New York'taki zirvenin üç günü

Kıbrıs sorununa çözüm bulmak amacıyla BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın daveti üzerine New York'a gelen KKTC CumhurbaÅŸkanı Rauf DenktaÅŸ ve Rum kesimi lideri Tasos Papadopulos baÅŸkanlığındaki KKTC ve Rum heyetleri arasındaki görüşmeler üç gün sürdü.Ä°lk olarak salı günü, üçlü görüşmelerden önce yapılması planlanan baÅŸ baÅŸa görüşme Annan ile Papadopulos arasında TSÄ° 22.30'da baÅŸladı. Annan, daha sonra DenktaÅŸ ile baÅŸ baÅŸa görüşmeye geçti.Ä°kili görüşmelerin ardından ilk günkü üçlü görüşmelere TSÄ° 23.35'te baÅŸlandı. Görüşmeye KKTC tarafından CumhurbaÅŸkanı DenktaÅŸ'ın yanı sıra BaÅŸbakan Mehmet Ali Talat ile BaÅŸbakan Yardımcısı ve DışiÅŸleri Bakanı Serdar DenktaÅŸ katılırken, Rum heyetinde Papadopulos'un yanı sıra eski lider Glafkos Klerides yer aldı. BM heyetinde de Annan'ın yanı sıra Kıbrıs özel temsilcisi Alvaro de Soto ile Genel Sekreter Siyasi Yardımcısı Kieran Prendergast bulundu.Üçlü Kıbrıs görüşmelerinin ilk günkü bölümü, TSÄ° 01.25'te sona erdi.Üçlü görüşmeden sonra BM yetkilileriyle garantör ülke temsilcileriarasında yapılması öngörülen toplantı ise müzakerelerin ertesi güne sarkması üzerine yapılmadı.SERDAR DENKTAÅž'TAN Ä°LK GÃœNÃœN YORUMULiderler, ilk günkü görüşmelerin ardından yaptıkları açıklamada, "görüşmelere ertesi gün devam edileceÄŸini" söylemekle yetindi.KKTC DışiÅŸleri Bakanı Serdar DenktaÅŸ, Kıbrıs müzakerelerinin ilk günkü oturumundan sonra, "Müzakereler baÅŸladı denebilir. Herhangi bir dayatma yok" açıklamasını yaptı."Görüşmelerin gidiÅŸatından Türk tarafı olarak memnun olduklarını" ifade eden Bakan DenktaÅŸ, "görüşmelerin bir gün ertelenmesinin, çıkmaza girildiÄŸi için deÄŸil, aksine müzakereler iyi gittiÄŸi için yapıldığını" söyledi.DenktaÅŸ, "Müzakerelerin Annan planı esas alınarak yürütüldüğünü" de vurguladı.RUM TARAFIRum tarafının, üçlü görüşmeler sırasında, referanduma gitmek için taraflar arasında anlaÅŸma saÄŸlanmasını ÅŸart olarak öne sürdükleri belirtildi.Rumların, planın, üzerinde anlaÅŸmaya varılamayan kısımlarını Annan'ın doldurmasına karşı çıktıkları da kaydedildi.Bir Rum yetkili, gazetecilere yaptığı açıklamada, "ortada henüz bir anlaÅŸma olmamakla birlikte, müzakerelerin gidiÅŸinden kendilerinin de memnun olduklarını" söyledi.Yunanistan DışiÅŸleri Bakanı ve iktidar partisi PASOK Genel BaÅŸkanı Yorgo Papandreu ise Atina'nın, görüşmeleri Papadopulos ile sıkı iÅŸbirliÄŸi içinde yakından izlediÄŸini söyledi. RUM BASINIRum basını ise Annan'ın, ilk gün, DenktaÅŸ ve Papadopulos'la ayrı ayrı ve ortak yaptığı toplantıları "korku filmi"ne benzetti.Rum basını, Papadopulos'un, BM merkezindeki