Nâzım'dan Şarlo'ya Dünya Barışı Ödülü

DÖNEMİN Sovyetler Birliği tarafından 1950’de kurulan ve amacı “dünya barışı, silahsızlanma, insan hakları ve sosyal adalet için çalışmak” olarak açıklanan Dünya Barış Konseyi (World Peace Council), 1954 yılında düzenlenen büyük ödüle, ünlü aktör Charlie Chaplin’i değer görmüştü. Şarlo, ödülünü 5 Haziran 1954’te İsviçre’de Cenevre Gölü kıyısındaki malikânesinin bahçesinde aldı. Verilen Barış Ödülü’nün üzerinde iki önemli imza vardı; biri konsey başkanı Nobel’li bilim adamı Frédéric Joliot-Curie diğeri ise ödül jürisi başkanı Nâzım Hikmet.

Aynı ödülü 1950’de Pablo Picasso ve Pablo Neruda gibi isimlerle beraber alan Nâzım Hikmet o dönemde cezaevinde bulunduğu için ödülünü onun adına Şilili şair Neruda almıştı. Charlie Chaplin’e olan takdirini çeşitli yazılarında ve şiirlerinde dile getiren Nâzım Hikmet, 1954 yılında Chaplin’e verilen ödüle dair şunları söylemişti: “Ne yazık ki ben Şarlo’nun son filmini görmedim. Ama bak ne oldu? 20. yüzyılın en büyük dram yazıcısına, rejisörüne, aktörüne, yani asrımızın Şekspir’ine; dünya barış hareketi, dünya barış mükâfatını verdi. Ben, bu barış mükâfatlarını dağıtan jürinin başkanıyım. Bu mükâfatı meşhur bestekar Şostakoviç’e de (Dmitri Dmitriyevich Shostakovich) verdik. İkisinin diplomalarını imzaladım. Ömrümde imzam böylesine şerefli ve tarihi vesikaya ilk defa konduğu için, kâğıtları imzalarken bayağı elim titrediydi”.

Ödül altında bugüne kadar kimsenin dikkatini çekmeyen bu ünlü imzayı ve hikâyesini #tarih dergisinin ocak sayısında Haluk Oral anlatıyor. Oral yazıda Nâzım Hikmet’in çeşitli yazı ve şiirlerinden bölümlerle Şarlo’ya olan hayranlığını gözler önüne sererken usta şairin Frédéric Joliot-Curie ve eşi Irène Joliot-Curie ile olan dostluklarını da kaleme alıyor.