O'Neill'den Bush'a ağır suçlama

ABD BaÅŸkanı George Bush'a yönelttiÄŸi suçlamalarla birden bire Washington gündeminde en üst sıraya yerleÅŸen eski Hazine Bakanı Paul O'Neill, kendisi hakkında yazılan ve dün piyasaya çıkan kitapta, BaÅŸkan'ı, "saÄŸcı ideologlarla çevresi sarılmış, politikalarının sonuçlarını görebilecek entelektüel yapı ve meraktan yoksun, pasif, tehdit edici ve yüzeysel biri" olarak nitelendirdi.Wall Street Journal gazetesinin eski muhabirlerinden Ron Suskind'in, O'Neill'ın ABD yönetimindeki iki yıllık siyasi macerasını anlatan ''Sadakatin Bedeli'' (The Price of Loyalty) adlı kitabı, son dönemin en çok konuÅŸulan siyasi kitabı oldu.  Pulitzer ödüllü gazeteci Suskind, Bush'un eski kabine üyesi O'Neill ile konuÅŸarak ve O'Neill'ın verdiÄŸi yaklaşık 19 bin belgeden yararlanarak kitabı hazırladı. Ancak bu belgelerin gizli hükümet belgeleri olduÄŸu gerekçesiyle, ABD Hazine Bakanlığı tarafından O'Neill hakkında soruÅŸturma açıldı.  Kitap henüz piyasaya çıkmadan önce O'Neill, CBS televizyonunda yayımlanan ''60 Dakika'' programına çıkarak, Bush yönetiminin, daha Beyaz Saray'a geldiÄŸi ilk günlerde, Irak'ı iÅŸgal planı ve savaÅŸ sonrasına iliÅŸkin planlarının hazır olduÄŸunu söyleyerek tartışma baÅŸlatmıştı.  O'Neill, Ocak 2001'den Aralık 2002'ye kadar görev yaptığı Bush yönetiminden, vergi kesintisi konusundaki anlaÅŸmazlık nedeniyle kovulmuÅŸtu.  Kitapta O'Neill, ABD BaÅŸkanı Bush ile Beyaz Saray'da ilk görüşmesini anlatırken, Bush'un detaylı görüşme yapmak yerine, ilgisiz davrandığı, hatta ısmarladığı çizburgerlerin neden gelmediÄŸiyle daha çok ilgilendiÄŸini anlatıyor. Kitapta, O'Neill'ın konuÅŸmasını kesen Bush'un, Beyaz Saray Genel Sekreteri Andrew Card'ı, daha önce ısmarladığı çizburgerlerin neden gelmediÄŸini araÅŸtırması için görevlendirdiÄŸi ve ''Sen Beyaz Saray Genel Sekreteri'sin. Bize çizburger getirmenin senin iÅŸin olduÄŸunu düşünmüyor musun'' dediÄŸi kaydedildi. O'Neill kitapta bu olayı anlatırken, ''Card başını salladı. Hiç kimse gülmedi ve Card odadan koÅŸarak çıktı'' ifadesini kullandı.  ''KABADAYILIK TEKNİĞİ''Daha ilk toplantıda Bush'un Paul O'Neill'a, önce ''Pablo'' sonraları ''Büyük O'' takma adlarını verdiÄŸi kitapta anlatılırken, O'Neill, ''kabadayılık tekniÄŸi'' olarak nitelediÄŸi bu tutumun, ''Sana isim verdim. Åžimdi bu ismi taşı'' anlamına geldiÄŸini belirtti.  Eski Hazine Bakanı, Bush'un hiçbir görüşmesinde kendisine soru sormadığını, hiçbir konuyu merak eder görünmediÄŸini, ifadesini deÄŸiÅŸtirmediÄŸini belirterek, ABD BaÅŸkanı'nın, ''sorulacak soruyu bilmediÄŸi için mi, cevabı duymak istemediÄŸi için mi'' bu ÅŸekilde davrandığını merak ettiÄŸini kaydetti.  Kitaba göre Bush, 30 Ocak 2001 tarihinde yapılan ilk Ulusal Güvenlik Konseyi toplantısında, Arap-Ä°srail barış çabalarını bir kenara bırakarak Irak'a konsantre oldu. Bu toplantıda Bush, Texas Valisi olduÄŸu dönemde, o sırada muhalefet lideri olan Ä°srail BaÅŸbakanıAriel Åžaron ile Filistin kampları üzerinden 1998 yılında uçtukları bir anısını anlattı. Bush, ''Filistin kampları üzerinde uçtuk. AÅŸağısı gerçekten çok kötü görünüyordu. Bu noktada fazla bir ÅŸey yapabileceÄŸimizi zannetmiyorum. Bence bu meseleden çekilme zamanı'' diye konuÅŸtu. Bunun üzerine ABD DışiÅŸleri Bakanı Colin Powell, çok fazla kan dökülebileceÄŸi uyarısında bulundu. Ancak Bush, omuz silkerek, ''Belki de bazı ÅŸeyleri dengeye oturtmak için en iyi yol budur'' dedi.  