Nazar boncuklu borsa başkanı

Aşırı temkinli ve itikatli Borsa Başkanı Osman Birsen.

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Başkanı Osman Birsen, ketumluğunu Hürriyet için bozdu ve ilk kez ekonomi dışında konuştu. Çocukluğundan bu yana geliştirdiği bir huyu var. Her adımını çok temkinli atıyor. Öyle ki televizyonda ilk seyrettiği program hava durumu. Benzin alırken asla yolun karşı şeridindeki benzin istasyonuna girmiyor. Eşi onun bu yaşam tarzına alışmış görünse de başkanı eleştirdiği günler oluyor. Personeli ise başkanın bu özelliğinden çok hoşnut. Çünkü Borsa binasında depreme karşı her türlü tedbir çoktan alınmış durumda. 9 şiddetindeki bir depremde bile endeks garantide!

Üniversite yıllığı'nda Birsen için yazılanlar

Bu yakışıklı çocuğu zengin olup da evlenmek isteyen güzel kızlara hararetle tavsiye ederiz. Evlilik müessesesi hakkında kız ve erkek arkadaşlarına yaptığı beyanatları devamlı olarak birbirine yalanlayan Osman, özellikle kız arkadaşlarının analarının işe karışmasından son derece huylanmakta, bu işi kızları sokak ortalarında bırakıp kaçacak kadar ileri götürmektedir. Londra'da kızlara vücudunu göstermek için devamlı olarak yüzme havuzlarına devam ettiği, ancak bu seanslardan sadece bir kere iş çıkarabildiği gibi, yüzme bilmediğinden birçok kereler boğulma tehlikesi geçirip her seferinde güzel kızlar tarafından kurtarıldığı rivayet olunur.

Osman'ın Türkiye'ye dönüşünü İngiliz polisi şükranla karşılamıştır. Okuduğu iktisat derslerini özel hayatında da başarı ile uygulayan Osman, herşeyde iktisadi davranmayı becermiş gülme ve burun çekme fiillerini aynı zamanda ifa edebilen nadir yaratıklardandır. Giyim konusunda öteden beri gayet muhafazakar olarak tanıdığımız Osman, Akademi öğrencileriyle olan arkadaşlıkları sonucu bu tutumundan vazgeçmiş, bu kararını hemen orada ciğer kırmızısı bir süveter satın alarak Türk kamuoyuna ilan etmiştir.

Asansörde, sokakta, sinemada beni tanıyanlar hemen borsayla ilgili tiyo vermemi istiyorlar. Onun üzerine espri yapıyorum. ‘Tiyo vermek yasak ama bu yasağın neden olduğunu söylersem beni daha iyi anlarsınız. Belki de başkan doğru tahmin yapamaz diye yasaklanmıştır,’ diyorum.

Depremzedelere 60 trilyon

Depremzedelere ilk bağış 1 trilyon lira ile İMKB'den gelmişti. İMKB bu kez de, depremzedelere 60 trilyon liralık bir bağış yapıyor. Bu yardım deprem bölgesinde kullanılması kaydıyla Maliye Bakanlığı'na yapıldı. Bu paranın nereye harcandığının denetimini Sayıştay yapacağı için Borsa Başkanı’nın içi rahat.

Felaketler borsaya yarıyor mu? Deprem sonrası endekste düşüş beklenirken tam tersi oldu...

- Felaketler karşısında borsa güçlü bir direnç gösterdi. Bu beni şaşırtmadı. Olaylara bulundukları zaman kesidi içinde bakmamak gerek. Biz borsada daha geniş zaman perspektifleri içinde olayları değerlendiriyoruz. Özellikle Türkiye'nin siyasi-ekonomik yapısından kaynaklanan ciddi konjonktür farklılıkları var. Buna son iki yılda uluslararası ekonomik konjonktürün menfi etkileri de ilave oldu. Borsayı zaman zaman psikolojik hareket daha fazla etkiliyor. Deprem borsaya yaramadı. Endeksin artması depremden bağımsız oldu. O dönemde borsadaki artışı şuna benzetiyorum. Diyetten çıkmış bir insan gibi. Diyetten sonra normal yemek yemeye başlayan bir kişinin kilo alma hızı yükselir ve eski kilosuna daha çabuk gelir. Ve hatta geçer...

