Niğde: Otoyol Niğde'den geçmeli

Tarihi günümüzden 8 bin yıl öncesine kadar uzanan Niğde, dağların kuytusunda, tarihi yolların kavşağında çağdaş ve yaşanabilir bir kent olmanın sancılarını çeken bir yerleşim.

Volkanik Melendiz Dağı'na sırtını dayayıp yüzünü Bolkar ve Aladağlar'ın etkileyici görünümüne çeviren Niğde'de ilk dikkatimizi çeken şey, genç nüfusun ve internet kafelerin çokluğu oldu. İnternet kafeler, asıl adı Bor Caddesi olan, ama üniversite gençliğinin "Mecburiyet Caddesi" dediği bulvar üzerinde sağlı sollu ve yan yana sıralanıyordu. Kısa bir yürüyüş sırasında 14 tane saydık, sonra saymaktan vazgeçtik.

Ekonomisi tarım temelli bir ilde sanal dünyanın bu cazibesi nereden geliyor diye düşünürken, yalnızca kent merkezinde Niğde Üniversitesi'nde eğitim gören 12 binden fazla öğrencinin olduğunu öğrendik. Öğrenciler, aynı zamanda kentteki gündelik ticaretin de itici gücüydü.

Ertesi gün Niğde Valisi Gündüz Beder'le bu ilk izlenimlerimizi paylaşırken Niğde'de eğitim düzeyinin hayli yüksek olduğunu, Niğdelinin eğitime büyük önem verdiğini de öğrendik. Vali Beder, eğitimde asıl sorunlarının "AB normlarını yakalamak olduğunu" söyledi.
Vali Gündüz Beder, son derece konuksever ve pozitif enerji yayan bir insan.

Kentin en önemli sorunlarının ne olduğunu sorduğumuzda, kesin ve kararlı bir biçimde "Adana'dan gelen otobanın mutlaka ilimizden geçmesini istiyoruz" dedi. Bu konuda Niğdelinin çok kararlı ve inatçı olduğunu söyleyen Gündüz Beder, tarıma dayalı sanayi için Niğde'nin eşi bulunmaz bir belde olduğuna dikkat çekti:

"Türkiye patates üretiminin yüzde 30'dan fazlası ilimizde gerçekleşiyor. Aynı şekilde önemli bir elma üretim merkeziyiz. Ulukışla'daki kirazcılık, büyük gelecek vaat ediyor. Ama birçok sorunumuz var. Patateste pazar sorunu, elmacılıkta yaşlanan ağaçların yenilenmesi ve daha verimli, daha ekonomik olan bodur elmacılık için teşvik sorunumuz var. Halı ve iplik temelli tekstilimize katkı yapacak herkesi Niğde'ye bekliyoruz. Organize sanayi bölgemize gelecek yatırımcı için de her türlü imkanı seferber edeceğiz."

Niğde, son yılların yükselen sektörü şarapçılık açısından önemli bir bölge.

Çünkü tarihin eski dönemlerinden beri bağcılık ve şarapçılık yapılıyordu.

Bor'daki şarap fabrikası ise bugün kapalı, öyle duruyor.

Vali Beder, Niğde'nin ülkedeki ekonomik krizden soyutlanamayacağını vurgulayarak 2000 yılında başlayan kriz sonucu, organize sanayi bölgesinde 15 tesisin kapandığını, 2500 kişinin işsiz kaldığını, Bor'daki deri işletmelerinin yüzde 90'ının çalışmadığını söyledi. Valilik olarak sorunları aşmak için geçen ekim ayında, üniversiteden sivil toplum kuruluşlarına kadar, birçok kurum ve kişinin katkısıyla "Niğde Kongresi" düzenledikleri, "Ankara'dan da destek beklediklerini" bildirdi.

Niğdelinin barışçı, sosyal yönü gelişmiş insanlar olduğunu vurgulayan Vali Beder, "Niğde, ufak tefek olaylar dışında huzurlu bir kent. Ama pek çok sorunu beraberinde getiren işsizliği önlemek için hükümetten yardım bekliyoruz" dedi.

Niğde, seyrine doyum olmayan dağlarla çevrili. Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Aladağlar, Bolkarlar, kenti doğal güzellikler ve turizm açısından öne çıkarıyor. Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden kalma birçok tarihi anıt, kentin kültürel öneminin altını çiziyor: Gümüşler Manastırı, Roma Havuzu, Tyana antik kenti, Alaattin Camii, Mehmet paşa Kervansarayı ilk akla gelenler. Ama tüm bunlara rağmen Niğde, turizmden payına düşeni alan bir il değil. Turistik altyapı ve tanıtım çok eksik. Vali Gündüz beder de aynı görüşte:

"Tanıtımda yapmamız gereken çok şey var. Turist, Nevşehir'i tercih ediyor. Çünkü bizde onların isteğine cevap verecek konaklama tesisi yok. Ama dört yıldızlı bir otelimizin inşaatı bitmek üzere. 2004'te açacağız. Niğdeli, önce turist gelsin, sonra oteli ve onların istediği tesisi yaparız anlayışında. Bu zihniyeti aşmamız lazım."

