Ömür biter de lastik bitmez mi

Bu hafta nasıl canım sıkılıyor anlatamam. Motosikletime binemediÄŸim zamanlarda garip bir ÅŸekilde depresif bir ruh haline bürünüyorum. Ãœzerine bir iki can sıkıcı ÅŸey de peÅŸ peÅŸe gelince, ooof, of... Ama iÅŸte o an gelip de kaskı kafama takıp, bu hayattaki her ÅŸeyi o kaskın dışında bıraktığımda tüm hücrelerim rahatlıyor.Dün motosikletimin yanına, biraz hasret gidermeye, öpüşüp koklaÅŸmaya indiÄŸimde lastiklerine gözüm takıldı. Biraz pis görünüyor olması hemen elime bir kova ılık su, sünger gibi ÅŸeyler alıp iÅŸe koyulmamı tetikledi. Lastiklerin yanaklarını süngerimle tatlı tatlı okÅŸarken, onların ne kadar önemli olduÄŸundan, ilgi, sevgi ve alakamızı üzerinden asla esirgememiz gerektiÄŸinden, bu sayfalarda hiç bahsetmediÄŸimi düşündüm. Ä°ÅŸte bahsediyorum. Motosikletin en hayati organıdır lastikler. Çünkü, boyu, posu, kilosu, hacmi ne olursa olsun, her motosikletin yerle tek baÄŸlantısıdır onlar. Lastiklerimize ne kadar iyi bakar ve yol ile aralarındaki bağı ne kadar güçlendirirsek, bu o kadar güvenli bir sürüş ifade eder. Hava basmayı unutmayalımMotosikletin yol tutuÅŸu, lastiÄŸin yola ve motorun karakterine uygunluÄŸuna baÄŸlı olduÄŸu kadar, onu ne kadar tanıdığımız ve kontrol altında tuttuÄŸumuzla da ilgilidir. ‘İyi de neyini kontrol altında tutucaz yahu bu lastiÄŸin?’ derseniz, tabii ki de hava basıncını. Havadaki ısı deÄŸiÅŸiklikleri, motorunuzu park ettiÄŸiniz zemin, yağış, kar gibi pek çok etken ile deÄŸiÅŸebilen hava basıncını, ideal basınç ayarında tutmak için periyodik olarak lastik havalarımızı kontrol etmeliyiz.Uluslararası platformda önerilen periyot, her sabah. Yani her sabah motosikletinize binmeden önce hava basınçlarını kontrol etmemizi söylüyorlar. Çok da haklılar. Çünkü akÅŸam bıraktığımız motosikletin, biz sıcak yatağımızda horul horul uyurken geceyi nasıl geçirdiÄŸi konusunda en ufak bir fikrimiz olamaz. Sabah motorumuza bindiÄŸimizde, olası deÄŸiÅŸmiÅŸ lastik hava basınçlarının bizi yolda zor ve tehlikeli durumlarda bırakması iÅŸten bile deÄŸil. Bu sebeple birer tane lastik hava basıncı ölçen küçük cihazlardan alıp, motosikletimizin ideal hava deÄŸerlerini öğrenip, sık sık lastik hava basınçlarımızı kontrol etmekte sonsuz fayda var. Ä°deal basınç deÄŸerlerini, pek çok motosikletin üzerinde mevcut olan çıkartmalardan, el kitapçıklarından, en kötü ihtimalle yetkili servislerden öğrenebilirsiniz.Biten lastiÄŸi nasıl anlarızGelelim lastik ömürlerine. Genelde kendi aramızda konuÅŸurken lastik deÄŸiÅŸtirme konusunda ya kilometre ya da sene ile rakamlar veririz: ‘2 senede bir deÄŸiÅŸtirmek lazımmış yahu?’, ‘Sene önemli deÄŸil oÄŸlum kaç kilometre yaptığın önemli olan...’, ‘Yapma ya’ gibi ÅŸeyler. Aslına bakarsanız bu iki arkadaÅŸ da yanılgı içindeler. Bir lastiÄŸin ömrü ne sadece yıl ne de sadece kilometreye baÄŸlıdır. Bir lastiÄŸin ‘artık beni deÄŸiÅŸtir, bıktım bu hayattan’ deyip demediÄŸini 2 ÅŸekilde anlayabiliriz. 1) Lastiklerin markası ne olursa olsun, hepsinin üzerinde örnek veriyorum 39/02 ya da 21/05 gibi rakamlar mevcuttur. Bu rakamlardan ilki yani örnekteki 39 ve 21 yılın kaçıncı haftasında, diÄŸerleri ise (02 ve 05) hangi yılda üretildiÄŸini gösterir. Uluslararası eÄŸitim kurumlarının önerisi bu tarihten itibaren NÅžA (normal ÅŸartlar altında) bir lastiÄŸin ömrü 3 yıldır. Ha ha ha ‘AÅŸkın ömrü 3 yıldır’ diye de bir kitap vardı, onu anımsadım ÅŸimdi. 