Obama ‘darbe’ demedi

ABD Yönetimi’nin Mısır’da geçen yıl demokratik bir seçimle göreve gelen ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ordu tarafından görevden uzaklaştırılmasına verdiği tepki tartışılıyor. Washington’ın Mısır Ordusu’nu açık bir dille kınamamış olması ve yaşananları bir “darbe” olarak nitelendirmemesi ise durumun en göze çarpan yanı. ABD yönetiminin Müslüman Kardeşler yönetimi ile arasının açıldığı Afrika gezisine çıkan Başkan Obama’nın hafta başında Mursi’yle yaptığı telefon görüşmesinde net biçimde anlaşılmıştı. Obama’nın Mursi’ye “demokrasinin seçimlerden daha fazla anlam taşıdığını” söylediği açıklanmıştı. Amerikan yönetimi, Mısır Ordusu ile de temasını korudu. ABD Savunma Bakanı Hagel’ın da geçen hafta Mısır’daki mevkidaşı Orgeneral El Sisi ile bir telefon konuşması yaptığı ortaya çıktı.
Derİn endİşe duyuyoruz Mursi’nin görevden uzaklaştırılmasının ardından Obama dört paragraflık açıklama yaptı: “Mısır’da ordunun Cumhurbaşkanı Mursi’yi iktidardan indirme ve Mısır Anayasası’nı askıya alma kararından ABD olarak derin endişe duyuyoruz. Mısır Ordusu’nu kapsayıcı ve şeffaf bir süreç üzerinden mümkün olan en kısa zamanda tam otoriteyi tekrar demokratik yollardan seçilmiş bir sivil hükümete geri verme yolunda hızlı hareket etmeye ve Mursi ve destekçilerine yönelik keyfi tutuklamalardan kaçınmaya çağırıyorum.” Açıklamanın göze çarpan yanı ise Obama’nın Mısır’a her yıl 1.5 milyar doların üzerinde yardımda bulunan yönetim üzerinde bağlayıcı olacak “darbe” sözcüğünü kullanmamış olmasıydı. Obama, bu konuda sadece “İlgili hükümet kurumlarına, bugünkü gelişmelerin ABD’nin Mısır hükümetine yaptığı yardımlar için doğuracağı sonuçları gözden geçirme talimatı verdim” dedi.

Kınama yok, tebrik var

Mısır’da bir yıl önce cumhurbaşkanı seçilen Muhammed Mursi’yi kutlayan birçok ülke ve kurum, ordu darbesi sonrası bu defa Mısır’ın geçici lideri Adil Mansur’u ve Genelkurmay Başkanı Abdülfettah el Sisi’yi kutladı.
- Suudi Arabistan Kralı Abdullah: “Şahsım ve Suudi halkı adına tarihin bu kritik aşamasında Mısır’da liderliği üstlenmenizden dolayı sizi tebrik ediyoruz. Mısır’ı karanlık bir tünelden kurtaran General Sisi liderliğindeki ordu mensuplarının elini güçlü bir şekilde sıkıyoruz.”
- Mursi’nin başlıca müttefiklerinden Katar Emiri Şeyh Tamim bin Hamad el Thani, “Arap dünyasının lideri olarak gördüğümüz kardeş Mısır’ı desteklemeye devam edeceğiz” dedi. Doha yönetimi, Mursi’yi desteklemekle eleştirilen Katar televizyonu El Cezire’nin darbe sonrası askerler tarafından yayınının durdurulması konusunda ise açıklama yapmadı.
- İran: Mısır halkının iradesine büyük saygı duyuyor ve meşru taleplerine yanıt verilmesini istiyoruz. Mısır’ın dirençli halkı zor koşullarda diğer ülkelerin ve düşmanların oportünizmine karşı bağımsızlığını koruyacaktır.
- Rusya Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Aleksey Puşkov: Mursi’nin devrilmesi demokrasinin Batı dünyası dışında her derde deva olmadığını ortaya koydu.
- İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague: “Askeri müdahaleyi hiçbir şekilde desteklemiyoruz, ancak Mısır halkının taleplerine saygılıyız. İleriye bakmak durumundayız. Hızla demokratik sürece geri dönülmeli.
- BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun: Bir ülkede ordunun devlet işlerine müdahalesi endişe verici. Mısır’da sivil yönetimin bir an önce sağlanmasını umuyoruz.
- Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton: Tüm taraflara özgür ve adil başkanlık ve parlamenter seçimler ile hızla demokratik sürece dönüş çağrısı yapıyoruz.