Ne sağcı ne solcu B-Boy’um abi B-Boy

Break dans Amerika'da doÄŸdu. DoÄŸum yeri muhtelif. kimi kaynaklar New York derken, bir grup Los Angeles'tan Sugarpop adlı birinin dansın yaratıcısı olduÄŸunu iddia ediyor. Dansın sokak kavgalarına son vermek üzere ortaya çıktığını ve gençlerin ÅŸiddetini bu yöne kanalize etmeyi amaçladığı söyleniyor. 1983-85 arasında zirveye tırmanan break'in bu kadar hit olmasının nedeni figürlerinin zorluÄŸu ve güç gerektirmesi. Dünyada en yaygın olduÄŸu zamanlarda Türkiye'ye de uÄŸrayan break salgını bizde pek tutmamıştı. Bunun sebebi bir alt kültür dansı ve felsefesi olan break'in, Türkiye'de karakterinin tersine üst sınıf çocukları arasında yayılması oldu. 1986'dan sonra da unutulup gitti. Ama o günlerden bugünlere unutulmayan isimler var: PaÅŸalı Dax, Prince Ömer, BayrampaÅŸalı Yasin, Kayhan, Break Hasan, TaÅŸkafa Göksel, Halil ve Yasin, Erkan Kazancı, JAY-1 gibi. Break Türkiye'de hip-hop rüzgarının etkisiyle canlanınca bu isimler de genç B-boylar'ın gurusu olarak break tarihine geçti. Break kasırgası 15 yıl sonra gerçek kitlesini bulmuÅŸ olarak sadece Ä°stanbul'da deÄŸil Samsun, Bursa, Kayseri, Sivas, Mersin, Adana, Bingöl, Diyarbakır, Erzurum, Trabzon gibi Anadolu ÅŸehirlerinde, küçük kasabalarda esiyor. Buralarda her gün yeni bir break dans grubu çıkıyor. Avrupa'dan, özellikle de Almanya'dan Türkiye'ye geri dönen ailelerin çocukları bu dansın yayılmasında büyük etken.Ãœstlerinde düşecek gibi duran bol eÅŸofmanları, sırtlarında çantalarıyla birer birer toplanıyorlar. Amerikanvari bir tokalaÅŸmayla selamlaşıyorlar. Bankaların paydos saati. Çalışanlar tümüyle boÅŸalıp, kapılar kapanınca orada konuÅŸlanıyorlar. İçlerinden biri çantasından çıkardığı spreyi, banka ÅŸubesinin önündeki yer karolarının üzerine sıkıyor. Banka güvenlik görevlileri şüpheli bakışlarla kim olduklarını, ne yaptıklarını anlamaya çalışıyor. Biraz sonra gençlerin birer dans ustası olduÄŸunu anlayınca rahatlıyor, ses çıkarmıyorlar. Yoldan gelip geçenler, yere deÄŸmeden uçan, havada yürümeye çalışan, tespih böceÄŸi gibi kıvrılarak top gibi zıplayan gençleri ağızları açık seyrediyor. ELMADAÄž SINAV YERÄ° Burası Ä°stanbul'un en hareketli bulvarlarından, turist trafiÄŸi yoÄŸun Cumhuriyet Caddesi. ElmadaÄŸ'da yanyana dizili bankaların önü. Her akÅŸam üzeri baÅŸlayıp, geceyarısına kadar süren bir açık hava gösterisi sunuyorlar gelip geçene. Antrenmanlarını farklı semtlerde yapan B-boy'lar birbirlerine numaralarını göstermek için ElmadaÄŸ'da buluÅŸuyor. Ä°zleyen insanların tepkilerine bakarak ne kadar ustalaÅŸtıklarını, düzeylerini test ediyorlar. Onlara B-boy deniyor. Türkiye'de pek fazla yok ama kadın dansçılar da B-Girl olarak anılıyor. Usta dansçılar olmalarına raÄŸmen bu iÅŸten ellerine para da geçmiyor. Kliplerde oynamak için teklifler alıyorlar ama yaptıkları birbirinden zor hareketlerde gösterdikleri cesareti pazarlıkta baÅŸaramıyorlar.ESENLER CALIFORNIAEsenler Otogarı, akÅŸam saatleri. Otobüs firmalarının alt katındaki esnaf ufak ufak dükkanlarını kapatıyor. Zımba gibi B-boy'lar kapalı dükkanların