2) Evet, gelelim ‘bittim ben’ diyen lastiÄŸin anlaşılma yöntemine. Bu da aşınmaya baÄŸlı lastik bitmesi durumu. Bu aşınmaya baÄŸlı kısım lastik hamuruna, kullanılan yolun kalitesine, kullananın sürüş tarzına gibi pek çok etkene baÄŸlıdır. Onu tespit etmek için de lastiklerin yine hepsinin üzerinde mevcut olan desenlerden bir takım tüyolar almamız gerekiyor. Şöyle ki, o desenlerin mevcut bir yüksekliÄŸi vardır. Ä°ÅŸte o yüksekliÄŸi gösteren lastiÄŸin iki yanında aynı hizada WTI ya da TWI yazan bir çentik ya da bir iÅŸaret vardır. Lastik aşınması o hizaya geldiÄŸinde, zavallı lastiÄŸi üzerine cam kestirmek sureti ile evinizde sehpa niyetine kullanabilirsiniz demektir.LastiÄŸimizi tanıyor muyuzMotosiklette lastiÄŸin ne kadar önemli olduÄŸunu daha önce anlatmıştım. Lastik motosikletin en önemli organı kanımca. Peki, motosiklet için hayati öneme sahip bu organları ne kadar tanıyoruz? Aranızda bu güne kadar ona sadece uzaktan bakanların olabileceÄŸini düşündüğümden, dedim ki, bu lastiklerin üzerlerinde yazanların ne anlama geldiÄŸine şöyle bir bakalım. Bilenler için de tekrar olsun.1. Marka adı 2. E3= Homologasyonu yapılan ülke kodu. 3. 75R-xzy= ECE homologasyon kodu. 4. Max. load= SoÄŸuk koÅŸullarda lastiÄŸe yüklenebilecek maksimum yük. 5. DOT= Department Of Transportation. Amerika ve Kanada da kullanılan homolagasyonlar. 6. 3403= Ä°ÅŸte bu bahsettiÄŸim üretim tarihini gösteren kod. Ä°lk iki rakam haftayı (34.) ve son iki rakam yılı (2003) gösteriyor. 7. Taban= Karkas ve kuÅŸakta kullanılan materyalin spefikasyonları. 8. Roadtec Z6= Ãœrün ismi. 9. A= Özel üretim kodu. Motosiklete özel üretimler için kullanılıyor. 10. Steel radial= Ãœretim topolojisini gösterir. 11. 180= Nominal lastik taban geniÅŸliÄŸi. 12. 55= En-boy oranı: Bu yüzde deÄŸeri yüksekliÄŸin tabana oranını gösteriyor. Ä°nç üzerinden hesaplanan bir yüzde bu. 13. ZR= Lastik üretim teknolojisini gösteriyor. 14. 17= Nominal jant çapı (inç). 15. M/C= Motosiklet kısaltması. Farklı araçlarda kullanılmaması için. 16. 73= Yükleme indeks kodu (kg/lbs). 17. W= Hız indeks kodu. 18. TL= Tubeless-iç lastiksiz. 19. Made in Germany= Ãœretim yeri. 20. Ok= LastiÄŸin dönüş yönünü gösterir.Rossi ÅžampiyonMalezya Grand Prix’sini ikinci bitiren Valentino Rossi Malezya’da, Loris Capirossi’nin ardından ikinci olarak MotoGP Dünya ÅžampiyonluÄŸu’nu garantiledi. Böylece Rossi, MotoGP’de üst üste beÅŸinci kez dünya ÅŸampiyonu oldu. Rossi, bir deli adam biliyorsunuz. 26 yaşındaki Rossi’nin sezonun bitmesine dört yarış kala 281 puanı var, en yakın takipçisi Max Biaggi ise 122 puan geride yer alıyor. Bilmem anlatabildim mi? Malezya Grand Prix’sinde birinciliÄŸi Ducati’den Loris Capirossi alırken, Capirossi’nin takım arkadaşı Ä°spanyol Carlos Checa üçüncü oldu.Mercedes 11 bin adetle üretim rekoru kıracakMercedes Benz-Türk Aksaray Kamyon Fabrikası Direktörü Hans Ulrich Maik, tesisin tarihinde ilk defa 11 binin üzerinde kamyon üretimi yaparak büyük bir rekor kıracağını söyledi. Maik, Aksaray’da üretilen kamyonların büyük bölümünün Almanya baÅŸta olmak üzere Avrupa’nın çeÅŸitli ülkelerine ihraç edildiÄŸini kaydetti. Fabrikanın kendisinden önceki dönemde önemli baÅŸarılar elde ettiÄŸini ifade eden Maik, yılda yaklaşık 10 bin araç üretimi yapan fabrikanın 3 bin aracı Avrupa ülkelerine ihraç ederek kalitesini ispatladığını belirtti. 2005 yılının fabrika için ‘rekor yıl’ olacağını kaydeden Maik, şöyle konuÅŸtu: ‘Fabrika tarihinde ilk defa 11 binin üzerinde üretim yapacak, üretilen kamyonların büyük bir bölümü Batı Avrupa ülkelerine ihraç edilecek. Bu bizim kaliteli üretimimizin bir göstergesidir. Bu çok büyük bir eser, bundan hepimiz gururlanabiliriz. Ancak, hiçbir ÅŸekilde durmadan, çalışmamız gerekiyor. Marka ve kalite olarak her zaman en önde olmalıyız.’Â