Borsa endeksi 7.4'e dayandı, 7.2'ye dayandı. Peki borsa binası kaç şiddetindeki bir depreme dayanabilir?

- Deprem sonrasında borsa binasını İTÜ'den bir heyete kontrol ettirdik. Herhangi bir hasar söz konusu değil. Bu binanın ana projesi Turizm Bakanlığı'nın bir kurumundan bize nakil. Biz projeyi de inceleteceğiz. Yangın ve diğer kaçış yollarıyla ilgili tedbirler aldık. Çıkış anında kapılarla ilgili kilit altında kalmaya karşı kaçış planı hazırlandı. Seans bitişinde bir gün tatbikat yapacağız.

STRES İYİDİR

İkinci deprem seans sırasında olmuştu...

- Tüm broker arkadaşlar dışarı kaçtı. Onun üzerine ben işlem salonuna indim ve binanın sağlam olduğunu söyledim. ‘‘Bu çalışma yeri en güvenli yer, deprem olunca ben de buraya geldim,’’ deyince arkadaşlar yerlerine geri döndü.

Bir felaket anında borsada ilk kurtarılacak şey nedir?

- Öncelikle personelin can güvenliği. Daha sonra ise borsanın çok kıymetli dosyaları. Ama onlar da depreme çok dayanıklı kasalarda gizli.

Borsa başkanı depremden mi yoksa endeksteki düşüşten mi korkar?

- Ben depremden korkarım. O büyük depremde Tarabya'da evimdeydim ama ilk anda nerenin güvenli olduğuna dair bilgi verilmediği için evimden çıkmadım. Dışarı çıkmak kolay da sonra içeriye giriş kararını neye göre vereceğiz? O sırada öyle bir bilgiye ulaşma imkanı yoktu ben de evimde kalmayı tercih ettim.

Başka bir kıyamete gelelim. Dijital kıyamete hazırlıklı mısınız?

- Kıyametten korkmayan yok. Geçen ay üyelerimizle bu konuda bir tatbikat yaptık. 2000'e uyumlu takvim borsada işliyor. Bazı bilgisayarları 2000'e uyumlu hale getirdik. Bu yüzden 2000'deki ilk iş günü olan pazartesiyi tatil etmeyi planlıyoruz. Bir günlük bekleyişle diğer alanlardaki gelişmeleri kontrol ettikten sonra piyasayı açmayı düşünüyoruz.

Türkiye ekonomisinin kalbi borsada atıyor. Seanslar heyecanlı ve stresli geçiyor. Sizin stresle aranız nasıl?

- Stres bana iyi geliyor. Yine de ondan uzaklaşma anları olmalı diye düşünüyorum. Bu yüzden spor yapıyorum. Geçtiğimiz yıl borsada düzenlenen tenis turnuvasında finali oynadım. Rakibim benden çok daha gençti, kaybettim. Ama gelecek yıl çok daha güçlü olarak onun karşısına çıkacağım.

Kaç yaşındasınız?

- Söylemem şart mı? (kahkahalar) 1945 doğumluyum. Yani 54 yaşındayım.

CEMŞATLAR ARTIK BORSADA

Bürokrat geçmişinizden çok bahsedildi ama eski basketbolcu olduğunuzdan hiç konuşulmadı...

- Ankara Deneme Lisesi'nde takım kaptanıydım. Doğan Spor Genç takımda oynadım. Üç yıl Türkiye şampiyonu olduk. Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne girdikten sonra ikisinden birini tercih etmek zorunda kaldım. Ben okulu tercih ettim. O zamanki Mülkiye'nin ağır eğitimiyle basketbolu birarada yürütmek mümkün değildi.

Mevkiniz neydi?

- Oyun kurucu ve aynı zamanda Gard idim. Milli Takım'a çağrılmıştım. O dönemin meşhur basketbolcularından Kemal Erdenay'dan sonra ikinci skorer adam bendim. Şimdi atışlarımı burada değerlendiriyorum. Playmakerlığı borsada yapıyorum.

Fobileriniz, hobileriniz var mı?

