Narkolepsinin sebebi nedir?
Güncelleme Tarihi:
Kısa cevap: Hipokretin adlı bir protein.
Uzun cevap: Kronik uyku bozukluğu olarak ifade edilebilecek olan narkolepsi, insanın sık sık istem dışı derin uykuya dalmasına sebep oluyor. Narkolepsi hastalarının çoğunda uyku nöbetleri günde 25-30 kez tekrar ediyor. Üstelik uyku herhangi bir yerde başlayabilir. Yemek yerken, araç kullanırken, dans ederken veya yüzerken bile uyuyakalan hastalar var. Narkolepsinin başlangıç aşamasında, hastalar uykularının geldiğini hissedebiliyorlar.
Ancak ileri vakalarda bu bir atak gibi yaşanıyor; uyku ansızın geliyor ve bayılmaya benziyor. Yani ilk aşamaları, çok yorgun olan herkesin başına gelebilen uyuyakalma sendromuna benzese de, ilerleyen safhalarda katalepsi denilen ve kasların birkaç dakika süreyle gevşemesiyle sonuçlanan bir türe dönüşebiliyor. Katalepside, hastalar ellerinde ne varsa aniden bırakıyor ve ağır bir uykuya dalıyorlar. Katalepsi nöbetleri genelde büyük heyecan tepkimeleriyle tetikleniyor.
Örneğin kahkaha atmak veya şaşırmak bile uyuyakalmayla sonuçlanabiliyor. Narkolepsinin bir başka türü de uyku felci olarak biliniyor. Hastalar uyuyakalmadan hemen önce veya uyandıktan hemen sonra bir çeşit felç geçiriyormuş gibi tamamen hareketsiz kalıyorlar. Bu durum en fazla birkaç dakika sürse de yorucu ve korkutucu olabiliyor. Tıp dünyası henüz narkolepsinin oluşma mekanizmasından tam olarak emin değil. Ancak bulgular, beyinde uyku/uyanıklık kontrolünü üstlenen hipokretin maddesiyle ilişkisi olduğunu gösteriyor. Yeni bir araştırma, narkolepsinin özellikle 6. kromozomla ilişkili bir mutasyon olabileceğini öneriyor.
Bu kromozom, hipokretin maddesini yöneten nöronları etkiliyor. Narkolepsi hastalarında, hipokretin proteini üreten nöronların sayısı, sağlıklı bir bireyde olması gerekenden daha düşük. Bu yüzden hastalara hipokretin takviyesi yapılıyor. Dünyada yaklaşık 3 milyon kişinin narkolepsi yaşadığı tahmin ediliyor.
