OBAMA CORPUS*

Cumhuriyetçi-Demokrat çekişmesine sahne olan Kongre’de tasarının içine tartışmalı maddeler de eklenmişti. Bunlardan biri, ABD’nin Guantanamo gibi askeri cezaevlerinde yargılamadan tuttuğu terör zanlılarıyla ilgiliydi. Bu tartışmalı uygulamayı “yasallaştıran” teklifte bu konudaki yetkinin ABD ordusuna verilmesi üzerine Obama, yasayı veto edebileceğini açıkladı. Obama, Kongre’de yapılan değişiklikle bu yetkinin ordudan alınıp ABD Başkanı’na verilmesi üzerine imzayı attı.

Veto etmeli miydi

Obama, imzayı atarken bazı maddeler hakkındaki “ciddi çekincelerini” de bir ek belge olarak yasaya iliştirdi. Ancak “terör zanlılarının tutuklanması, sorgusu ve soruşturulması” hakkında olduğu belirtilen bu çekincelerle ilgili belgenin yasal bir geçerliliği yok. Obama, kendisine verilen “Amerikan vatandaşlarını süresiz askeri gözaltında tutma” yetkisini “asla kullanmayacağını” söylemekle yetindi.

Obama’yı savunanlar da veto etmesi durumunda Kongre’nin yasayı ikinci kez oylayarak vetoyu devre dışı bırakacağını vurguluyorlar, fakat bu durum da eleştirileri yatıştırmıyor. Obama’nın yine de daha önceki duruşunu bozmayarak yasayı veto etmesi gerektiğini savunanlar var.

‘Kasımda görüşürüz’

Kasımda yapılacak başkanlık seçimleri öncesinde Obama’ya özellikle kendi tabanından yoğun tepkiler var. Dün ABD gazetelerinin internet sitelerine gelen onbinlerce yorum, genelde Obama’yı eleştiren Demokratlara aitti. Sadece ABD’nin en çok okunan internet sitesi Huffington Post’un sitesine bu haberle ilgili yaklaşık 15 bin yorum geldi. Obama’nın, Bush Yönetimi döneminde sık sık eleştirdiği uygulamayı kendisi iktidara gelince yasallaştırması eleştiri konusu. Bu yasayla ABD’nin “polis devleti” haline geldiğini savunanlar var. Birçok okuyucu “Obama sözünü tutmadı” ve “Kasımda görüşürüz” gibi ifadelerle bu yasanın ABD Başkanı’nı bu yıl koltuğundan bile edebileceğini öne sürdü.

PAKETTEKİ BOMBA: ABD Başkanı Obama, tartışmalı Ulusal Savunma Yetki Yasası’nı onayladı. 662 milyar dolarlık paketin içindeki bir madde, teröristlere yardım eden Amerikan vatandaşlarının Amerikan topraklarında yakalanıp Guantanamo’da süresiz tutuklu kalmasını “yasal” hale getiriyor.

POLİS DEVLETİ Mİ: Hukuktaki “habeas corpus” ilkesini resmen ortadan kaldıran Obama’ya, kasımdaki seçimler öncesinde tabanından büyük tepki var. Obama ise “Polis devleti olduk” eleştirilerine karşı,“Yasayı onayladım ama çekince koydum. O yetkiyi asla kullanmam” dedi.

Bush’a karşı büyük kozuydu

BEYAZ Saray’daki 4’üncü yılını 20 Ocak’ta dolduracak olan ve kasımda ikinci kez seçilmek umuduyla kampanyasına hazırlanan Barack Obama, 2008 seçimleri öncesinde Bush Yönetimi’nin terör zanlılarını Guantanamo Üssü’ndeki askeri cezaevinde yargılamadan hapsetme siyasetini sert bir dille eleştiriyordu. İlk başkanlık döneminde Guatanamo’yu kapatma sözünü tutamayan Obama, askeri mahkemeleri durdurma kararından da geçen mayısta geri adım atmıştı. Anayasa profesörü Obama, Bush döneminde sık sık Yüksek Mahkeme önüne gelen ve yargısız tutukluluğu yasaklayan “habeas corpus” ilkesiyle çelişen terörle mücadele uygulamalarını son kanunla “yasal bir karedelik” olmaktan çıkaracak. Fakat bunun “hukuki” olup olmadığı tartışılıyor.

ABD resmen savaş alanı

AMERİKAN Yurttaşlık Hakları Birliği (ACLU) Başkanı Anthony Romero, Obama’nın bu yasayla elde ettiği ve ABD’yi de terörle mücadelede fiilen bir “savaş alanı” olarak tanımlayan yetkileri gerçekten de kullanmayabileceğini belirtti, ama şöyle devam etti: “Ya ondan sonra gelecek başkanlar Amerikan vatandaşlarını askeri cezaevlerinde ilelebet tutarsa? Obama’nın bugünkü kararı, geride bırakacağı mirası şimdiden mahvetti. Çünkü o artık suçlanmadan ve yargıç önüne çıkarılmadan süresiz yapılan tutuklamaları yasal hale getiren başkan olarak hatırlanacak. Üstelik bu yasa, belirli bir coğrafyada sınırlı bir süre için değil, her zaman ve her yerde geçerli gibi görünüyor.”

Yılbaşı kazığı

Obama imzayı memleketi Hawaii’de yılbaşı tatilindeyken attı. Bu yüzden yasa tasarısını onaylamak için seçtiği zamanlama da eleştiri konusu oldu.

* Latince’de hukuki külliyat,  beden, ceset