önüne toplanıyor. BayrampaÅŸa'nın en hızlıları. Grup Åžiddet'in beÅŸ B-boy'u önce ısınma hareketleri yapıyor. Vücutlar çelik gibi. Biri az sonra yuvarlanacakları zemini eÅŸofmanıyla temizliyor, kayganlaÅŸmasını saÄŸlamak için de tıpkı ElmadaÄŸ'da olduÄŸu gibi sprey sıkıyor. Break hocası Göksel Bayraktar, yapacağı dansın stiline uygun Aprok denilen giriÅŸ hareketini yaparak bir anda kafasının üzerinde fırıldak gibi dönmeye baÅŸlıyor. Grup Åžiddet'in diÄŸer ustaları Özkan Tokatlı (Ralf), Atakan Kokolaj (Ati), Emre Özdemir (Bally) ve Murat Bulut (Miki), gece yarısına kadar antrenmanlarını sürdürüyor.Esenler break dansın en önemli merkezlerinden. B-boy'ların buluÅŸma yeri metro istasyonunun yakınındaki Ä°brahim Turan Lisesi. B-boy'lar semtlerinin bu piyasada California olarak bilindiÄŸini söylüyor. 1983'te Türk break dansın büyük ustaları Esenler'den çıkmış. Halen BoÄŸaziçi Ãœniversitesi, Uluslararası Ä°liÅŸkiler Bölümü'nde okuyan Ömer'in de bu dansın yayılmasında rolü büyük. Cımbız Kasım, Mesut ve Aytaç Ä°stanbul'un en büyük ustalarından. Yeni kuÅŸağın en iyileri Zak adıyla bilinen Ä°nan Toprak, Pire Zafer, Ä°brahim DemiroÄŸlu (Zero). Ömer hariç, hemen hepsi dansta ne kadar iyilerse eÄŸitimde de o kadar yaya kalmışlar.MÃœZÄ°K DJ’LERDENDans müzikleri ehil ellerden çıkıyor. Esenler Grubu'nun DJ'i Umut TaÅŸköprü, üç yaşındayken ailesiyle birlikte Almanya'dan Türkiye'ye gelmiÅŸ. Kapalıçarşı'da kuyumcuda çalışıyor. Hip-hop müziklerini sürekli takip ederek arkadaÅŸlarına DJ'lik yapıyor. ‘‘Yolumuz Rap'in babası Tupac Shakur'un yolu’’ diyor.Çok genç yaÅŸlarına raÄŸmen aralarında saÄŸcı, solcu, islamcı siyasi geçmiÅŸi olanlar var. R.T. bir dönem Nizami Alem Ocağı'na takıldığını, söylüyor: ‘‘O zamanlar aynı görüşte olmadığım insanlar bana düşman gibi geliyordu. Ama ÅŸimdi solcu arkadaÅŸlarla birlikte dans ediyoruz. Ne benim saÄŸcılığım, ne de onların solculuÄŸu kaldı. Hepsi boÅŸmuÅŸ.’’Evet, artık onlar için varsa yoksa dans...Turgay ALTUN (20)Amacımız fizik kurallarını alt üst etmekUniversal Breaker'ın kurucularından Turgay Altun. Liseden ayrıldıktan sonra tornacı olmuÅŸ. Turgay'ın ailesi Trabzonlu, ama kendisi Ä°stanbul doÄŸumlu. Bir arkadaşı sayesinde Hiphop'la tanışmış. Babası önceleri break dansı yapmasını hoÅŸ karşılamamış. Biraz zorlayınca onlar da alışmış. Ä°ki yıldır büyük bir azimle çalışıyor: ‘‘Abim de askere gitmeden önce Tecno yapıyordu. Bu ortamlarda bulunduÄŸu için bana nasihatlarda bulundu. Sokak eÄŸlencelerinin içinde uyuÅŸturucu, alkol ve benzeri mevzulardan uzak durmamı söyledi. Güzel dans edince manita dünyasına da hakim olunuyor. En iyi dans eden en güzel manitayı kapıyor. Dans benim hayatım. Esas mekanımız Unkapanı Ä°MÇ Blokları. Dansımız için gerekli parçaları internetten indiriyoruz. VCD'lerden bakarak ya da eski ustalardan öğrendiÄŸimiz hareketleri buralarda icra ediyoruz. Yapmak istediÄŸimiz ÅŸey herkesin yapamadığını yapmak, Fizik kurallarını altüst etmek. Hiphop'la tanışmadan önce arabesk, fantazi ve Türk Pop dinlerdim. Åžimdi onların boÅŸ, saçma ve kalitesiz olduÄŸunu anladım. Eskiden ‘‘Ağır abi’’ takılır, break'çilere kötü gözle bakardım. KumaÅŸ pantolon, gömlek hesabı. Dışlayıp tavır aldığım herÅŸeyin aslında ne kadar önemli olduÄŸunu anladım. Åžimdi Fatih'teki saÄŸcılar da solcular da, Ä°slamcılar da bize iyi gözle bakmıyorlar. Kahvede takılıp hayatın Fatih'ten ibaret olduÄŸunu sandığım günlere yanıyorum. Åžimdi bizi gören ‘‘Ağır abiler, zibidi diyorlar. Kültürlü insanlar bizi tebrik ediyor, alkışlıyor.’’ HASAN TUNCER (20)Sporcular bu kadar çalışmıyorFatih grubundan. Liseden ayrıldıktan sonra kalorifer tesisatçısı olmuÅŸ. Break dans yüzünden iÅŸine ara vermiÅŸ. Åžimdi profesyonel dans hocalığı da yapıyor: ‘‘Önce herkes hevesleniyor. Öğrenmek için yıllar gerektiÄŸini anlayınca ayrılıyorlar. Sakatlanma riskimiz fazla. Sürekli omzum çıkıyor. Allah'tan arkadaÅŸlar iÅŸi öğrendi. Yardıma gelip hemen yerine yerleÅŸtiriyorlar. Sporcular bile bizim kadar çalışmıyor. Korkunç bir kondisyon gerekli. Bu yüzden sigara, uyuÅŸturucu ve alkol bizim olduÄŸumuz yere giremez. Amerikalılar bir insanın yapabileceÄŸi tüm hareketleri yapmışlar. Bazen bir hareket buluyorum, VCD izlerken bir de bakıyorum ki 96'da bir yarışmada benim hareket yapılmış.’’Zafer akkan (18)Babam kına gecelerinde break yaptırıyorPire olarak nam salan Zafer Akkan Erzurumlu: ‘‘Esenler'de Panter Spor Merkezi'nde yıllarca Ni-Jitsu çalıştım. Siyah kuÅŸağım var. Bir yıl öncesine kadar sürekli karakollardaydım. Kavga, gürültü derken ailemde huzur kalmamıştı. Bu dansa baÅŸladıktan sonra herÅŸey deÄŸiÅŸti. Önceleri babamla hiç konuÅŸmazdık. Åžimdi kına gecelerinde ve düğünlerde oynamam için ısrar ediyor. Dansa baÅŸladıktan sonra alkolü ve sigarayı bıraktım. DinlediÄŸim eski saçma sapan fantazi müzikler ve dandiklik beni rahatsız ediyor. Kendimi dansa adadım.’’ Ä°BRAHÄ°M DEMÄ°ROÄžLU (18)Ağır Abi’lik günlerime lanet okuyorumDansla tanıştıktan sonra okulunu bıraktığına piÅŸman. EÄŸitimini dışarıdan tamamlamanın yollarını arıyor. Hiphop felsefesine uymayanları eleÅŸtiriyor. Hiphop takılan, Harley Davidson t-shirt giymezmiÅŸ. Çok çalışmasına raÄŸmen henüz Air Tracks ve Crone stillerini uygulayamıyor. Sevgilisine de break dans öğreterek B-girl olması için uÄŸraşıyor: ‘‘BaÅŸbaÅŸa kalınca öğretiyorum.’’ Hiphop'tan önceki ‘‘Ağır abi’’ yıllarına lanetler yaÄŸdırıyor. ‘‘Toplumumuzun ne kadar geri olduÄŸunu B-boy olduktan sonra daha iyi anladım. Bunalım takılan, arabesk, hayattan hiç bir beklentisi olmayan biriydim. Åžimdi dünya çapında bir dansçı olmak için uÄŸraşıyorum.’’ YaÅŸadığı semtin hayata bakışı Ä°brahim'i rahatsız ediyor: ‘‘Bir kız on tane kumaÅŸ pantolonlunun yanında takılsın laf etmezler, bizim gibi biraz farklı olan birinin yanındaki kızlara kötü gözle bakılıyor.’’EÅžREF ZOÄžRAPOÄžLU (20)Askerden kaçtı Hip-Hop’çı olduEÅŸref ZoÄŸrapoÄŸlu, Getto adıyla tanınıyor. Irak Kerkük doÄŸumlu. Askerlik yapmamak için 96'da kaçak olarak Türkiye'ye geldi. Kendisinden önce Fatih Karagümrük'e yerleÅŸen ailesinin yanında yaÅŸamaya baÅŸladı. 