'One minute'ün hesabı kapandı

Amr Musa, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın 2009 yılında ‘daha da gelmem’ diyerek terk ettiği Davos’taki paneldeki konuşmacılardan biriydi. Hürriyet’e konuşan Amr Musa, ‘one minute vakası’ olarak dünya diplomasi tarihine geçen o günün hesabının kapandığı görüşünde.

Deneyimli Mısırlı politikacı, kendisi seçim yarışının dışında kalsa da, 16 Haziran’daki ikinci turdan sonra ülkesinde siyasetin normalleşmeye başlayacağından umutlu. Musa ile Suriye başta olmak üzere Arap coğrafyasındaki ‘değişim’i konuştuk:

DESTEĞİM ARAP BİRLİĞİ ADINAYDI
"Başbakan Erdoğan çok saygı duyduğum bir kişi. O gün Davos’ta beraber katıldığımız paneldeki davranışına da saygı duyuyorum. Zaten protestosuna verdiğim desteği de ayağa kalkıp elini sıkarak göstermiştim.

O destek sadece kendi şahsi desteğim değildi o gün o panelde temsil ettiğim Arap Birliği’nin desteğiydi.

Erdoğan da zaten kendi tepkisini gösterdi ve o tepkinin önemli etkileri de oldu. O gün Dünya Ekonomik Forumu’na sinirlenip boykot etmişti. Bugün bütün Davos İstanbul’a geldi. Böylece dosya kapandı, dava düştü."

YAKIÅžTIRMALARA Ä°HTÄ°YACIMIZ YOK
"Bahar değil. Doğru kelime değişim. Batı’nın isim yakıştırmalarına ihtiyacımız yok. Bunun adı değişimdir, hem de siyah ve beyaz kadar net bir değişimdir.

Ne olursa olsun eski günlere dönmeyeceğiz. Değişimin çok çeşitli ve geniş gündemi var ve bunun içindeki pek çok unsur da aslında içinde zorluklar barındırıyor.
Değişimin hangi ülkelerde ne kadar başarılı olacağı iç faktörler tarafından belirlenecek."

TÃœRKÄ°YE MODELÄ° BÄ°R YILDA OLMAZ
"Türkiye örneği önemli çünkü Türkiye başarılı bir devlet oldu. Ama unutmamalıyız ki bu başarı yıllar içinde, adım adım geldi. Türkiye örneğini alıp bir yıl içinde uygulayıp başarı sağlamanız mümkün değil.

Bana göre bizim ülkelerimizin yapması gereken Türkiye modelini taklit etmek yerine bu modelin neden ve hangi alanlarda başarılı olduğunu anlamaya çalışmalıyız."

TÃœRKÄ°YE HAKLI
"Suriye tamamen farklı bir vaka. Birçok boyutuyla da Türkiye açısından oldukça zor bir vaka. Bu zorluk Suriye’deki aktörler arasındaki Türkiye’de de yaşayan Kürtler, Aleviler gibi millet ve mezhep gruplarının bulunmasından kaynaklanıyor.

İşte tam da bu nedenle Türkiye çok kaygılı. Bütün Arap ülkeleri açısından da Suriye önemli bir ülke. Suriye’nin resimden silinmesi bölge dengeleri açısından çok şeyi değiştirir."

HALKLAR REDDÄ° SÃœRDÃœRECEK
"Suriye’deki liderlik de Arap dünyasının geri kalanında olduÄŸu gibi deÄŸiÅŸim talebini görmek durumunda. Artık halklar kendilerine söyleneni deÄŸil kendi istediklerini yapmak istiyor.Â

Özgürlük istiyor, özellikle de ifade özgürlüğü istiyor. Köşeyi itilmek, köşeye sıkıştırılmak istemiyorlar. Artık liderler kabullenmek zorunda; insanlar 20. yüzyılın ruhuna dair herşeyi reddetmeyi sürdürecek.

Esad da dahil herkesin bunu hızla anlamasını umut ediyorum. Esad’ın kaldığı bir çözüm olur mu? Her zaman her şey mümkündür de birşey çok açık; Suriye halkı şu anda süren durumu kabul etmeyecek. 10 binden fazla insanın ölümünden bahsediyoruz. Zaten şimdiye kadar çok ağır bir bedel ödendi."

BARIÅžMANIN ETKÄ°SÄ° SINIRLI OLUR
"Bölgeyi uzun vadede etkileyecek en önemli olay şu ya da bu ülkenin İsrail ile ilişkisi değildir, İsrail’in Filistin politikalarıdır. İsrail işgal ettiği Arap topraklarından çekilmediği sürece Türkiye ile ya da Mısır ile ya da herhangi başka bir ülke ile arasını düzeltmesinin genel denkleme bir etkisi de faydası da olmaz.

İkili plandaki ilişkilere takılmak zaman kaybıdır. İsrail-Filistin ihtilafının bir arabulucuya ihtiyacı yok. Masaya dönüşün koşulu bellidir; İsrail’in yeni yerleşimleri durdurması."

FotoÄŸraflar: Levent Kulu