New York'taki zirvenin üç günü

İlk olarak salı günü, üçlü görüşmelerden önce yapılması planlanan baş başa görüşme Annan ile Papadopulos arasında TSİ 22.30'da başladı. Annan, daha sonra Denktaş ile baş başa görüşmeye geçti.

İkili görüşmelerin ardından ilk günkü üçlü görüşmelere TSİ 23.35'te başlandı. Görüşmeye KKTC tarafından Cumhurbaşkanı Denktaş'ın yanı sıra Başbakan Mehmet Ali Talat ile Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş katılırken, Rum heyetinde Papadopulos'un yanı sıra eski lider Glafkos Klerides yer aldı. BM heyetinde de Annan'ın yanı sıra Kıbrıs özel temsilcisi Alvaro de Soto ile Genel Sekreter Siyasi Yardımcısı Kieran Prendergast bulundu.

Üçlü Kıbrıs görüşmelerinin ilk günkü bölümü, TSİ 01.25'te sona erdi.

Üçlü görüşmeden sonra BM yetkilileriyle garantör ülke temsilcileriarasında yapılması öngörülen toplantı ise müzakerelerin ertesi güne sarkması üzerine yapılmadı.

SERDAR DENKTAŞ'TAN İLK GÜNÜN YORUMU

Liderler, ilk günkü görüşmelerin ardından yaptıkları açıklamada, "görüşmelere ertesi gün devam edileceğini" söylemekle yetindi.

KKTC Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş, Kıbrıs müzakerelerinin ilk günkü oturumundan sonra, "Müzakereler başladı denebilir. Herhangi bir dayatma yok" açıklamasını yaptı.

"Görüşmelerin gidişatından Türk tarafı olarak memnun olduklarını" ifade eden Bakan Denktaş, "görüşmelerin bir gün ertelenmesinin, çıkmaza girildiği için değil, aksine müzakereler iyi gittiği için yapıldığını" söyledi.

Denktaş, "Müzakerelerin Annan planı esas alınarak yürütüldüğünü" de vurguladı.

RUM TARAFI

Rum tarafının, üçlü görüşmeler sırasında, referanduma gitmek için taraflar arasında anlaşma sağlanmasını şart olarak öne sürdükleri belirtildi.

Rumların, planın, üzerinde anlaşmaya varılamayan kısımlarını Annan'ın doldurmasına karşı çıktıkları da kaydedildi.

Bir Rum yetkili, gazetecilere yaptığı açıklamada, "ortada henüz bir anlaşma olmamakla birlikte, müzakerelerin gidişinden kendilerinin de memnun olduklarını" söyledi.

Yunanistan Dışişleri Bakanı ve iktidar partisi PASOK Genel Başkanı Yorgo Papandreu ise Atina'nın, görüşmeleri Papadopulos ile sıkı işbirliği içinde yakından izlediğini söyledi.

RUM BASINI

Rum basını ise Annan'ın, ilk gün, Denktaş ve Papadopulos'la ayrı ayrı ve ortak yaptığı toplantıları "korku filmi"ne benzetti.

Rum basını, Papadopulos'un, BM merkezindeki görüşmeye "gönülsüz" gittiğine işaret ederek, Annan'ın, perde gerisi faaliyetlere ve özellikle ABD'nin baskılarına zaman vermek için, görüşmelerin ertesi gün de devam etmesine karar verdiğini yazdı.

Bu arada BM'nin, ikinci gün görüşmelerine geçilmeden, Kıbrıs görüşmeleri konusunda garantör ülkelerden, taraflar üzerinde baskı yapmalarını istediği bildirildi.

BM sözcüsü Fred Eckhard, "BM'nin garantör ülkelerden, aralarındaki görüş ayrılıklarını çözmek için ciddi biçimde müzakerede bulunmalarını ve varılacak anlaşmanın 1 Mayıs'tan önce eşzamanlı olarak referanduma sunulmasını sağlamak üzere taraflara baskı yapmalarını istediğini" söyledi.

İkinci gün müzakereleri öncesinde Annan'ın Kıbrıs özel temsilcisi Alvaro de Soto ve ABD'nin Kıbrıs temsilcisi Thomas Weston da taraflarla yoğun diplomatik temaslarda bulundu.

İKİNCİ GÜN

Annan tarafından düzenlenen Kıbrıs görüşmelerinin 2. gün oturumu, BM merkezinde çarşamba günü TSİ 23.00'te başladı.

Görüşmeler için binaya ilk olarak TSİ 22.55'te KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş geldi. Onu 2 dakika sonra Rum yönetimi lideri Papadopulos izledi.

Liderler, toplantıdan önce herhangi bir açıklamada bulunmaktan kaçındı.

İkinci günde de görüşmelere devam etme kararı alınırken, KKTC tarafının çözümle ilgili olarak yazılı bir öneri sunduğu, önerinin Annan tarafından olumlu bulunduğu belirtildi.

KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Serdar Denktaş, Rum tarafının, KKTC'nin önerisini kabul edip etmeyeceğini üçüncü gün görüşmelerinde bildireceğini açıkladı.

