Güncelleme Tarihi:
Noktalama işaretleri arasında en önemli görevleri üstlenenlerden biri noktalı virgül. Genellikle kendi arasında virgülle ayrılan grupları birbirinden ayırmak ve sıra cümleleri birbirinden ayırmak için noktadan daha zayıf, virgülden ise daha kuvvetli bir duraksama işaretidir.
Noktalı Virgül Nedir?
Noktalı virgül, bir noktalama işaretidir. Virgülle ayrılan kelime gruplarını ayırmak için kullanılır. Bazen de birbiri ardınca gelen sıralı cümleleri ayırır. Noktalı virgül, kendinden önce gelen kelimeye bitişik yazılır. Sonraki kelime ile arasına ise boşluk konulur. Noktalı virgülden sonra gelen sözcük özel isim ise büyük değilse küçük harfle başlar.
Noktalı Virgül Nerelerde Kullanılır?
Noktalı virgülün kullanıldığı yerler;
- Aralarında şekil ve anlamca ilişki bulunan birbirine bağlaç olmadan bağlanan ve aralarındaki duraklama kısa olan cümlelerin aralarına konulur.
- İki cümleyi birbirine bağlayan bağlaçlardan önce noktalı virgül konulur.
- Virgüllerle ayrılmış tür ya da takımları; farklı bölümleri ve örnekleri birbirinden ayırmada noktalı virgül kullanılır.
- Virgülle ayrılmış örnekleri farklı örneklerden ayırmak amacı ile kullanımı tercih edilir.
- Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri birbirinden ayırmak için sıralı cümleler arasında kullanılır.
- İçerisinde birden fazla virgül kullanılmış cümlelerde öznenin kendinden hemen sonra gelen öğelere karışmamasını sağlamak için noktalı virgül kullanılır.
Noktalı Virgül Kullanımı ve Örnek Cümleler
At ölür, meydan kalır; yiğit ölür şan kalır.
(Bu cümlelerin arasına nokta konulabilir fakat duraksama uzun değil kısa olduğundan noktalı virgül konulması doğrudur.)
Bilgili bir kadın değil; çok yaşlı değil ama kurnaz.
(Bununla birlikte kelimesinin yerine noktalı virgül kullanılmıştır.)
İlerlemeniz gerekiyor; sırada bekleyen hastalar var.
(Çünkü kelimesi yerine noktalı virgül kullanılmıştır.)
Karşısında bir banka oturmuş sarışın, çekik gözlü bir kız, mavi renkli bir şemsiye tutuyor; pencereden, gül kokuları, dalga sesleri, kuş cıvıltıları getiren hoş bir mayıs rüzgarı esiyordu.
(Bu esnada; ve kelimesinin yerine noktalı virgül kullanılmıştır.)
Edebi bir şiir kötü okunabilir; lakin kötü bir şiir iyi okunamaz.
Patron işçisinin sorununu sonunda anlamıştı; ama iş işten geçmişti.
Hapishaneden kaçmak da aklına geldi; ama yanlış buldu bu düşünceyi.
İnsan yalanı bilmeyerek okur; ama yalan olduğunu bildikten sonra gene okumak ister mi?
(ama, fakat, lakin, yalnız, ancak, ne var ki, ne yazık ki, çünkü yoksa, bundan dolayı, sonuç olarak, bununla birlikte gibi bağlaçlardan önce noktalı virgül kullanılır.)
Oğluma çok nasihat ediyorum; fakat sözümü dinlemiyor.
Ayşe, Fatma, Aylin bir grup; Ahmet, Fatih, Zeki bir grup olsunlar ki satranç turnuvası yapalım.
Kız çocuklarına Ayşe, Fatma, Nimet; erkek çocuklarına ise Ahmet, Oğuz, Selim adlarını verirler.
(Virgülle ayrılmış, farklı bölümleri ve örnekleri birbirinden ayırmak için yukarıdaki örneklerde
noktalı virgül kullanılmıştır.)
Karpuz, kavun, mango; lahana, pırasa, pazı; bisküvi, kraker, cips
(Virgülle ayrılmış örnekleri, farklı örnek gruplarından ayırmak amacı ile noktalı virgül kullanımına başvurulmaktadır.)
Sevinçten, heyecandan içi içine sığmıyor; bağırarak ağlamak, kahkahalar atmak istiyordu.
İster inan, ister inanma; aynen dediğim şekilde olaylar gerçekleşti.
Mehmet; Murat, Selim ve Orhan ile yaşıt sayılır.
(Virgül bulunan sıralı cümleler noktalı virgül ile ayrılmıştır. İçerisinde birden fazla virgül kullanılmış olan cümlelerde özneden sonra cümle karışıklığı olmaması için noktalı virgül kullanılmıştır.