Nobel Edebiyat Ödülü, Elfriede Jelinek'e verildi

Bu yılın Nobel Edebiyat Ödülü, Avusturyalı yazar Elfriede Jelinek'e verildi. Jelinek'in Piyanist, Sevda Kadınları, Hırs ve Arzu adlı romanları Türkçe'ye de çevrilmiÅŸti. Yazarın kendi yaÅŸamından izler taşıyan Piyanist adlı romanı yönetmen Michael Haneke tarafından sinemaya uyarlanmıştı. Jelinek, baÅŸlangıçtan bu yana Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan 10'uncu kadın sanatçı. Daha önce 1909'da Selma O. L. Lagerlof, 1926'da Grazia Deledda, 1928'de Sigrid Undset, 1938'de Pearl Buck, 1945'de Gabriela Mistral, 1966'da Nelly Sachs, 1991'de Nadine Gordimer, 1993'de Toni Morrison ve 1996'da Wislawa Szymborska bu ödüle deÄŸer görüldü. Polonyalı ÅŸair Szymborska'dan sonra bu yıla kadar da hiç bir kadın yazar ya da ÅŸaire bu ödül verilmemiÅŸti.  Ä°sveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından yapılan açıklamada, romancı, oyun yazarı ve ÅŸair Jelinek'in "romanlarındaki seslerin müzikal ahengi ve oyunlarındaki sıra dışı dilsel coÅŸkunlukla toplumun kliÅŸelerinin saçmalığını gözler önüne sermesindeki ustalık" nedeniyle ödüle deÄŸer görüldüğü açıklandı. Nobel Edebiyat Ödülü'nü 8 yıl aradan sonra alan ilk kadın yazar olan Jelinek'e, 1.1 milyon dolarlık bir para ödülü de verilecek. 218 yıllık Ä°sveç Kraliyet Bilimler Akademisi'nin ise 18 ömür boyu üyesinden yalnızca 4'ü kadın. Ãœye seçimi, geçen hafta büyük gizlilik içinde yapıldı. BALE DERSÄ° ALDI, RAHÄ°BE OKULU'NA GÄ°TTÄ° Elfriede Jelinek, 1949'da Avusturya'nın Steiermark kentinde doÄŸup Viyana'da büyüdü. Küçük yaÅŸlarda bale dersi almaya baÅŸladıktan sonra, önceleri bir rahibe okuluna, sonra devlet lisesine devam etti. Tiyatro ve sanat tarihi öğrenimi gördü, müzik okudu. Uzun bir süre klostrofobi hastalığı yüzünden evden hiç çıkmayıp yazarlığını geliÅŸtiren Jelinek, 1969'da babasının ölümüyle kendini sokaklara bıraktı. 1970'de yayınlanan ilk romanı Vir Sind Lockvögel Babyl büyük yankı uyandırınca diÄŸer romanlarını yazacak cesareti buldu: Michael (1972), Die Liebhaberinnen (1975; Sevda Kadınları, GendaÅŸ 2000), Die Ausgeperrten (1980), Lust (1989; Arzu, GendaÅŸ 2001), Die Kinder der Toten (1995) ve Gier (2000). Alman Åžiir ve Dil Akademisi üyesi olan Elfriede Jelinek, ayrıca Alman edebiyatının en büyük ödülü olan Georg Büchner Ödülü'ne de layık bulundu..Â