Okul saatleri çocuklarımızın biyolojik saatleriyle uyumlu mu?

Biyo-ritim uzmanlarına göre okul saatleri çocukların ritimlerine uygun deÄŸil. Fransa’da bir okulda okul saatleri biyo-ritimcilerin önerilerine göre düzenlendi; deneme amaçlı seçilen bir okulda elde edilen sonuç baÅŸarılıydı!Fransa’da, Rennes’de Sonia Delaunay okulundaki öğrenciler için sabahları çok erken uyanma iÅŸkencesi artık geçmiÅŸte kaldı. Ä°ki yıl boyunca okul yetkilileri, bedenin biyo-ritmi konusunda uzmanlar olan kronobiyologların önerileri doÄŸrultusunda hareket ettiler. Buna göre ders saatleri 9.00-12.00, 14.30-17.15 olarak bölündü; oysa daha önce 8.30-11.30, 13.30-16.30 saatleri geçerliydi.Bu denemenin ortaya koyduÄŸu sonuçlar araÅŸtırmacıların tahminlerinin de ötesine geçti. Deneyde seçilen pilot bölgelerden biri olan Tours’daki deneysel psikoloji laboratuvarından kronobiyolog Rene Clarisse, bu deney sayesinde uyku süresinin uzadığını, çocukların sabahları daha fazla uyuma fırsatı elde ettiklerini kaydediyor. Zaman kullanımına dayanan bu deneyi uygulamak amacıyla, araÅŸtırmacılar 2001 yılında hazırlanan ortak bir rapordaki tavsiyelerden yararlandı. Pazartesi zor günSöz konusu rapor, çocukların sabah erken saatlerde ve öğleden sonra enerji kaybına uÄŸradıklarını ortaya koyan yüzlerce performans, dikkat testi ve fizyolojik ölçümlere dayanıyordu. Bu zaman dilimlerinde çocuklar esniyor, uyukluyor ya da tersine hiperaktif oluyorlardı. Ayrıca araÅŸtırma, dikkatin hafta içinde deÄŸiÅŸkenlik gösterdiÄŸini, pazartesinin özellikle zor bir gün olduÄŸunu ortaya koydu. Bu deÄŸiÅŸimler bizzat çocuktaki ritimlerle ilgili olduÄŸu gibi okul saatlerinin düzenlenmesiyle de yakından bağıntılı. AraÅŸtırmanın sonucu ise sarsıcıydı. ÇocuÄŸun doÄŸal ritimleri okulun dayattığı saatlerle uyuÅŸmuyordu! Bu sonuçlardan yola çıkan araÅŸtırmacılar bunun üzerine çocukların özellikle de daha küçük olanların ve zor öğrenenlerin dikkatini artıracak çözüm arayışlarına giriÅŸtiler. ANNE BABAYA Ä°HTÄ°YAÇAnne babalar ne kadar uzun süre yanlarında olmazsa çocukların performansı o derece azalıyor. Evin dışında geçirilen zaman da performansı olumsuz etkiliyor. Kronobiyologlara göre bu süre 9 saat 45 dakikayı aÅŸtığında, öğleden sonra çocukların ÅŸevkinde bir azalma gözleniyor. AraÅŸtırmacılar Centre bölgesinde 300 çocuÄŸu inceleyerek yuvaya giden çocukların yüzde 50’sinin, 14 yaşın altındaki çocukların ise yüzde 30’unun 10 saatten daha uzun bir süreyi evin dışında geçirdiklerini saptadı. Ebeveynlerin zamanı nasıl kullandıkları öğrencilerin dikkatini doÄŸrudan etkiliyor. AraÅŸtırmacılara göre, ebeveynlerin çalışma süresi on buçuk saati aÅŸtığında çocuklar özellikle de daha küçük yaÅŸta olanlar olumsuz etkileniyor. Ayrıca anne babalar iÅŸ ortamında strese maruz kaldıklarında çocukların ÅŸevki daha da azalıyor. Bilim adamları, bu veriler doÄŸrultusunda okullardan baÅŸlayarak saatlerde yeni bir düzenlemeye gidilmesi bunun yanı sıra anne babaların çalışma saatlerinin de yeniden düzenlenmesi gerektiÄŸine dikkat çekiyorlar.Öğleden sonra ilk saatler tehlikeliLausanne’da hastanelerin acil servislerine hasta kabulü istatistikleri Äž 8 yaşındaki çocuklarda 15 bin 110 vaka- öğleden sonra ilk saatlerin çocuklar açısından son derece riskli olduÄŸunu ortaya koyuyor. Bu zaman diliminde dikkatleri en alt düzeye iniyor.Ergenler niçin uyanamıyorlar?Yataktan kanepeye sürünerek gidiyor... Kahvaltıda esneyip duruyor... Bunda anormal bir ÅŸey yok. Ergenlerin bu tipik davranışı isyankar ruhunu ve özgür olma arzusunu yansıtır. Beynin de bunda rolü vardır. Hipofiz bezinin küçük bir bölgesi olan pars tuberalis uykuyu düzenleyen hormon olan melatonin reseptörleri bakımından zengindir. Bu bez cinsel iÅŸlevlerde de rol oynar. Yapılan sayısız araÅŸtırmada ergenlerde aşırı bir uyku hali belirlendi. Bunun pek çok nedeni var. Gün içinde uykulu bir hal gözlenmesinin baÅŸlıca nedeni, gece gezmelerinden dolayı geç yatılmasıdır. Fransa’da yayımlanan CA dergisinden özetlediÄŸimiz araÅŸtırmalar ergenlerin yüzde 50’sinin hafta sonu sabahları 1-2 saat daha fazla uyuyarak bunu telafi etmeye çalıştıklarını ortaya koyuyor; yüzde 21’inde ise bu oran 3-4 saate, yüzde 3’ünde ise 5 saatin üzerine çıkabiliyor. Kronobiyologlar bu soruna çözüm bulmak için liselerde derslerin sabah saat 9.00’da baÅŸlamasını öneriyorlar.Â