Nasıl oy kullanılacak

OY PUSULALARI

Seçimde, üzerinde ''Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu'' filigranı bulunan ve her seçim çevresi için ayrı ayrı bastırılan birleşik oy pusulaları kullanılacak.

Seçim için YSK tarafından bastırılan beyaz renkteki birleşik oy pusulalarının en üst kısmında ''22. Dönem Milletvekili Genel Seçimi Siyasi Partiler Birleşik Oy Pusulası'' ibaresi bulunuyor ve bunun altında hangi ilin kaç numaralı seçim çevresine ait olduğunu belirten yazı yer alıyor.

Bu yazı altında en başta ve ortada partinin özel işareti, altında kısaltılmış adı, onun altında da tam yazı halinde adıbulunuyor. Bu yazının altında ise siyasi parti genel başkanının adı basılı bulunuyor.

Bunun altını kapayan çizgiden sonra çapı 2 santimetre olan bir boÅŸ daire yer alıyor. Oy pusulalarında o seçim çevresinde seçime katılan milletvekili adaylarının isimleri de yazılı bulunuyor.Â

KİMLİK TESPİTİNDE HER BELGE GEÇERLİ DEĞİL

Vatandaşlar seçmen bilgi kağıdı ve kimliklerini göstererek oylarını kullanacaklar.

Nüfus cüzdanı, resmi daireler veya KİT'lerden verilen kimlik kartları, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki belgeler kimlik olarak gösterilebilecek.

Belediyeler ile köy ve mahalle muhtarlarınca düzenlenip onaylanan kimlik bilgileri geçerli olmayacak.

Bu belgelerden birini ibraz edemeyen seçmen oyunu kullanamayacak.Â

Seçmen bilgi kağıdı bulunmayanlardan seçmen kütüğünde adı olanlar da oylarını kimliklerini göstermek suretiyle kullanabilecekler.

''EVET'' VEYA ''TERCİH'' MÜHRÜ BASILACAK

Seçmenler, sandık kurulu baÅŸkanından alacakları birleÅŸik oy pusulası ve mühürle kapalı oy verme yerine girecekler. Burada oyunu vereceÄŸi partinin ambleminin altındaki yuvarlak içerisine ''Evet'' veya ''Tercih'' mühürünü basacak olan seçmenler, pusulayı zarfa koyarak sandığa atacaklar.   Â

Seçmenler, oylarını sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesindeki isimlerinin karşısını imzalayacaklar.

Mükerrer oy kullanımını önlemek için oyunu kullanan seçmenin sol iÅŸaret parmağı çıkmayan boya ile boyanacak. YSK, Hindistan'dan ithal edilen ''çıkmaz seçmen mürekkebi'' için 2 trilyon lira ödedi.Â

Sandık kurulu baÅŸkanı oyunu kullananların seçmen bilgi kağıtlarının arkasını imzalayıp mühürleyecek.Â

Seçmen kütüklerinde ismi bulunduÄŸu halde oy kullanmayanlar 5 milyon lira para cezası ödeyecekler.Â

BAĞIMSIZ ADAYLAR İÇİN OY KULLANMA

Seçmen oyunu bağımsız adaya verecekse, kapalı oy verme yerinde sözkonusu bağımsız adaya ilişkin oy pusulasını, üzerine herhangi bir mühür basmaksızın ve işaret koymaksızın zarfa yerleştirip sandığa atarak gerçekleştirebilecek.

Bu durumdaki seçmenler sandık kurulu başkanından alacakları birleşik oy pusulasını ise kapalı oy verme yerinde ceplerine koyacaklar.

TUTUKLULARIN OY KULLANMASI

Pazar günü ceza infaz kurumları ve tutukevlerine de sandık konulacak.

Sandığın konulacağı yer, cezaevi idaresinin de görüşü alınarak, ilgili ilçe seçim kurulu başkanının nezaretinde belirlenecek.

Tutuklular, yeterli güvenlik tedbiri alındıktan sonra, ceza infaz kurumları ve tutukevi idaresinin belirleyeceği bir düzen içinde oy kullanacakları sandık bölgesine getirilecekler.

Tutukluların serbest ve gizlilik içinde oylarını kullanmaları sandık kurulu tarafından sağlanacak.

Ceza infaz kurumlarına, tek bir tutuklu bulunsa dahi sandık konulacak.Â

Ancak, kimin kime oy verdiği ortaya çıkacak sayıda az tutuklunun oy kullandığı sandıklardaki oylar yerinde açılmayıp, yakındaki bir sandıkta kullanılan oylar arasına karıştırılacak.

GEBE, HASTA, ÖZÜRLÜ VE YAŞLILARA ÖNCELİK

Seçim günü, sandık başına gelen seçmenler, sandık kurulu önüne kurul başkanı tarafından sıra ile birer birer alınacaklar.

Gebeler, hastalar, özürlüler ve yaşlılar sırada bekletilmeden oylarını kullanabilecekler.

Sandık başında, seçmene vereceği oy hakkında hiçbir kimse müdahale, telkin veya tavsiyede bulunamayacak. Hiçbir seçmen oyunu kullandıktan sonra sandık başında kalmayacak.

Oyunu kullandıktan sonra sandık başından ayrılmayan seçmene sandıkkurulu başkanı uzaklaşması gerektiğini hatırlatacak. Seçmen yine oradakalırsa, güvenlik kuvvetlerince uzaklaştırılacak.

Yardıma muhtaç ve özürlü olanlar ise oylarını birinin yardımıyla kullanacaklar. Ancak bir seçmen birden fazla kişiye yardım yapamayacak.

Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık alanında yardım edilemeyecek. Bu durumdakikişilere sormaları halinde sandık kurulu başkanı tarafından belirlenençerçeve içerisinde açıklamalarda bulunulabilecek.

Sandık başlarında oluşan oy verme kuyrukları sandık kurulunun bir üyesi tarafından sürekli denetlenecek. Bu üye, kuyrukta daha önce oy kullandığı belirlenen parmağında çıkmaz boya bulunan seçmeni uyaracak.Uyarı dikkate alınmazsa bu kişiler güvenlik kuvvetlerince sandık mahallinden uzaklaştırılacak.

OY VERÄ°RKEN DÄ°KKAT

Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'a göre, oy verme günü seçmenler belirlenen yasaklara uymamaları halinde uymamaları durumunda alacakları cezalar şöyle:Â

- Haksız oy temin edenlere 1 yıldan 3 yıla hapis cezası,Â

- Seçmenin oyunu kullanmasına engel olanlara 1 yıldan 4 yıla hapis cezası,Â

- Sandık başında oy verme yönünden kendisine yükletilen ödevleri ihtara raÄŸmen yapmayan seçmenler 500 liradan bin liraya kadar hafif para cezası,Â

- Oyunu kullandıktan sonra ihtara raÄŸmen sandık başından ayrılmayanveya herhangi bir müdahale, telkin veya tavsiyede bulunan veya bunlarateÅŸebbüs edenler 3 aydan 1 yıla hapis cezası,Â

- Oy verme sırasında seçme yeterliÄŸi olmadığını bildiÄŸi halde oy vermeye teÅŸebbüs edenler veya verenler 2 yıldan 5 yıla  hapis cezası,Â

- BaÅŸkasının adını taşıyarak oy vermeye teÅŸebbüs eden veya verenlere 3 yıldan 5 yıla hapis cezası,Â

- Bir sandıkta oy verdikten sonra başka bir sandıkta oy vermeye teşebbüs eden veya veren kimselere 3 yıldan 5 yıla hapis cezası.''