Nobel Ödülü'nün şaibeli adresleri

ALFRED Nobel, kendi adını koyduğu ödüllerin, insanlık için en büyük faydayı sağlayan kişilere verilmesi şartını koşmuştu. Ancak yine de her yıl ödüllerin sahipleri açıklandığında, söylentilerin ardı arkası kesilmiyor. Kimileri ödüllerin verildiği kişileri eleştiriyor, kimileri de veriliş nedenlerini. İşte tartışmalı Nobeller...

Ödül doğru kişiye bile verilse, bunun veriliş nedeninin yanlış ya da tartışılır olabildiği söyleniyor. Buna örnek olarak da 1921 yılıda Albert Einstein'in aldığı Nobel Fizik Ödülü gösteriliyor. Bu ödülün Einstein'a izafiyet teorisi için değil, fotoelektrik etkisi üzerindeki çalışmaları için verilmesi garip karşılanıyor.

NAZİ İŞBİRLİKÇİSİ

1920 Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Norveç'li Knut Hamsun Nazilerle işbirliği yaptı. Robert Ferguson ‘‘Enigma, The Life of Knut Hamsun’’ adlı eserinde Hamsun'un Üçüncü Reich'a olan bağlılığından söz etti ve şöyle dedi: ‘‘Hamsun, yaptığı geziden sonra Norveç'e döndüğünde, Joseph Goebbels'in kendisini kabul etmesinden duyduğu memnuniyeti belirtmek için yollar aramıştı. En uygun hediyenin ne olacağı konusunda uzun süre düşündü ve sonunda ona 1920 yılında Nobel Ödülü olarak aldığı madalyayı takdim etmeyi uygun gördü.’’

UYDURMA HİKAYE

1982 yılında Guatemala'lı Rigoberta Menchu, ülkesindeki acı veren iç savaşın bir incelemesini yazdı. Ve bu yazıdan 10 yıl sonra Nobel Barış Ödülü'nü aldı. Ancak David Stoll, 1999 yılında, Menchu'nun bu hikayeyi uydurduğunu, gerçekle bire bir ilgisi olmadığını söyledi ve Nobel komitesininin bu ödülü verirken bazı konuları gözardı ettiğini belirtti.

ZEHİRLİ GAZIN MUCİDİ

Nobel ödüllerinin en çok konuşulan isimlerinden biri de hiç kuşkusuz Fritz Haber'di. 1918 Nobel Kimya Ödülü'nü alan Haber, I. Dünya Savaşı sırasında zehirli gazın geliştirilmesi çalışmalarına öncülük etmişti.

KÜLTÜRSÜZ YAZAR

Son zamanlarda akademisyenler 1938'de Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan Pearl S. Buck için pek iyi konuşmadılar. Öyle ki, best-seller ortaya çıkarma kabiliyeti bile onun yeterli kültür seviyesinde olmamasına kanıt olarak gösterildi. Peter Conn 1996 yılında yayınladığı ‘‘Pearl S. Buck: A Cultural Biography’’de, Nobel ödülünün bu yazara gitmesini İsveç akamedisinin kötü değerlendirmesi olarak yorumladı.