NATO nedir ne demek? NATO 5. madde ve 4. madde nedir?

Güncelleme Tarihi:

NATO nedir ne demek NATO 5. madde ve 4. madde nedir
Oluşturulma Tarihi: Şubat 28, 2020 14:36

Oniki ülkenin katılımıyla kuruluşu gerçekleşen NATO, Kuzey Atlantik İttfakı olarak adlandırılıyor. Örgütün kuruluş amacı, İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki karmaşa ortamında, özellikle Sovyet yayılmasının yarattığı gerilimi, “çevreleme (containment)” politikası ile engellemek gerekçesiyle temellendirilmişti. Bu örgüt, 1948’de hem Batı Avrupa Birliği’nin temelini atan antlaşmayla hem de Mart 1948’de Brüksel Antlaşması’nın daha da genişletilerek bütün Kuzey Atlantik bölgesini kapsayan bir savunma ittifakına dönüşümüyle geliştirildi. Peki, NATO nedir ne demek? NATO 5. madde ve 4. madde nedir? İşte, o konuyla ilgili detaylar.

Haberin Devamı

NATO, Türkiye'nin de dahil olduğu ve kuruluşu 1949 yılında kurulan, Kuzey Atlantik İttfakı olarak adlandırılan örgüttür. Türkiye'nin 1952 yılında dahil olduğu NATO, belirli maddeleri işleyişe koyarak üyelerinin bazı haklarını garanti altına almıştır. NATO 5. maddesi, herhangi bir saldırıya uğrayan üye için önlemleri göz önünde bulundurmaktadır. Peki, NATO nedir ve NATO 4. maddesi ve 5.maddesi ne anlama gelmektedir? İşte, o konu hakkında bazı bilgiler

NATO’nun kuruluşundan üç yıl sonra 1952’de Türkiye ve Yunanistan’ın, 1954’te Batı Almanya’nın bu ittifaka katılmaları da göstermekteydi ki, NATO ittifakı sadece Sovyet tehdidine karşı kurulmuş bir savunma örgütü değil, aynı zamanda SSCB’yi çevreleme politikasının da ilk aşamasıydı. Nitekim daha sonraki dönemlerde 1951’de ANZUS Paktı, 1954’te SEATO, 1955’te Bağdat Paktı’nın kurulması ve 1959’da CENTO’ya dönüşmesi şeklinde gelişen olaylar, bu çevreleme politikasının kısmen ilgili olduğu alan dahilindeydi. Washington Antlaşması olarak da bilinen NATO antlaşmasıyla, ABD, Kanada, Danimarka, Norveç, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, İngiltere, Fransa, İtalya, Portekiz ve İzlanda imzacı devletler oldular. Türkiye’nin NATO’ya katılımına ilişkin olarak, Ekim 1951’de Londra’da imzalanan antlaşma metni Türkiye tarafından 18 Şubat 1952’de onaylanarak NATO’ya üyelik gerçekleşti.

Haberin Devamı

1989’da Soğuk Savaş’ın yani çift kutuplu (bi-polar) dünyanın sona ermesinden sonra da, NATO 1994’ten itibaren eski sosyalist ülkelerle “barış için ortaklık” projesini uygulamaya koyarak, bu projeyle söz konusu devletlerin ileriki dönemlerde NATO’ya katılımını kolaylaştırma amacı güttü. Bu çerçevede ilk etapta, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Polonya’nın 1999’daki katılımıyla üye sayısı 19 oldu.

Kasım 2002’de NATO’nun Prag Zirvesi ile Soğuk Savaş sonrasının ikinci genişleme sürecine girilerek, Balkan ve Baltık ülkeleriyle ittifak ve katılım müzakereleri yapıldı. Fransa ittifak üyesi olmakla birlikte, 1966’da Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle’nin bağımsız dış politika arayışı kapsamında NATO’nun entegre askeri yapısından ayrılma kararı aldı.

Haberin Devamı

Yunanistan da 1974 yılında, Türkiye’nin Ağustos 1974’teki İkinci Kıbrıs Barış Harekatına bir tepki olarak askeri yapıdan çekildi ancak 1980’de tekrar geri döndü.

NATO 5. MADDESİ NEDİR?

“Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldın olursa BM Yasası'nın 51. Maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan Taraf ya da Taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır. Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.”

Haberin Devamı

NATO 4. MADDESİ NEDİR?

NATO'nun Kuzey Atlantik Anlaşması'nın 4'üncü maddesi uyarınca bir müttefik toprak bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliğinin tehdit edildiğini düşündüğünde, tüm müttefiklerle danışma talebinde bulunabiliyor.

Türkiye en son 2015'te terör örgütü DEAŞ'ın Suruç'taki terör saldırısından sonra 4'üncü maddenin işletilmesini istemiş, bunun ardından NATO Suriye'den kaynaklanan tehditlere karşı Türkiye'ye uyarlanmış güvence tedbirlerini kabul etmişti.

Bu çerçevede erken uyarı ve gözlem uçaklarının (AWACS) bölgede devriye gezmesi, Doğu Akdeniz'deki askeri unsurların artırılması ve istihbarat, keşif ve gözetleme faaliyetlerinin güçlendirilmesi gibi tedbirler öngörülmüştü.

Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!