görüşmeye "gönülsüz" gittiÄŸine iÅŸaret ederek, Annan'ın, perde gerisi faaliyetlere ve özellikle ABD'nin baskılarına zaman vermek için, görüşmelerin ertesi gün de devam etmesine karar verdiÄŸini yazdı.Bu arada BM'nin, ikinci gün görüşmelerine geçilmeden, Kıbrıs görüşmeleri konusunda garantör ülkelerden, taraflar üzerinde baskı yapmalarını istediÄŸi bildirildi.BM sözcüsü Fred Eckhard, "BM'nin garantör ülkelerden, aralarındaki görüş ayrılıklarını çözmek için ciddi biçimde müzakerede bulunmalarını ve varılacak anlaÅŸmanın 1 Mayıs'tan önce eÅŸzamanlı olarak referanduma sunulmasını saÄŸlamak üzere taraflara baskı yapmalarını istediÄŸini" söyledi.Ä°kinci gün müzakereleri öncesinde Annan'ın Kıbrıs özel temsilcisi Alvaro de Soto ve ABD'nin Kıbrıs temsilcisi Thomas Weston da taraflarla yoÄŸun diplomatik temaslarda bulundu. Ä°KÄ°NCÄ° GÃœNAnnan tarafından düzenlenen Kıbrıs görüşmelerinin 2. gün oturumu, BM merkezinde çarÅŸamba günü TSÄ° 23.00'te baÅŸladı.Görüşmeler için binaya ilk olarak TSÄ° 22.55'te KKTC CumhurbaÅŸkanı DenktaÅŸ geldi. Onu 2 dakika sonra Rum yönetimi lideri Papadopulos izledi.Liderler, toplantıdan önce herhangi bir açıklamada bulunmaktan kaçındı.Ä°kinci günde de görüşmelere devam etme kararı alınırken, KKTC tarafının çözümle ilgili olarak yazılı bir öneri sunduÄŸu, önerinin Annan tarafından olumlu bulunduÄŸu belirtildi.KKTC BaÅŸbakan Yardımcısı ve DışiÅŸleri Bakanı Serdar DenktaÅŸ, Rum tarafının, KKTC'nin önerisini kabul edip etmeyeceÄŸini üçüncü gün görüşmelerinde bildireceÄŸini açıkladı. KKTC'NÄ°N 3 AÅžAMALI PLANIKKTC'nin ikinci gün görüşmelerinde sunduÄŸu, 3 aÅŸamadan oluÅŸan çözüm önerisi ÅŸu ÅŸekilde açıklandı:- Rum tarafı öneriyi kabul ettiÄŸi takdirde, KKTC ve Rum kesimi tarafları 15-20 Mart'a kadar sürecek ilk aÅŸamada kendi aralarında müzakereleri yürüterek bir uzlaşıya varmaya çalışacaklar. Bu süreç, DeSoto gözetiminde gerçekleÅŸecek. Bu süre içinde anlaÅŸmaya varılabildiÄŸi takdirde Kıbrıs sorunu çözülme sürecine girecek.- Taraflar anlaÅŸamadıkları takdirde planın 2. aÅŸaması baÅŸlayacak ve yaklaşık bir hafta süreyle Ankara ve Atina devreye girerek taraflar üzerinde baskı uygulamak suretiyle anlaÅŸmazlık noktalarını gidermeye çalışacaklar.- Ä°kinci aÅŸamada da çözümsüzlük giderilemediÄŸi takdirde Türkiye ve Yunanistan ile birlikte hareket edecek olan Annan, plandaki boÅŸlukları dolduracak ve planı 31 Mart'ta hazır hale getirecek.Annan planı gereÄŸince, nihai uzlaşının 21 Nisan'da adanın her iki kesiminde eÅŸzamanlı olarak referanduma sunulması gerekiyor.KKTC'nin önerisine karşı ise Rum tarafının, çözüm sürecinde AB'nin BM ile birlikte devreye girmesini istediÄŸi