Nişanlı gençler geleneklerden dertli

Erzurum ve çevresinde uzun yıllardan beri süregelen bazı gelenekler nişanlı gençleri kara kara düşündürüyor. Özellikle yeni ekonomik koşullar nişanlı genç ve ailelerine oldukça güç anlar yaşatıyor.

Yörede nişanlanan çiftlerin birbirlerine hediye göndermeleriyle ilgili yaşatılan geleneklerin büyük çoğunluğunu nişanlı erkek yerine getirmek zorunda olurken, nişanlı kızın ise bir kere hediye gönderme zorunluluğu bulunuyor.

Nişan süresi boyunca yerine getirilmesi gereken geleneklerin başında ''hamam takımı'' gönderme işlemi bulunuyor ve erkek tarafı, nişanlı kız ve ailesinin fertlerine ayrı ayrı hediye göndermek zorunda. ''Hamam takımı'' olarak adlandırılan bu hediye paketi içinde, nişanlı kıza gümüş nalın, gümüş hamam tası, halı, elbise, iç çamaşırı, makyaj malzemeleri ve ziynet eşyaları bulunması zorunlu. Ayrıca kızın anne ve babası ve kardeşleriyle yakın akrabalarına elbise, kumaş, gömlek gibi hediye giysiler de bu paket içinde yer alıyor.

Nişanlı kız ise hamam takımının gelmesinden sonra nişanlı erkeğe ''şeker başı'' olarak adlandırılan hediye paketi gönderiyor. Bu hediyeler arasında ise damat adayına elbise, gömlek gibi giysilerin yanında traş takımı ve saat gibi erkek takısı göndermek zorunda.

Gelin koçu

Nişan süresi içinde ilk kurban bayramında damadın, gelin evine kurbanlık bir koç gönderme geleneği de halen sürüyor. Besili ve süslenerek nişanlı kızın evine gönderilen gelin koçunun boynuzlarına ise altın bilezik veya alnına büyük altın takılmak zorunda. Ayrıca kurbanlık koç ile beraber geline çeşitli bayramlık giysiler de gönderilmesi gerekiyor. Ramazan bayramında da yine nişanlı kıza, çeşitli hediyeler gönderilme zorunluluğu var.

İftarlık

Ramazan ayı içinde yine nişanlı kızın evine çeşitli gıda maddelerinden oluşan ve ''iftarlık'' olarak adlandırılan hediye paketi gönderme zorunluluğu bulunurken, nişanlı erkeğin yakınlarının da bu iftarlık pakete hediyeler eklemeleri gerekiyor.

Ayrıca ''gelin sandığı'' olarak bilenen ve genellikle ceviz ağacından olması tercih edilen sandıkta manto, çizme gibi giyim eşyalarının bulunduğu çeşitli hediyeler içine koyularak nişanlı kızın evine gönderilmesi geleneği de halen yaşıyor.

Maddi külfet

Nişan boyunca yapılması gereken bu adetlerin en fazla masraflıları arasında ''hamam takımı' ile ''gelin koçu'' bulunurken, gelin koçunun günümüz koşullarında maliyetinin bir milyarı aştığı, hamam takımının ise 750 milyon ila 3 milyar lira arasında bir maliyet bulduğu öğrenildi.

Halen yaşıyan bu gelenekleri yörede birçok nişanlı çift yerine getirirken, bazıları ise maddi sıkıntı nedeniyle yapmaktan kaçınıyor. Ama bu hediye paketlerinin gönderilmemesi zaman zaman nişanların bozulmasına da neden olabiliyor.
(a.a)