Nobel Edebiyat Ödülü Harold Pinter'ın
Güncelleme Tarihi:
Açıklanması bir hafta ertelenen 2005 Nobel Edebiyat Ödülü, İngiliz oyun yazarı Harold Pinter'a verildi.
İsveç Akademisi'nden yapılan açıklamada, Printer'ın 10 milyon kron (1,28 milyon dolar) değerinde para ödülünü içeren bu yılın Nobel'ine layık görüldüğü belirtildi.
Nobel ödülleri geçen hafta açıklanmış, yalnızca edebiyat dalındaki ödül belli olmamıştı. Bu gecikme, Nobel jürisinde tartışmalar olduğu şeklinde yorumlanmıştı.
YAHUDİ BİR TERZİNİN OĞLU
Yahudi bir terzinin çocuğu olarak 1930'da Londra'da doğan Pinter, gençliğinde Yahudi düşmanlığıyla karşılaşmasının oyun yazarı olmasında etkili olduğunu ve İkinci Dünya Savaşı sırasındaki bombardımanın kendisini derinden etkilediğini belirtiyor.
İnsan hakları için yürütülen kampanyalarda da ön saflarda yer alan Pinter, Margaret Thatcher ve Ronald Reagan'ın politikalarına karşı muhalif tavırlarıyla da tanınıyor.
30'dan fazla tiyatro oyunu kaleme alan Pinter aynı zamanda iyi bir şair ve senaryo yazarı. Pinter, John Fowles'un romanından uyarlanan Fransız Teğmenin Karısı adlı fimin de aralarında bulunduğu bir çok sinema yapıtına senarist olarak imza attı.
İSVEÇ AKADEMİSİ'NDEN ÖVGÜ
İsveç Akademisi, bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü'nü verdiği ünlü İngiliz oyun yazarı Harold Pinter'a övgü yağdırdı.
Akademinin açıklamasında, yazar ve şair Pinter için, “günlük keşmekeş içindeki uçurumları gözler önüne seren ve zulmün kapalı odalarını açılmaya zorlayan bir yazar” ifadesi kullanıldı.
İsveç Akademisi Sekreteri Horace Engdahl, Pinter'a ödülü kazandığını ilettiklerinde çok mutlu olduğunu ve “fazla bir şey söylemediğini” belirtti.
75 yaşındaki İngiliz oyun yazarı Pinter, yazar Orhan Pamuk, Kanadalı yazar Margaret Atwood ve Suriyeli şair Adonis gibi adayların arasından sıyrılarak bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.
Pinter, Türkçeye de çevrilen “Oda”, “Doğum Günü Partisi”, ”Kapıcı” ve “Gitgel Dolap” gibi eserleriyle tanınıyor. Pinter, yazarlığının yanı sıra televizyon ve sinema uyarlamaları ve insan hakları savunuculuğuyla da biliniyor.
ASKERE GİTMEYİ REDDETTİ Pinter: Ödüle çok şaşırdım Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan ünlü İngiliz oyun yazarı Herold Pinter, bu ödülü almasına çok şaşırdığını söyledi. Pinter, Londra'daki evinin önünde yaptığı Çok sayıda oyun ve şiir yazan 75 yaşındaki Pinter, Irak savaşına karşı muhalefetiyle de tanındı. ABD Başkanı George Bush ve İngiltere Başbakanı Tony Blair'in politikalarına muhalefet eden Pinter, savaş başlamadan önce, 2002 yılında BBC'ye verdiği bir demeçte, “İngiltere'nin ABD'nin yanında durmasından utanç duyduğunu” söylemişti. ABD'nin 2003'te Irak'a müdahale etmesine öfkeyle karşı çıkan Pinter, aynı yıl Irak savaşıyla ilgili savaş karşıtı şiirlerinin yer aldığı bir kitap yayınladı, 2004'te ise Blair'in azledilmesini isteyen bir kampanyaya katıldı. Önce oyuncu Vivien Merchant, daha sonra da oğlunun annesi yazar ve tarihçi Antonia Fraser ile evlenen Pinter, 1954-1957 yılları arasında ”David Baron” sahne adını kullandı. 2002'de kanser olduğu açıklanan Pinter, Nobel'den önce de birçok ödül kazandı. Bunlar arasında Shakespeare Ödülü, Avrupa Edebiyat Ödülü, Pirandello Ödülü, David Cohen İngiliz Edebiyat Ödülü, Laurence Olivier Ödülü, yaşam boyu başarı olarak Moliere ödülü ve 14 üniversiteden onursal unvanı bulunuyor. 
Çocukluğunu savaşın soğuk nefesini ensesinde hissederek geçiren Harold Pinter, gençlik yıllarında askere gitmeyi reddettiği için mahkemeye çıkarıldı. Yaptığı çalışmalar ve hakimin sempatisini kazanması nedeniyle affedilen ve cezaevine girmekten kurtulan Pinter "Bir dahaki savaşta beni yine orduya çağırırlar. Ama gitmeyeceğim" dedi.
The Independent Gazetesi'nin haberine göre Pinter bir süredir kanserle mücadele ediyor. Ancak yaşadığı tüm zorlukara rağmen üretmeyli sürdürdüyor.
TÜRKİYE’YE GELMİŞTİ
Harold Pinter, 12 Eylül döneminde Türkiye’deki gelişmeleri izlemek ve insan hakları konularında incelemeler yapmak için büyük tiyatro yazarı Arthur Miller ile Türkiye’ye gelmiş ve kamu yetkilileri, gazeteciler ve diplomatlarla görüşmeler yapmışlardı.
TÜRKÇE'DEKİ KİTAPLARI
“2005 Nobel Edebiyat Ödülü”nü kazanan ünlü İngiliz oyun yazarı Harold Pinter'ın, Türkiye'de de “Ay Işığı”, “İhanet” ve “Proust Senaryosu” adlı kitapları satılıyor.
“Ay Işığı” adlı kitabı yayınlayan Mitos-Boyut Tiyatro Yayınları sahibi Yılmaz Öğüt, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Pinter'ın Türkiye'de tiyatro camiasında tanınan bir yazar olduğunu vurguladı.
Öğüt, Türkiye'de tiyatro kitaplarının çok az satılması nedeniyle fazla basılmadığını belirterek, “Ay Işığı' kitabı, 1993 Ekim ayında basıldı. 2 bin tane bastık, hala satıyoruz. Tiyatro oyun kitapları satmıyor” dedi.
Pinter'ın “Nobel Ödülü'nü almasının ardından yeni kitaplarının basılıp basılmayacağına” ilişkin soru üzerine de Öğüt, telif ve tercüme ücretinin çok yüksek olduğunu, yazarın mevcut kitaplarını satmaya devam edeceklerini söyledi.
İngiliz tiyatrosunun çağdaş yazarlarından Pinter'ın tiyatro oyun yazarlığının yanı sıra yönetmenlik ve zaman zaman oyunculuk da yaptığını ifade eden Öğüt, Harold Pinter'ın 1985'te oyun yazarı Arthur Miller ile Türkiye'ye geldiğini ve bu ziyaretin ardından Türkiye'ye ilişkin “Bir Tek Daha” adlı oyunu yazdığını bildirdi.
“Oda”, “Doğumgünü Partisi”, “Aldatma” gibi oyunları Türkiye'de de çeşitli tarihlerde sahnelenen Pinter'ın, “İhanet” ve ”Proust Senaryosu” adlı kitapları da bazı yayınevlerince satılıyor.
YAZARIN ÇALIŞMALARI VE YAŞAMIYLA İLGİLİ AYRINTILI BİLGİ İÇİN:
www.haroldpinter.org