Öncelik tam başkanlık
Güncelleme Tarihi:
Başbakan Binali Yıldırım’ın dar bir hukukçu kadrosuyla üzerinde çalıştığı anayasa paketi, tam başkanlık sistemi üzerine kurulacak. Yarı başkanlık sistemi ve partili cumhurbaşkanı ise bu öneriye tamamen karşı çıkılması durumunda masaya getirilecek. Öneri, seçimlerin 2019’da yapılması ve mevcut Cumhurbaşkanı’nın o tarihe kadar bu yetkileri kullanması üzerine inşa ediliyor. Paket, öncelikle MHP’nin görüşüne sunulacak.
HÜKÜMETİN, kasım ayında TBMM’ye sunup, ocak ayında da Genel Kurul’da görüşmelerine başlamayı planladığı anayasa paketi, Başbakan Binali Yıldırım’ın yanı sıra üç hukukçu vekil ile yapılan çalışmanın sonunda şekillenecek. Daha önce kamuoyuna duyurulan metinler esas alınmasına karşın, yeni bir metin yazılıyor. Çalışmanın yeni bir anayasa değil, yeni bir başkanlık sistemi olarak çerçevelendiği belirtildi.
İKİ TURLU SEÇİM ÖNGÖRÜLÜYOR
Metin, TBMM’ye sunulmadan önce, MHP’yle temas edilecek ve öneri paylaşılacak. MHP’ye götürülecek öneri, tam başkanlık sistemi olacak. Tam başkanlık sistemi, daha önce açıklandığı gibi ABD modelinden farklı olarak tek parlamento, dar bölgeli seçim sistemi veya daraltılmış bölge üzerine kurulacak. Üniter yapı korunacak, iki turlu seçim sistemi öngörülecek. Bu sistemin bağlantılarıyla birlikte başkanlık sisteminin 15 - 20 madde olması planlanıyor. Bu düzenlemenin geçiş maddesinde ise seçim bulunmuyor. Seçimin 2019’da yapılması ve mevcut Cumhurbaşkanı’nın yapılan düzenlemeyle verilen yetkileri kullanması planlanıyor.
GÜÇLÜ KUVETLER AYRILIĞI
AK Parti’nin yarı başkalık sistemi ve partili cumhurbaşkanlığı önerileri şimdilik gündeme getirilmeyecek. Ancak parti, tam başkanlık sistemiyle ilgili sorun çıkması olasılığını dikkate alarak bu konuda taslak çalışmalar yaptı. Bu çalışmaların hepsinin mevcut Cumhurbaşkanı’yla bağının kurulması için de geçiş maddeleri hazırlandı. AK Parti kurmayları, özetle şunları söylüyor: “Gelişmelere bağlı olarak farklı adım atılabilir. Esas olan, denge, denetim ve güçlü bir kuvvetler ayrılığı olmasıdır. Parlamentonun başkan üzerinde denetimini arttıran düzenlemeler bu çalışmanın konusu olabilir. Örneğin, bazı bürokrat ve bakanların atamasının parlamentonun onayına bağlı olması gibi maddeler de koyabiliriz. Ancak henüz bu detaylara girilmedi. Teklifte, başkan ifadesi yerine cumhurbaşkanı ifadesi de kullanılabilir.”
MUHALEFETLE GÖRÜŞME
AK Parti’de başkanlık sistemi çalışmaları sürerken, TBMM’nin gündemine iki ayrı paket getirilmesi ve iki ayrı oylama yapılması da tartışılıyor. Bu öneriyi ortaya atanlar, yaz boyunca muhalefetin desteği ile hazırlanan 7 maddelik mini paket ile başkanlık sistemini içeren ikinci paketin ayrı ayrı oylanmasının daha doğru olacağını dile getiriyor. Böylece muhalefetin tercihlerine göre paketlere destek verebileceği ifade ediliyor. Başbakan Yıldırım’ın muhalefet liderleriyle yapacağı son görüşmede bunu da gündeme getirebileceği belirtiliyor. Uzlaşma olması durumunda bu maddelerin başkanlık sistemine monte edilmesi de sürpriz olmayacak. AK Parti’de, CHP ve MHP’yle çalışarak hazırlanan, darbe maddelerinin ayıklandığı mini anayasa paketinde revizyon yapılacağı da konuşuluyor. Özellikle askeri yargı maddelerinde düzenleme yapılacağı iddia ediliyor.