Obama aracı oldu İsrail özür diledi
Güncelleme Tarihi:
ABD Başkanı Obama’nın dün sona eren İsrail gezisinin son saatlerinde kritik bir gelişme yaşandı.
Tazminat da ödeyecek
Obama’nın inisyatifiyle Başbakan Erdoğan’ı arayan İsrail Başbakanı Netanyahu, 9 Türk vatandaşının öldüğü Mavi Marmara operasyonu nedeniyle özür diledi, tazminat ödemeyi kabul etti.
İlişkiler normalleşecek
İsrail’in açıklamasına göre ilişkileri normalleştirme konusunda anlaşan iki lider, büyükelçi atama ve İsrail askerlerine yönelik yasal işlemlerin de iptal edilmesine karar verdi. İsrail ve Türkiye, Filistin’de insani durumun iyileştirilmesi için de birlikte çalışacak.
ABD Başkanı Barack Obama’nın İsrail ziyareti dün bir sürprizle bitti. Beyaz Saray, Obama’nın İsrail’den ayrıldığı dakikalarda bir açıklama yaparak, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun telefonda görüştüğünü bildirdi. İsrail’den yapılan açıklamada, “Başbakan Netanyahu, can kaybına yol açmış olabilecek hatalardan ötürü Türk halkından özür diledi ve tazminat ödemeyi kabul etti” dendi. Barack Obama ise Amman’da, Erdoğan ile Netanyahu arasındaki telefon görüşmesinin “zamanlamasının iyi olduğunu” söyledi. Obama, Kral Abdullah ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, “uzun zamandır Türkiye ile İsrail arasındaki iyi ilişkilerin yeniden tesis edilmesi, böylece iki ülkenin ortak çıkarlarının peşine düşebilmesinin önemli olduğunu hissediyorduk” dedi.
Düzeltme teşekkürü
Beyaz Saray yetkililerinden sızan bilgilere göre üçlü konferans görüşmesinde Netanyahu, önce Obama’nın Türkiye ve İsrail’in de işbirliği içinde çalıştıklarını görmek istediğini Erdoğan’a aktardı. Ardından Danimarka gazetesine verdiği mülakatta, Siyonizm’i insanlık suçu olarak gördüğüne dair konuşmasına ilişkin olarak, “Kimse benim söylediklerimi yanlış anlamasın. Biz iki devlet çözümü çerçevesi içinde İsrail devletinin varlığını 1967 yılında tanıdık” ifadeleri için Erdoğan’a teşekkür etti. Netanyahu daha sonra konuyu Mavi Marmara Olayı’na getirerek, “İsrail halkı adına ölümler ve buna neden olan operasyonel hatalardan” dolayı özür diledi. İki ülkenin gelecekte ilişkilerinin normalleşmesini ve verimli bir şekilde birlikte çalışacaklarını umduğunu söyledi. Erdoğan, bu sözlerden memnun olduğunu söyledi ve o da “Türk halkı adına özrü kabul ettiğini” açıkladı. Başbakan son olarak Türkiye ve İsrail halkları arasındaki uzun süreli ilişkiye vurgu yaparak, kendisinin de daha iyi bir ilişki istediğini ifade etti. Bir ara konuşmaya Obama da katıldı, Erdoğan’a selamlarını iletti. Obama Erdoğan’a “yakın gelecekte daha detaylı konuşmayı” önerdi.
Gazze ablukası ne olacak
Türkiye’nin İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için ortaya koyduğu üç şarttan özür ve tazminat, bu telefon görüşmesinde net bir şekilde karşılandı. Türkiye’nin üçüncü şartı olan Gazze’ye ablukanın hafifletilmesi konusu da, iki liderin telefon görüşmesinde ele alındı. Erdoğan, Gazze üzerine 2007 yılından bu yana uygulanan kara, deniz ve hava ablukasını gündeme getirdi. Netanyahu da Kasım ayında Mısır arabuluculuğunda varılan ateşkes anlaşması kapsamında bazı adımlar atıldığını aktardı. Bunlar arasında, Gazzeliler için geçim kaynağı olan balık avlama mesafesinin 5 km’den 11 km’ye çıkarılması ve hastane inşaatı için bu bölgeye inşaat malzemelerinin geçişine izin verilmesi yer alıyor. İsrail dün Gazze’den atılan füzelere karşılık ablukayı sertleştiren bir karar aldı ve Gazze kıyısında avlanma alanını yine 5 km’ye çekti.
İSRAİL’DEN ÜÇÜNCÜ ÖZÜR
Türkiye, İsrail’in özür dilediği üçüncü devlet oldu. İsrail, daha önce ABD Donanması’na ait USS Liberty zırhlısının 8 Haziran 1967 tarihinde uluslararası sularda vurulmasından dolayı ABD’den özür dilemiş ve ABD de bu özrü kabul etmişti. İsrail’in hem denizden hem de havadan düzenlediği saldırı sonucunda 30’un üzerinde ABD askeri hayatını kaybetmişti. İsrail, 2011 yılında da Mısırlı beş güvenlik görevlisinin öldürülmesinden dolayı Kahire yönetiminden özür dilemişti.
İŞTE KRİTİK UZLAŞMA
- İlişkilerin normalleştirilmesi için adımlar atılacak, büyükelçiler yeniden görevlerine dönecek.
- Türkiye, Mavi Marmara operasyonuna katılan askerlerle ilgili suçlamaları geri çekecek.
- İsrail, hayatını kaybedenler için tazminat ödeyecek.
- İsrail’in Gazze dahil Filistin topraklarına malzeme ve insan geçisi üzerindeki sınırlamalara yönelik hafifletme adımları sürecek.
- Filistin topraklarındaki insani durumun iyileştirilmesi için iki lider birlikte çalışmaya devam edecek.
İlişkiler nasıl bozulmuştu
- 29 Ocak’ta 2009 Davos Ekonomik Forumu’nda “Gazze: Ortadoğu’da Barış Modeli” başlıklı panelde, İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres, İsrail’in Gazze saldırısının haklı olduğunu iddia edince Başbakan Erdoğan, “One minute” diyerek İsrail’in Gazze’de ölçüsüz güç kullandığını vurgulamıştı.
- Ocak 2010’da ise “Alçak koltuk krizi” yaşandı. İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Ayalon, Tel Aviv Büyükelçisi Oğuz Çelikkol’u makamına davet edip, bilerek alçak koltuğa oturtup İbranice, dalga geçti.
- 30 Mayıs 2010’da Gazze’ye insani yardım götürmek için yola çıkan Mavi Marmara’ya Akdeniz’de İsrail baskın düzenledi, 9 Türk vatandaşı öldü.
- Erdoğan, üç hafta önce Viyana’daki “5. Medeniyetler İttifakı Forumu”nda yaptığı konuşmada “siyonizm”i insanlığa karşı işlenen suç kategorisinde saymış, ABD ve İsrail’den tepki gelmişti. Erdoğan bu hafta Politiken gazetesine verdiği demeçte “söylediklerim yanlış anlaşılmasın” demişti. Bu düzeltme de İsrail’in tutumunu yumuşatan bir gelişme oldu.
MAVİ MARMARA'NIN KAPTANI KONUŞTU / WEB TV
İŞTE O ANLARDA GEMİDE YAŞANANLAR / WEB TV
MAVİ MARMARA'DA ÖLENLERİN YAKINLARI KONUŞTU / WEB TV