Okuma yazma öğretecek gönüllüler aranıyor

Hürriyet Gazetesi ve AÇEV biraraya gelip 10 ilde seferberlik başlatmaya karar verdi

Türkiye'de her dört kadından biri okuma yazma bilmiyor.

Bu toplumsal sorunu çözmek için Hürriyet ve AÇEV (Anne Çocuk Eğitim Vakfı) 10 ilde okuma yazma seferberliği başlatmaya karar verdi. Amaç bu yılın sonuna kadar binlerce yetişkinin okuyup yazabilmesi! Bu kampanya için eğitim verme yeteneğine sahip gönüllülere ihtiyaç var.

Son başvuru tarihi 3 Mart 2000!

Önce bir hayaldi, sonra düşünce oldu. Hürriyet ve AÇEV biraraya gelince bu fikir çok önemli bir projeye dönüştü. Ortada büyük bir sorun vardı. ‘‘En son nüfus sayımına göre Türkiye'de her dört kadından biri okuma yazma bilmiyor. Yetişkin nüfus içindeki ortalama eğitim düzeyi ise 3.5 yılla sınırlı.’’ Bu veriler Hürriyet Gazetesi'ni bir sosyal sorumluluk kampanyasını başlatmaya itti. Hürriyet Gazetesi AÇEV'le biraraya geldi ve haftalar süren proje çalışmaları nihayet hayata geçirildi.

Bu kampanyadan sonra bugüne kadar okuyup yazamadıkları için hayatta hep zorluklarla karşılaşan binlerce insanın yaşamı yeni bir boyut kazanacak. Kitap, gazete okuyabilecek, mektup yazabilecekler. Artık kendilerine güven duyacak, çocuklarına derslerinde yardımcı olabilecek ve en önemlisi toplumda birey olmanın tadına varacaklar.

BAŞVURULAR YAZILI

SEÇİM MÜLAKATLA

Okuma-yazma kampanyası, şu 10 ilde yapılacak: Adana, Ankara, Bursa, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, İzmir, İstanbul, Kayseri ve Samsun. Proje, Milli Eğitim Bakanlığı, AÇEV ve Hürriyet Gazetesi'nin işbirliğiyle yürüyecek. Okuma-yazma eğitimini, bu illerden başvuracak gönüllüler verecek.

AÇEV'in genel koordinatörü Efza Evrengil, Mart-Aralık 2000 tarihlerinde gerçekleşecek olan projenin en önemli aşaması olan gönüllü seçimini şöyle anlatıyor: ‘‘ Gönüllü olmak isteyenler Hürriyet Gazetesi ilanlarındaki başvuru formunu doldurarak en geç 3 Mart 2000 tarihine kadar bize yollayabilirler. Biz yazılı başvuruların arasından mülakat yoluyla projeye sonuna kadar dahil olabilecek ve yetişkinlere eğitim verebilecek yeterlilikteki en uygun kişileri seçeceğiz.’’ Projede İstanbul'dan 80, İzmir'den 30, diğer illerden 12'şer gönüllünün seminerlere katılmak üzere seçilmesi planlandı.

120 OKUMA YAZMA KURSU AÇILACAK

‘‘Biz AÇEV olarak İşlevsel Yetişkin Okuryazarlığı programının (İYOP) yürütülmesi ve uygulamasından sorumlu olacağız. Tüm eğitici ekibin hazır edilmesi, gönüllü öğreticilerin seçilmesi, eğitilmesi, kurs yerlerinin belirlenmesi ve yetiştirilmiş gönüllülerin bu kursları kendi illerinde açmaları, kursların istenilen şekilde gerçekleşmesi için denetlenmesi bizim sorumluluk alanımız.’’

Seçilen gönüllüler 21-31 Mart tarihleri arasında Ürgüp, Nevşehir'de düzenlenecek olan seminerde eğitime tabi tutulacak. Eğitimi başarıyla tamamlamış olanlar kendi illerinde açılacak kurslarda okuma-yazma öğretmeye başlayacaklar. Nisan-Haziran 2000 tarihleri arasında toplam 120 okuma-yazma kursunun açılması hedefleniyor. Gönüllü öğreticilerin kurs süresince yapacakları yol masrafları minimum düzeyde karşılanacak. Haftada üç gün, üçer saat sürecek derslerin sonunda, ilk dönem 2 bin 500 kişiye okuma yazma öğretilmesi hedefleniyor.

BU İŞ GÖNÜLLÜLERE BÜYÜK HAZ VERİYOR

‘‘Gönüllülerin bu süreçten keyif almalarını istiyoruz. Bugüne kadar eğittiğimiz yüzlerce gönüllüden edindiğimiz izlenim şu; Kurslarda hiç tanımadıkları insanların dünyalarına giriyor, onları bu durumdan çıkarıp okuma-yazma bilme noktasına getirmek kendilerine çok büyük bir haz veriyor, farklı bir deneyim kazanıyorlar.’’ diyor, Efza Evrengil.

