Okula gitmeyen çocuklara ikinci şans

MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü, Avrupa Birliği'nin mali ve UNICEF'in teknik desteği ile “Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı”nı hazırlayarak 2008–2009 öğretim yılından itibaren ulusal düzeyde uygulanmaya başlamıştı. Program, okula hiç kaydolmamış ya da kayıtlı olduğu halde sürekli devamsız olan 10-14 yaş grubundaki çocukların yeniden eğitim sistemine kazandırılmasını ve okula gitmelerini amaçlıyor.

Bakanlık, programın etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamak, çocukları okula gitmeyen aileleri ikna etme, onlarla daha iyi iletişim kurmayı kolaylaştırmak için “rehber kitap” hazırladı. Kitap, program kapsamında görev alacak kişilere de yol gösterecek.

Kitapta, okula gitmeyen çocukların okula kazandırılması ve Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı'na yönlendirilmesi için izlenebilecek yollar belirtildi. Bunlardan en önemlisinin “ev ziyaretleri” olduğu vurgulanarak, toplum liderlerinin desteğinin de alınmasına dikkat çekildi. Kitapta, şunlar kaydedildi:
“Okul çağına gelmiş çocukların okula kaydolmaları ve devamlarını sağlamak için kaymakam, muhtar ya da imam gibi toplumda sözü geçen liderlerden de yardım alabilirsiniz. Ayrıca mahallenin sağlık ocağında görevli doktorlar, hemşireler ve ebeler, Bunun için onlarla önceden görüşmek ve onlardan ne istediğinizi açık bir biçimde ifade etmek uygun olacaktır. Anne ve babalara, çocuklarını okula göndermeleri konusunda yörenizdeki örnekleri göstermeniz önemlidir. Halk eğitim merkezleri yoluyla da okula gitmeyen çocukların ailelerine ulaşmak mümkündür.”

Ev ziyaretlerinin nasıl olması gerektiğinin üzerinde durulan rehber kitaba göre, öncelikli olarak çağ nüfusu içinde olup da okula kayıtlı olmayan çocukların ve sürekli devamsız durumda olan çocukların adresleri, e-okul kayıtlarından tespit edilecek. E-okul aracılığı ile okula kaydolmadıkları ya da devamsızlık yaptıkları belirlenen çocukların okula dönmeleri için köyün veya mahallenin muhtarı ziyaret edilecek ve iş birliği yapılacak. Muhtarların dışında, mahalle halkına ilişkin sağlıklı bilgiler sunabilecek ve ailelerin iknası konusunda önemli rol oynayabilecek imamlarla da iş birliğine gidilecek.

“AİLELERİ İKNA ETME YÖNTEMLERİ”

Kitapta, program kapsamında ev ziyareti yapacak çalışanlara kolaylık sağlaması için, ailelerin çocuklarını okula göndermemeleri konusunda söyleyebilecekleri nedenlere ilişkin neler söylenebileceği konusunda önerilerde de bulunuluyor.

Kitaba göre, okula göndermeme nedenleri ve öneriler şöyle sıralanıyor:
“-Yakında bir okul yok. O yüzden çocuğumuzu okutamıyoruz.
'Haklısınız köyünüz/mahalleniz okula oldukça uzak. Bu köyde/mahallede başka çocukların okula gittiğini duydum. Onların hangi okula, nasıl gittiklerini biliyor musunuz? (Anne babanın yanıtlarını alın. Bu yanıtlar arasında muhtemelen taşımalı eğitim olacaktır.) Diğer çocukların taşımalı eğitimle okula gittiklerini söylediniz. Taşımalı eğitimde, çocuklarınız minibüslerle en yakın okula taşınıyor ve bunun için sizden para talep edilmiyor. Sizler de çocuklarınızı taşımalı eğitimden yararlanarak okula gönderebilirsiniz.'

