Ne çektin be Seyit Onbaşı

Heykelin kaidesinde, taşıdığı merminin ağırlığı 276 kilogram olarak belirtilirken, bilgilendirme tabelasında ise 215 olarak yer aldı.

KÜLTÜR ve Turizm Bakanlığı, Çanakkale Savaşı sırasında büyük top mermisini taşıyarak, İngilizlerin ‘Ocean’ adlı zırhlı savaş gemisinin batırılmasında büyük katkısı olan Topçu Seyit Onbaşı’nın Hüseyin Anka Özkan’ın yaptığı heykelini ‘Tarihi hata var’ gerekçesiyle kaldırmıştı. ‘Merminin kucakta taşındığı’ heykel Ankara’ya getirilirken, ‘topun sırtta taşındığı’ Eray Okkan’a ait yeni heykel kaideye konulmuştu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın hazırladığı bilgilendirme tabelasında “Tabyada görev yaptığı 240/35 milimetrelik topu ateşleyebilmek için arkadaşlarıyla birlikte, topun 140, 190, 215 kilogram ağırlığındaki mermilerini sırtlayıp kaldırarak ateşin devamını sağlamıştır” deniliyor. Ancak, heykelin kaidesinde ise “276 kilogramlık top mermisini tek başına kaldırarak, Ocean Zırhlısı’na isabet ettirmiştir” ifadesi yer alıyor. Tabelada Harp Mecmuası’nın ön kapak fotoğrafında yer alan Seyit Onbaşı’nın mermiyi sırtında taşırken fotoğrafına da yer verildi. Atatürk ve Çanakkale Savaşlarını Araştırma Merkezi’nden (AÇASAM) Araştırmacı Gürsel Akıngüç, tabela ve kaidedeki çelişkili rakamlar için şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bunlar Alman yapımı Krupp marka toplar. 1892’de satın alınmış. Bizim verdiğimiz 140, 190, 215 kilo ağırlığındaki üç ayrı cins mermi, Genelkurmay kaynaklarımızda yer alıyor. 1’inci Dünya Savaşı sırasında Enver Paşa’nın emriyle Harp Mecmuası yayınlanıyor. Bu propagandist amaçlı bir yayın organı. Halkın savaş ortamındaki psikolojisini ayakta tutmak için uğraşıyor. 2’nci sayısında Seyit Onbaşı’yı kapak konusu yapıyorlar. Altına da ‘215 kıyye’ yazıyorlar. Kıyye de okka. Yani bir kilo 200 küsur gram. Bunu 215 ile çarptığınız zaman 276 kilogram yapıyor. Geçerli olan kilo, yani kıyye değil. Ama bazı arkadaşlar çevirirken 276 kilogram olarak çevirmişler. Zaten 276 kilogramlık mermi yok. 215 kabul etmek lazım. Genelkurmay kaynaklarında bu topların nitelikleri ile ilgili cetvellerde metrik ölçüler dahilinde verilmiş ağırlık 215 kilogramdır. Tabelaları Milli Park yetkilileri değiştirecekti."