Türkiye'de okuma yazma bilmeyenlerin yaşlı kişiler olduğu sanılıyor. Oysa yapılan araştırmalar bunu yalanlıyor. Örneğin AÇEV'in bugüne kadar düzenlediği kurslara katılanların arasında 14 yaşındaki genç kızlar bile var. Kurslara müracaat edenlerin yaş ortalaması 30 civarında ve kursiyerlerin yüzde 98'ini kadınlar oluşturuyor.

BİZ YENİ BİR METODLA OKUMA YAZMA ÖĞRETİYORUZ

AÇEV'in kurucularından, Koç Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Çiğdem Kağıtçıbaşı İYOP'la ilgili Koç üniversitesi'nde yaptıkları araştırmanın çok ilginç sonuçları olduğunu söylüyor:‘‘Türkiye'nin alfabesi o kadar modern ve kolay ki, bir iki ay içinde öğretilebilir. Oysa biz okullarda çok farklı ve zor bir metodu seçip küçük çocuklara öğretiyoruz. Onlar o yaşta kolay ezberlediği için öğretim metoduna rağmen alfabeyi öğreniyorlar. Yetişkinlerde bu metodu kullanmak çok zor. Biz bu sistem yerine tamamen ses-harf ilişkisinden yola çıkan bir metotla yetişkin okur-yazar eğitimi vermeye başladık. Bu programı Doç. Dr. Banu Öney'le Aydın Durgunoğlu oluşturdular. Bu programla okuma yazma öğrenenler kelimeleri çok daha iyi tanıyor, yazılarında daha az yanlış yapıyorlar. Araştırmamızda bu programla okuma yazma öğrettiğimiz yetişkinlerin haber bültenlerini anlama yeteneğinin de geliştiğini farkettik. Kendilerine güveni artıyor, kendinden daha hoşnut olmaya başlıyor. Aile içindeki ilişkiler düzeliyor, çocuklarıyla ilişkileri daha farklı bir boyut kazanıyor.’’

Açev bugüne kadar 9 bin kişiye okuma yazma öğretti

1993 yılında kurulan AÇEV (Anne Çocuk Eğitim Vakfı'nın) Türkiye'de insani gelişim alanına eğitim yoluyla katkı vermeyi amaçlayan bir vakıf. İki türlü çalışma yürüten vakfın insan gelişiminde çok önemli bir dönem olan 0-6 yaş grubunun eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için bir eğitim programı bulunuyor. Bu programın adı AÇEP (Anne Çocuk Eğitim Programı). 1980'li yıllarda yapılan bir araştırmanın devamı niteliğinde kurulan vakıf Anne Çocuk Eğitim Programı'yla tanındı. AÇEP’in hazırladığı Anne Çocuk eğitim Programı, anne ve babayı eğitimin içine katarak ev ortamında kendi çocuklarının gelişimine katkıda bulunmalarını sağlamayı amaçlıyordu. Bu çalışma bugün Türkiye'nin 59 ilinde, 200'ü aşkın Halk Eğitim Merkezi'nde, MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü'yle işbirliği içinde uygulanıyor.

AÇEV saha çalışmaları yaparken, çocuklarını yetiştirecek birçok annenin okuma yazma bilmediğini görerek, yetişkin eğitimi konusunda da çalışmalara başladı. Yetişkin eğitimi için eğitim programı tasarlayan AÇEV, bunları geliştiriyor ve yaygın uygulamasını sağlayacak sistemler kuruyor. Milli Eğitim Bakanlığı'nın desteğiyle çalışmalarını sürdüren vakıf, yetişkinlere okuma yazma öğretmek amacıyla gönüllülerle birlikte birçok ilde okuma yazma kursu düzenliyor. İşlevsel Yetişkin Okuryazarlığı Programı adı verilen İYOP kursları, gönüllü öğreticilerle yapılıyor. AÇEV belli dönemlerde gönüllülere çağrı yapıyor, onlar arasından gerçekten istekli olanlar seçiliyor, iki hafta süren seminerlerde gönüllüler eğitiliyor, onlara saha çalışmalarıyla ilgili pratik bilgiler veriliyor ve seminerden başarılı çıkanlara kurs açma yetkisi tanınıyor. Bugüne kadar tüm ülkede 9 bin kişi bu programı tamamlayarak okuryazarlık belgesi kazandı. Bu kişilerin eğitiminde ise toplam 465 gönüllü öğretmen ve 36 ilkokul öğretmeni çalıştı. İYOP halen İstanbul'un 29 ilçesinde kapsamlı olarak yürütülüyor. 1998 yılında izmir ve Gaziantep'te başlatılan yetişkin okuryazarlığı programı ise yaygınlaşarak devam ediyor.