Nobel Tıp Ödülü kazandıran kurtçuk

Nobel Tıp Ödülü'nü, organ geliÅŸiminde genlerin oynadığı rolle ilgili olarak 959 hücreli ÅŸeffaf kurtçuk üzerinde araÅŸtırmalar yapan ikisi Ä°ngiliz, biri Amerikalı üç bilimadamı kazandı. Bu araÅŸtırma çeÅŸitli hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemi geliÅŸtirilmesine olanak tanıyacak.MÄ°NÄ°K ÅŸeffaf bir kurtçuk üzerinde yaptıkları çalışmalarla genlerin, organların ve vücudun oluÅŸumunu nasıl etkilediklerini ortaya çıkaran ikisi Ä°ngiliz, biri Amerikalı üç bilimadamı bu yılki Nobel tıp ödülüne layık görüldü.‘‘Kurtçuk projesi’’ diye adlandırılan araÅŸtırma 1963 yılında Ä°ngiltere'nin Cambridge kentindeki Tıp AraÅŸtırmaları Konseyi'nin Moleküler Biyoloji Laboratuvarı'nda baÅŸladı. Dr. Sydney Brenner'in baÅŸlattığı bu projeye 1970'li yıllarda Sir John Sulston ve Amerikalı Prof. Robert Horwitz katıldı.Uzmanlar, bilimsel adı ‘‘caenorhabditis elegans’’ olan 1 milimetre boyundaki kurtçuÄŸun üzerinde genlerin organ oluÅŸumunu nasıl etkilediÄŸini izlemeye aldılar. ‘‘C.elegans’’ diye adlandırılan ve 959 kadar hücresi olan kurtçukta, yumurta döneminden ölümüne kadar her bir hücrenin nasıl geliÅŸtiÄŸini ve genlerin bu süreci nasıl etkilediÄŸini takip ettiler.Daha sonra kurtçuÄŸun genleri deÅŸifre edilmeye baÅŸlandı. Kurtçuk üzerindeki bu çalışmada kullanılan teknikten ileride insanın genetik kodunun çözülmesinde de faydanıldı. AraÅŸtırmanın bir sonraki aÅŸamasında da genlerin hücrelere nasıl ‘‘intihar et’’ komutunu verdiÄŸini belirlediler. KurtçuÄŸun belirli bir geliÅŸme saÄŸladığında bu genler, 959 hücreden 131'ine ‘‘ölüm emri’’ veriyordu.Bu çalışmalarıyla Dr. Sydney Brenner (75), Sir John Sulston (60) ve Prof. Robert Horvitz (55), 1 milyon dolarlık Nobel tıp ödülünü paylaÅŸtılar. AIDS İÇİN UMUTBilimadamları sadece insanın gen haritasının okunmasını saÄŸlayan tekniÄŸe öncülük ettikleri için deÄŸil, ‘‘gen - organ geliÅŸimi- hücre intiharı’’ sistemi insanlarda da aynı olduÄŸu için ödüle layık görüldüler. Uzmanlar ayrıca virüs ve bakterilerin hücreleri nasıl ele geçirdiklerini belirlediler. AraÅŸtırmada elde edilen veriler, Aids, felç, kalp krizi gibi hastalıklara karşı yeni tedavi yöntemlerinin geliÅŸtirilmesine olanak tanıyabilir.Sir John, Nobel ödülü aldığını öğrenmesinin ardından ‘‘Nobel'in gerçek sahibi C.elegans'tır.’’ dedi. Â