-Paramız yok ki yollayalım.
'Çok haklısınız. Gerçekten eğitim belli bir ekonomik güce dayanıyor. Ancak bu konuda yardım alabileceğiniz bir yer var. Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'nı hiç duydunuz mu? Bu vakıf maddi zorluklar nedeniyle çocuklarını okutamayan ailelere 'Şartlı Nakit Transferi' aracılığıyla yardımcı olabiliyor. Şartlı Nakit Transferi kız ve erkek çocuklarının eğitimi için iki ayda bir annelere belli bir miktarda ödenen para yardımıdır. Hatta belirlenen bu yardım miktarı kız çocukları için daha fazladır. Eğer Sosyal Güvenlik Kurumları'nın birine bağlı değilseniz ikametgah belgesi, çocuklarınızın ve sizin nüfus cüzdanı fotokopileriniz ve çocuklarınızın öğrenci belgeleriyle ilinizdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na başvurabilirsiniz.'

-Kızlar okula gidip de ne olacak? Evlenip gidecek nasıl olsa.
'Haklısınız evlilik bir insanın hayatında çok önemlidir. Bunun yanında sağlıklı evlilikler yapmak ve sağlıklı nesiller yetiştirmek de bir o kadar önemlidir. Bizler çoğu zaman kızlarımızın evleneceğini, ev hanımlığı ve annelik için gerekli olan becerileri onlara öğretebileceğimizi düşünürüz. Oysaki çocuklar okulda yalnızca dersleri değil, hayatları için önemli olan pek çok bilgiyi de öğrenirler.'

-Okudu okuyacağı kadar. Okuma yazma biliyor. Daha fazla gidip de ne olacak?
'Çocuğunuzun okuma yazma bilmesi çok güzel. Size de yardımı oluyordur. Ancak biliyor musunuz çocuklarınız okulda sadece okuma yazmayı değil, hayatları için gerekli daha pek çok bilgiyi de öğrenirler.'

-Kızların okuması dinimizce günah.
'Biliyorsunuz ki Allah'ın ilk emri 'Oku' olmuştur. Ayrıca Hz. Ali, 'Bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum' demiştir. Bunun yanı sıra Allah'ın emirlerinden birisi de kız ve erkek çocuklar arasında ayrım yapılmaması gerektiğidir. İslam dinine göre ilim öğrenmek dolayısıyla okumak, kadın-erkek bütün Müslümanlar için farzdır. Bu konuda kesinlikle kadın-erkek ayrımı yapılmamaktadır. Erkekler gibi kızların da meslek sahibi olabileceği her türlü alanda tahsil yaparak toplumun refahına katkı sağlaması beklenir. Çünkü kadının bir rolü de anneliktir. Çocukların iyi bir şekilde yetiştirilmesinde ailenin çok önemli bir yeri vardır. İslam dini, birey ve toplumun faydasına olacak her türlü çalışmaya imkan vermektedir. Bu konuyu imamınızla ya da müftünüzle konuşabilirsiniz (İkna ekibinde imamın da olmasının sağlanması, eğitim konusundaki gerekçelerin açıklanmasında daha etkili olacaktır.)'

-Çocuğum 10 (11,12,13,14) yaşında. Bak boyum kadar. Şimdi nasıl göndereyim okula? Küçücük çocuklarla mı okusun koca çocuk? Rezil mi olsun? Hiç okumasın daha iyi.
'Haklısınız bu yaşta bu çocuğun kendisinden küçüklerle aynı sınıfta olması çok zor. Ama biz onu kendinden küçüklerle aynı sınıfta okutmayacağız. Biz onu kendi yaşlarında, onun gibi okula gidememiş çocuklarla ayrı bir sınıfa alacağız. Bu sınıflarda kısa bir süre eğitim aldıktan sonra yaşıtlarına yetişerek onlarla beraber eğitimlerine devam edecek.'

-Bu eğitim nasıl bir eğitim? Normal okullardan farkı var mıdır?
'Tek farkı hızlandırılmış bir program olmasıdır. Program, öğretim çağında olan 10-14 yaşlarındaki çocukların yaşıtlarıyla beraber ilköğretime kazandırılmasını sağlayan bir geçiş programıdır.”