- Her şeyde en kötü ihtimali bulma konusunda risk analizi yapma eğilimim var. Çocukluğumdan beri böyle. Bazen hanım eleştirir. Optimizmin testini yaparım. Riskleri sıralandırıp neler olabileceğini düşünürüm. Yürürken bile hangi riskler olabileceğini hesaplarım. Arabayla giderken soldaki değil de sağ taraftaki benzinciden benzin almaya özen gösteririm. Atipik davranışlardan kaçınırım. Çocukluğumdan beri böyleyim. Herşeye ihtiyatlı yaklaşıyorum. Hep en risksiz tercihi yapmak gibi bir eğilimim vardır. Hava durumuna göre giyim konusunda çok titizimdir. Bu yüzden mesela kızımla çok tartışırım.

Televizyonda ilk hava durumuna mı bakıyorsunuz?

- Evet, öyle denebilir.

Kendi sağlığınıza özel bir özen gösteriyor musunuz?

- Ben değil eşim gösteriyor. Bana her sabah one a day (vitamin) verir.

Annenizin hediyesi olan nazar boncuğunu üstünüzden çıkarmıyormuşsunuz...

- Nazara inanırım. Bu nazar boncuğunu 1963 yılından beri takıyorum. Beni nazardan koruduğuna inanıyorum, bu yüzden hiç çıkarmıyorum.

Peki borsa başkanı sinemaya gider mi?

- Ayda birkaç kez giderim ama filmlerin isimlerini unuturum.

ON KİLO FAZLAM VAR

Sanatla aranızın iyi olduğunu biliyoruz. Belki de bu yüzden borsabirçok sanatsal faaliyeti destekliyor, her ay çok şık sergiler düzenleniyor...

-Bizim lise Amerikan usulüydü. Resim dersleri ikiye ayrılıyordu. Resim yapma ve resim kültürü. Benim resim yapma yeteneğim olmadığı için resim kültürü dersinde çok başarılı oldum. Bugün de bu kültürümü geliştirecek yönde okuyorum, eserleri daha farklı yorumluyorum. Ben borsada düzenlenen her kokteyle katılırım. borsasergi tanıtımı için katalog hazırlar. Sanatçı da o sergisinden borsaya bir eser bırakır. Borsa'nın bugün 400'ün üzerinde eserden oluşan bir sanat koleksiyonu var.

Özel koleksiyonunuz var mı?

- Çağdaş ressamları beğeniyorum. Evimde çok değer verdiğim ressamların tabloları var. Mesela Şükriye Dikmen'in Modigliani havasında bir kadın portresi var. Mehmet İleri'nin bir tablosu var. Geçen ay Başağa'nın bir tablosunu aldım.

Müzayedelere katılıyor musunuz?

- Müzayedeler çok eğlenceli. Zeki Faik İzer'in sulu boya bir tablosunu müzayededen almıştım.

Vazgeçemedikleriniz?

- Diyet disipliniyle aram iyi olsa da tatlılardan vazgeçemiyorum. Özellikle balı çok severim. Gençliğimde yarım paket tereyağı, bir ekmek ve balla kendimden geçerdim. Yine de hayatım boyunca şişmanlar sınıfında olmadım. Kilomu göstermem. Boyum 1.78, kilomu siz tahmin edin.

85 mi?

-İdeal kilom 85 ama 10 kilo fazlam var.

BORSADA SÖRF OLMAZ

Başkana en çok ne soruyorlar?

- Tiyo vermemi istiyorlar. Asansörde, sokakta, sinemada beni tanıyanlar hemen borsayla ilgili tiyo vermemi istiyorlar. Onun üzerine espri yapıyorum. ‘Tiyo vermek yasak ama bu yasağın neden olduğunu söylersem beni daha iyi anlarsınız. Belki de başkan doğru tahmin yapamaz diye yasaklanmıştır,’ diyorum....

Sizi en çok ne rahatsız eder?

- Bir şeye hazırlıksız yakalanmak. Öngöremediğim ve tedbirini alamadığım bir şeyle karşılaştığım zaman çok sinirlenirim... Niye bu iş benim pratik zekama kaldı diye bir gerginlik yaşarım. (Kahkahalar)...Risk yaratacak konularda çok titizimdir...

Yatırımcılara bir sır verebilir misiniz?

- Ciddiyetle ve o bilgiye sahip kurumların tavsiyesiyle borsada yatırım yapın. Yatırımınızı da anlık ya da günlük değerlendirmeyin. borsahiçbir oyuna benzetilmez. Borsayı oyuna benzetmeyin, dalgalanmalardan etkilenmeyin, orta ve uzun vadeli düşünün, sonuç olarak borsada sörf yapmayın.