bildirildi.BM sözcüsü Eckhard, Annan'ın, tarafların üzerinde anlaÅŸamadıkları boÅŸlukları doldurmayı önerdiÄŸini söyledi. Sözcü, ikinci gün görüşmelerindeki atmosferin ilk günkünden daha iyi olduÄŸunu da belirtti. RUM BASINIRum basını ikinci tur görüşmelerden sonra bu kez görüşmelerin çökmenin eÅŸiÄŸine geldiÄŸini yazdı.Rum basını, gerek Amerikan unsurunun, gerekse garantör ülkeler Türkiye ve Yunanistan'ın, KKTC CumhurbaÅŸkanı DenktaÅŸ ve Papadopulos'a "sözle ifade edilemeyecek baskısı'' sonucu görüşmelerin çıkmaza girdiÄŸi ilanının engellendiÄŸini öne sürdü. Atina, Rum yönetimiyle sıkı iÅŸbirliÄŸi içinde olduÄŸunu yineledi.Yunanistan DışiÅŸleri Bakanı Yorgo Papandreu, DenktaÅŸ'ın önerileri ve Annan'ın hakemlik rolüne iliÅŸkin sorulara, "Ne karar alırsak alalım, bu, LefkoÅŸa (Rum) ile ortak kararımız olacak. Sözü edilen önemli teklifleri inceliyoruz" yanıtını verdi. ÜÇÜNCÃœ GÃœNAnnan önderliÄŸinde yapılan görüşmelerin üçüncü günü için BM binasına Papadopulos TSÄ° 21.55'te, DenktaÅŸ ise 22.00'de geldi.Ancak görüşmeler açıklandığı gibi TSÄ° 22.00'de baÅŸlayamadı. BM yetkilileri, üçlü görüşmedeki gecikmenin nedenini "teknik hazırlıkların tamamlanamaması" olarak açıkladı.Bu sürede BM yetkililerinin, iki ayrı odaya geçen liderler arasında mekik diplomasisi yürüttüğü bildirildi.Görüşmelerin 3. günü öngörülenden 2 saat 10 dakika geç baÅŸladı. Ä°ki taraf, Annan ile üçlü görüşmelere geçti. Daha sonra TSÄ° 02.30 civarında müzakerelere Türk ve Yunan heyetleri de katıldı.Kıbrıs Türk ve Rum taraflarıyla Türk ve Yunan heyetlerinin 4 ayrı odada tutulduÄŸu, BM yetkililerinin heyetlerle ayrı ayrı görüştüğü bildirildi.Annan'ın, müzakereler sürerken TSÄ° 03.30'da BM binasından ayrıldığı açıklandı.BM sözcüsü Eckard, mekik diplomasisini özel temsilci de Soto'nun yürüttüğünü, Annan'ın ise gerek olduÄŸu takdirde yeniden binaya gelebileceÄŸini söyledi.Yaklaşık 10 saat süren müzakerelerden sonra görüşmelerin üçüncü günü TSÄ° 09.50'de tamamlandı.Toplantıdan ilk olarak Rum kesimi lideri Papadopulos ayrıldı.Papadopulos, BM binasını terk etmeden önce gazetecilere, "Yarına kadar bekleyin" dedi.KKTC CumhurbaÅŸkanı DenktaÅŸ da görüşmelerden TSÄ° 10.05'te ayrıldı. DenktaÅŸ, çıkışta yaptığı açıklamada, "Kıbrıs Rum tarafının Genel Sekreter'in yapacağı açıklama konusunda itirazları var. Bizden önerilere evet ya da hayır dediÄŸimizi yazılı olarak bugün bildirmemiziistediler" diye konuÅŸtu.Öte yandan KKTC'nin, AB'nin Kıbrıs sorununun çözüm sürecine dahil edilmesi yolundaki Rum önerisini reddettiÄŸi bildirildi.BM'de 10 saat kadar süre devam eden üçüncü gün müzakerelerde, ağırlığın bu noktada odaklandığı öğrenildi.Â