Niğde Belediye Başkanı Mümin İnan, halkın sempatisini, güvenini ve yaptıklarıyla beğenisini kazanmış bir başkan. Mümin İnan'la İtfaiye Müdürlüğü'nde görev başında görüştük. Kendisiyle ilk karşılaştığımızda "Galiba yanlış kişi" diye geçirdik içimizden. Çünkü Başkan İnan, 2 metreyi aşkın boyuyla bize "12 Dev Adam" dan biriyle karşılaşmışız izlenimi verdi.

Hayli konusever ve mutevazı başkanla sıcak ve içten bir sohbet yaptık.
Otoyol konusunda başkan da valiyle aynı görüşte:

"Yarım kalan otoyol, mutlaka Niğde'den geçmeli. Böylece Çukurova ve Akdeniz'le daha hızlı, daha kolay bağlantı kuracağız. Bunu özellikle başbakanımızdan istiyoruz. Otoyol, Çukurova'da sıkışan ve her açıdan zor durumda bulunan yatırımcıyı da bize kaydıracak. Her tür yatırımcı için, her tür imkanı seferber etmeye hazırız."

Mümin İnan, Türkiye'nin en önemli patates üretim merkezi olmalarına rağmen, pastadan almaları gereken payı alamadıkları görüşünde:
"Bunun nedeni de plansızlık ve pazarlamadaki eksikler…"

Başkana göre patatesin sürekli para kazandırması için, illerinde mutlaka patates işleyecek sanayi tesislerinin kurulması ve ciddi bir planlama lazım.

Niğde'nin önemli bir meyvecilik altyapısı olduğuna dikkat çeken Başkan İnan, ilde yıllardır yapılan geleneksel elmacılığın aşılarak daha ekonomik ve verimli üretime geçilmesi gerektiğini söyledi. Mümin İnan, buna örnek olarak da İtalyanlarla ortak "bodur elmacılık" üretimi yapan "Uni Tarım şirketinin çalışmalarını gösterdi. Yine başkana göre elmayı kent bünyesinde işleyebilecek sanayi tesisleri kurulabilirse, hem istihdam sağlanacak, hem de meyvecilik itici güç kazanacak.

Niğde Sanayi ve Ticaret Odası 2. Başkanı Şevket Katırcıoğlu ve GESİAD Başkanı Oktay Erdoğdu, bizi çok eski bir dost gibi karşıladı. "Niğde konusunda yazacaksanız, önce bunu yazın" dediler ve illerinin yeni teşvik uygulaması dışında bırakılmasının "haksız ve yanlış" olduğunu söylediler.

Niğdeli gişimcinin teşviklerden mutlaka pay alması gerektiğini belirten Katırcıoğlu ve Erdoğdu, illerindeki sorunların bazılarını şöyle sıraladılar:

* Biz zengin bir il değiliz. 200 metrekareyi aşan konutumuz yok. Lüks araba da göremezsiniz. İki tane döviz büromuz var. Esnaf hareketli gibi görünüyor, ama üniversite olmasa onlar da olmaz.

* Bölgesel teşvik istiyoruz. Tekstile, altyapısı olan tarım sektörüne destek istiyoruz. Enerji indirimine gidilerek sanayiye destek olunmalı. Organize sanayi bölgemizde daha önce indirim uygulanıyordu, ama sonra kaldırıldı.
Bugün yüksek enerji, en büyük sorunumuz haline geldi.

* Sigorta prim borcu olmayan ender illerden biriyiz. tahsilat oranı yüzde 90 gibi yüksek bir rakam. Dürüstlüğümüzün faturasını mı ödüyoruz!.. bu yüzden bunları istemek hakkımız.

* Niğde'ye pataes analiz laboratuvarı kurulmalı. Analiz, Ankara'da yapılıyor, hem üretici, hem alıcı zarar görüyor.

* Hayvancılıkta geçmişte siyasi yatırımlar yapıldı. Örneğin yurtdışından getirilen değerli hayvanlar dağ köylerine verildi ve 6 ay içinde yozlaştılar. Oy verdiklerimiz, siyasi çalışmasın, Niğde'ye çalışsın ve bu tür yanlışlar bir daha olmasın.

* "Bodur elmacılık" ve kirazcılık konusunda destek olunsun. Elma ağaçlarımız yaşlandı. Kaliteli ve daha verimli üretim için fidan lazım. Bu konuda yapılması gerekenler, atla deve değil...

* Bolkar Dağları'nda doğal ve mükemmel bir kayak pistimiz var, ama altyapımız yok. Gençlik ve Spor Müdürlüğü'ne ait kaba inşaatı bir tesis öylece duruyor. Yazıktır. Bir an önce bitirilip akılcı kullanılmalı. Bolkarlar, turizm merkezi ilan edilmeli.

* Narlıgöl, termal turizm açısından önemli bir yer. Burada ayrıca Kapadokya'daki gibi kaya oluşumları ve tarihi yerleşimler var. Buraya yatırımcı bekliyoruz. Hükümetten de Narlıgöl'ün altyapısını tamamlamak için destek istiyoruz.

* Turizmde tanıtım ve konaklama sorunumuz var. Niğdeli olan Ayhan Şahenk Bey, 4-5 yıldızlı bir otel düşünüyordu. Arsası da tahsis edilmişti, ama ömrü yetmedi.

* Organize sanayide karar aldık: 120'nin üstünde işçi istihdam eden her yatırımcıya bedava arsa vereceğiz. Doğalgazımız da geldi. Yeter ki girişimde bulunsunlar, her türlü işlerini bizzat elden takip ederiz.