Oligark nedir, ne demek, kime denir?

Güncelleme Tarihi:

Oligark nedir, ne demek, kime denir
Oluşturulma Tarihi: Mart 23, 2022 10:05

Rusya Ukrayna arasında yaşanan gerilim sonrasında gündeme gelen terimlerden biri de oligark oldu. ABD Başkanı Joe Biden ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson geçtiğimiz günlerde Rusya'ya yaptırım uygulayacaklarını açıklamıştı. Şimdi ise yaptırım kararına Rus oligarklar da dahil edildiği duyuruldu. Peki oligark nedir, kime denir?

Haberin Devamı

Türkçeye Fransızcadan geçen Oligark kelimesi, Yunanca az, birkaç anlamına gelen "oligo-" ve yönetmek anlamına gelen "arkhein" kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.

Oligarşi, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için "oligark" terimi kullanılır. Yönetimdeki grup siyasi, askerî, dinî veya finansal gruplar gibi ülkenin önde gelen gruplarından birisi olabilir. Bazı siyaset bilimcileri, yönetim şekli ne olursa olsun, her devletin yönetiminde mutlaka bir oligarşi olduğunu belirtir.

1990'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası özellikle Rusya ve Ukrayna'da ortaya çıkan gelir kaynağı bilinmeyen seçkin zümreye ait kişilere verilen isim. Yunanca oligarkhia yani azınlık kuralı anlamına gelmektedir.1990'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası özellikle Rusya ve Ukrayna'da ortaya çıkan gelir kaynağı bilinmeyen seçkin zümreye ait kişilere verilen isim. Yunanca oligarkhia yani azınlık kuralı anlamına gelmektedir.

Haberin Devamı

İlk modern Rus oligarkları, Mihail Gorbaçov'un SSCB Genel Sekreter'liği döneminde(1985-1991) uygulamaya koyduğu serbest piyasa reformlarıyla ortaya çıkmıştır. O dönem Rusya'da bu kişilere ingilizce aslıyla Business Man denilmekteydi.Tarihçi Edward L. Keenan, mevcut oligark sınıfın Moskova Knezliği dönemindeki Boyarlar ile bağlantılanabileceğini ileri sürmüştür.

Mihail Gorbaçov'un ortaya attığı perestroyka sırasında, Rusya'daki birçok genç girişimci, kişisel bilgisayar ve kot pantolon gibi malları genelde kaçakçılık yoluyla ülkeye ithal etti ve karaborsada yüksek karlarla sattı. 

Daha sonraki Boris Yeltsin döneminde mevcut rus hükümetiyle bağlantılı bir avuç genç girişimci kişi devletin serbest piyasa ekonomisine geçişiyle birlikte yapılan özelleştirmelerde edinilen devlete ait emtiaların (doğalgaz ve petrol gibi) dünya piyasasından çok daha ucuz olduğunu farkederek arbitraj yoluyla servetlerini katladılar. Bu kişiler genelde tekrar rus ekonomisine yatırım yapmak yerine yurt dışındaki bankaralara servetlerini koymayı yeğledikleri için o anki mevcut düzene Kleptokrasi adı verildi. Bu durum Rusya'nın 1990'lı yıllardaki derin ekonomik krizine en önemli etkenlerden olmuştur.

Haberin Devamı

Sonraki dönemde devlet başkanlığı görevine gelen Vladimir Putin 2000-2004 yılları arası oligarklarla bir güç mücadelesine girişti. Fakat daha sonra oligarkların mevcut rus hükümetine destek vermeleri ve onlarla uyum içinde çalışmaları şartıyla güçlerini korumalarına izin verildi.

BAKMADAN GEÇME!