97'de kay kay yaparken tanıştığı kız arkadaşı vasıtasıyla Hiphop dünyasına girdi: ‘‘Nerelere girdiysem, ne yaÅŸadıysam Hiphop sayesinde oldu’’ DiÄŸer breaker'ların aksine esrara karşı deÄŸil. Hayatını Hiphop'çılara yan gözle bakanları döverek ve barları basıp body-guard’ları döverek sürdürüyor. ‘‘Market patlatıp’’, sokaklarda yaşıyor. Daha çok Atlas Pasajı'nın arkasına takılıyor. Rap ve break partilerinin olmazsa olmaz adamı. Ä°NAN TOPRAK (16)Onu diÄŸerlerinden ayıran özellik öğrenim hayatının sürmesi. Okulun jimnastik takımında. Hocasının sözü var önümüzdeki yıl takım kaptanı oluyormuÅŸ. BREAK DANS EFSANESÄ°Jay-1 Erkan Kazancı ÅŸimdi Kapalıçarşı'da çalışıyor. Önemli açılışlarda grubu Lord of Ä°stanbul'lu toparlayarak gösteri yapıyor: ‘‘İsviçre'de doÄŸdum. Küçükken bale yapıyordum. Daha sonra Break dansla tanıştım. Bir yıl içerisinde Ä°sviçre'nin en büyük grubuna katıldım. 87'de Ä°talya'da yapılan yarışmada ikinci oldum. 83'te dans Türkiye'de bayağı tutuldu. Daha çok gelir düzeyi yüksek ailelerin çocukları bu dansı yapmaya çalıştılar. Oldukça zorlu olduÄŸunu görünce bu dansa ilgi azaldı. Åžimdi tutmasının nedeni dansın gerçek kitlesini bulması’’NECATÄ° TELLÄ°Kısaca Neco. Break Dans'ın Ä°stanbul'da yaygınlaÅŸmasında önemli katkısı olduÄŸu iddia ediliyor. 20 yıllık danscı. Avrupa ve Dünya dans yarışmalarında katıldı. Hey Dergisi 1982 dans ÅŸampiyonu. Aksaray'daki Bravo Neco Dans Sanat Merkezi'nin sahibi. Break dansla fazla ilgilenememiÅŸ. Ama Ustaları biraraya getirerek B-boy'ların kaynaÅŸmasına neden olmuÅŸ. Dans okulunda ücretsiz öğrenci yetiÅŸtirmiÅŸ: ‘‘Break Türkiye'de fazla ilgi görmeyince ben Rap'le Break'i harmanladım. Yurt dışından gelen ustalar vasıtasıyla bunu tüm Ä°stanbul'a yaydım’’. Neco 83'lü yıllarda Ä°stanbul'u kasıp kavuran PaÅŸalı Dax ve Jay-1 adıyla tanınan Erkan Kazancı'yı efsane olarak niteliyor.NEREDE DANS EDÄ°YORLARG. O. PaÅŸa Toprakbank önüEsenler Ä°brahim Turan lisesi Ataköy 9 kısım Ssatranz BeÅŸyüzevler Benzin istasyonuBayrampaÅŸa TansaÅŸ önü ve OtogarAvcılar özel salonFatih Ä°MÇ bloklarıVe break, rap partilerindeBREAK SÖZLÜĞÜHelikopter: Omuz üzerinde bacaklar 160 derece açık dönmek.Kafa: Elleri de deÄŸdirmeden kafa üzerinde fırıldak gibi dönme.Baby: Bebek gibi yerde yuvarlanıp zıplamak.Kulplu: Jimnastikde olduÄŸu gibi yere elleri koyarak bacakları deÄŸdirmeden olduÄŸu yerde durmak.Air Tracks: Eller yerde ayak ve bacakları yere deÄŸdirmeden dönmek.Turtle: Şınav çeker pozisyonda dirseklerden destek alarak vücudun hiç bir yeri yere deÄŸmeden yürümek.Swaps: Air Tracks'ın benzeri. Çok hızlı hareket halindeyken ayakların yere deÄŸebilmesi.Crone: Çok ölümcül bir hareket. Omuz deÄŸmeden kafanın etrafında hızlıca dönmek.Kamikaze: Vücut dik, eller yapışık halde havaya sıçrayarak yere paralel halde dönmek.Danlock: Özgün,serbest hareketler.Night Night: Tek elin üzerinde 4-5 tur dönmek.Backspeen: Sırtta hızlıca dönmek.Worm: Eski kullanılmayan bir hareket. Yüz üstü kurtçuk gibi hareket.Handglove: Yumruk üzerinde dönmek.Air flaw: Havada takla atarak dönmek.Egyptian: M. Jackson gibi, daha çok elektirik boogie stili. Fresklerde ki figürün kesik kesik tekrarlanması. Mısır’dan esinlenilmiÅŸ.Â