KKTC'NİN 3 AŞAMALI PLANI

KKTC'nin ikinci gün görüşmelerinde sunduğu, 3 aşamadan oluşan çözüm önerisi şu şekilde açıklandı:

- Rum tarafı öneriyi kabul ettiği takdirde, KKTC ve Rum kesimi tarafları 15-20 Mart'a kadar sürecek ilk aşamada kendi aralarında müzakereleri yürüterek bir uzlaşıya varmaya çalışacaklar. Bu süreç, DeSoto gözetiminde gerçekleşecek. Bu süre içinde anlaşmaya varılabildiği takdirde Kıbrıs sorunu çözülme sürecine girecek.

- Taraflar anlaşamadıkları takdirde planın 2. aşaması başlayacak ve yaklaşık bir hafta süreyle Ankara ve Atina devreye girerek taraflar üzerinde baskı uygulamak suretiyle anlaşmazlık noktalarını gidermeye çalışacaklar.

- İkinci aşamada da çözümsüzlük giderilemediği takdirde Türkiye ve Yunanistan ile birlikte hareket edecek olan Annan, plandaki boşlukları dolduracak ve planı 31 Mart'ta hazır hale getirecek.

Annan planı gereğince, nihai uzlaşının 21 Nisan'da adanın her iki kesiminde eşzamanlı olarak referanduma sunulması gerekiyor.

KKTC'nin önerisine karşı ise Rum tarafının, çözüm sürecinde AB'nin BM ile birlikte devreye girmesini istediği bildirildi.

BM sözcüsü Eckhard, Annan'ın, tarafların üzerinde anlaşamadıkları boşlukları doldurmayı önerdiğini söyledi.

Sözcü, ikinci gün görüşmelerindeki atmosferin ilk günkünden daha iyi olduğunu da belirtti.

RUM BASINI

Rum basını ikinci tur görüşmelerden sonra bu kez görüşmelerin çökmenin eşiğine geldiğini yazdı.

Rum basını, gerek Amerikan unsurunun, gerekse garantör ülkeler Türkiye ve Yunanistan'ın, KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş ve Papadopulos'a "sözle ifade edilemeyecek baskısı'' sonucu görüşmelerin çıkmaza girdiği ilanının engellendiğini öne sürdü. Atina, Rum yönetimiyle sıkı işbirliği içinde olduğunu yineledi.

Yunanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu, Denktaş'ın önerileri ve Annan'ın hakemlik rolüne ilişkin sorulara, "Ne karar alırsak alalım, bu, Lefkoşa (Rum) ile ortak kararımız olacak. Sözü edilen önemli teklifleri inceliyoruz" yanıtını verdi.

ÜÇÜNCÜ GÜN

Annan önderliğinde yapılan görüşmelerin üçüncü günü için BM binasına Papadopulos TSİ 21.55'te, Denktaş ise 22.00'de geldi.

Ancak görüşmeler açıklandığı gibi TSİ 22.00'de başlayamadı. BM yetkilileri, üçlü görüşmedeki gecikmenin nedenini "teknik hazırlıkların tamamlanamaması" olarak açıkladı.

Bu sürede BM yetkililerinin, iki ayrı odaya geçen liderler arasında mekik diplomasisi yürüttüğü bildirildi.

Görüşmelerin 3. günü öngörülenden 2 saat 10 dakika geç başladı. İki taraf, Annan ile üçlü görüşmelere geçti.

Daha sonra TSİ 02.30 civarında müzakerelere Türk ve Yunan heyetleri de katıldı.

Kıbrıs Türk ve Rum taraflarıyla Türk ve Yunan heyetlerinin 4 ayrı odada tutulduğu, BM yetkililerinin heyetlerle ayrı ayrı görüştüğü bildirildi.

Annan'ın, müzakereler sürerken TSİ 03.30'da BM binasından ayrıldığı açıklandı.

BM sözcüsü Eckard, mekik diplomasisini özel temsilci de Soto'nun yürüttüğünü, Annan'ın ise gerek olduğu takdirde yeniden binaya gelebileceğini söyledi.

Yaklaşık 10 saat süren müzakerelerden sonra görüşmelerin üçüncü günü TSİ 09.50'de tamamlandı.

Toplantıdan ilk olarak Rum kesimi lideri Papadopulos ayrıldı.

Papadopulos, BM binasını terk etmeden önce gazetecilere, "Yarına kadar bekleyin" dedi.

KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş da görüşmelerden TSİ 10.05'te ayrıldı. Denktaş, çıkışta yaptığı açıklamada, "Kıbrıs Rum tarafının Genel Sekreter'in yapacağı açıklama konusunda itirazları var. Bizden önerilere evet ya da hayır dediğimizi yazılı olarak bugün bildirmemiziistediler" diye konuştu.

Öte yandan KKTC'nin, AB'nin Kıbrıs sorununun çözüm sürecine dahil edilmesi yolundaki Rum önerisini reddettiği bildirildi.

BM'de 10 saat kadar süre devam eden üçüncü gün müzakerelerde, ağırlığın bu noktada odaklandığı öğrenildi.