O'Neill, aynı toplantıda, CIA BaÅŸkanı George Tenet'ın, Irak'taki bir fabrikanın havadan çekilmiÅŸ fotoÄŸrafını gösterdiÄŸini ve bu fabrikanın kimyasal veya biyolojik silah üretebiliyor olacağını söylediÄŸini kaydetti. O'Neill, bu toplantıda, ''Ben dünyada buna benzer birçok fabrika gördüm. Bu fabrikanın kitle imha silahı ürettiÄŸinden bizi şüphelendiren nedir?'' diye sorduÄŸunu da anlattı. Tenet, bunun üzerine, bu istihbaratı doÄŸrulayan geçerli bir kanıt olmadığından bahsetti. O'Neill, Irak'ın bu silahları ürettiÄŸine dair, kendisinin katıldığı hiçbir toplantıda kanıt görmediÄŸine de iÅŸaret etti.  Kitapta O'Neill, ABD BaÅŸkanı Bush'un, belgeleri okumakta ya isteksiz ya da baÅŸarısız olduÄŸunu, politikaların daha çok ABD BaÅŸkan Yardımcısı Dick Cheney tarafından kontrol edildiÄŸini, bu politikaların, siyasi danışman Karl Rove, eski danışman Karen Hughes ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rice tarafından desteklendiÄŸini ve bu grubun alternatif fikirlere açık olmadığını belirtti.  ATEÅž ALTINDA O'NEILLCBS televizyonunda Bush yönetimini eleÅŸtirmesinin ardından, 24 saat geçmeden O'Neill hakkında, gizli hükümet belgelerini basına verdiÄŸi gerekçesiyle Hazine Bakanlığı tarafından soruÅŸturma açıldı. O'Neill ise, bugünlerde katıldığı televizyon programlarında, bu belgeleri bizzat kendisinin Hazine Bakanlığı'ndan istediÄŸini ve kendisine saÄŸlanan diskleri, olduÄŸu gibi açmadan, gazeteci Suskind'e verdiÄŸini anlattı.  ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, kitap yayına çıkmadan önce O'Neill'ı iki kez telefonla aradığını kabul etmekle birlikte, eski kabine arkadaşına, Bush yönetimiyle ilgili bu suçlamalara giriÅŸmemesi yönünde baskı yaptığı iddialarını reddetti. Kitabı okumadığını belirten Rumsfeld, buna karşılık basında duyduklarından, O'Neill'ın sözlerinin, BaÅŸkan Bush ile ilgili kendi deneyimiyle örtüşmediÄŸini vurguladı. Rumsfeld, ''Benim BaÅŸkan Bush'a çok büyük saygım var. Zekası, dikkati, ilgisi, soru sorması, konulara yapıcı ve olumlu yaklaşımı için...'' dedi.  Ancak O'Neill, NBC televizyonunda katıldığı bir programda geri adım attı. O'Neill, olacakları önceden görseydi, kitapta Bush için söylediÄŸi her sözü geri alacağını kaydederken, Kasım ayındaki baÅŸkanlık seçiminde BaÅŸkan Bush için oy vermesinin muhtemel olduÄŸunu ifade etti. Hatta O'Neill, CBS televizyonundaki ilk açıklamasının tersine, ABD yönetiminin, eski BaÅŸkan Bill Clinton döneminden bu yana Irak'ta Saddam Hüseyin rejimini devirme politikası bulunduÄŸunu ve Bush yönetiminin ilk günlerinde bunu tartışmada yanlışlık bulunmadığını söyledi.  O'Neill'ın geri adım atması, Washington'da bazı çevrelerde, ''Beyaz Saray yönetimi tarafından gözü korkutuldu'' yorumuna yol açtı. Â