Müzik baÅŸarıyı artırıyor

Gazi Ãœniversitesi, Endüstriyel Sanatlar EÄŸitim Fakültesi'nden Yrd. Doç. Dr. Vahit Bademci, müziÄŸin öğrenme, bellek, baÅŸarı ve zeka üzerinde olumlu etkisi bulunduÄŸunu belirterek, ''Müzik, okullarda ve sınıflarda dikkatli, özenli, bilgili ve bilinçli bir ÅŸekilde kullanılmalıdır'' dedi.Bademci, müziÄŸi öğrenme ve baÅŸarı üzerindeki etkisi ile ilgili çalışmaların tarihinin eski olmasına karşın, bu konu konuÅŸulduÄŸunda ilk akla gelenin 1990'lı yıllarda medyada popülerleÅŸmiÅŸ olan Mozart müziÄŸi ve etkisi olduÄŸunu belirtti. Mozart etkisi olarak bilinen konu ve tartışmanın, 1993 yılında bir dergide yayımlanan makale ile baÅŸladığına dikkati çeken Bademci, Rauscher, Shaw ve Ky'in, Mozart'ın Ä°ki Piyano için D Major Sonatı-K448'i dinleyen öğrenci grubunun, diÄŸer iki grup öğrenciden 8-9puan daha yukarıda uzaysal IQ puanları aldığını ileri sürdüklerini kaydetti.  Bu bulguların medyaya yansıdığını ve popüler hale geldiÄŸini belirten Bademci, bunun sonucunda bugün halk dilinde Mozart dinlemenin zekada ''patlama yaptığı'' ya da ''artırdığı'' yolunda doÄŸru olmayan bir ifadenin yerleÅŸtiÄŸini de vurguladı.  Bademci, ÅŸunları söyledi:   ''Birincisi, çalışmadaki 8-9 puanlık Mozart müziÄŸinin etkisi, genel zeka üzerinde deÄŸil, yalnızca uzaysal zeka ya da uzaysal mantık becerileri üzerinedir. Ä°kincisi ise Mozart müziÄŸinin etkisi yalnızca belirli bir süre devam etmektedir ki belirli bir süre ( 10 dakika) Mozart'ın K448 D Major Piyano Sonatını dinleyen birisi asla Einstein'a döndüğünü iddia edemeyecektir.''       MÃœZİĞİN YARARLARI       Yapılan çalışmalar sonucunda müziÄŸin olumlu etkilerinin çok çeÅŸitli olduÄŸunun ortaya konulduÄŸunu ifade eden Bademci, şöyle devam etti:   ''Yapılan çalışmalar müziÄŸin, müzik öğrenmenin ve yapmanın, genel biliÅŸsel geliÅŸime, dil geliÅŸimine, okumaya hazırlık ve okumaya, sözel yeteneklere, soyut kavramsal düşünme ve mantığa, yaratıcılığa, belleÄŸe, devinsel (hareket) geliÅŸim ve koordinasyona, okula karşı olumlu tutuma, stresi azaltmaya, yaÅŸam kalitesini artırmaya, kiÅŸisel ve toplumsal uyum saÄŸlamaya yönelik olumlu etkilerinin olduÄŸunu ortaya koymuÅŸtur.''   Yrd. Doç. Dr. Vahit Bademci, Mozart müziÄŸinin, hoÅŸ, güzel duygular uyandırdığı kadar, Alzheimer, Parkinson, Epilepsi (Sara) hastalarında da klinik uygulamalarda olumlu etkilere sahip olduÄŸuna dikkati çekti.       SINIF İÇERÄ°SÄ°NDE MÃœZÄ°K DÄ°NLEME BAÅžARIYI ARTIRIYOR      Sınıfta müzik dinlemenin öğrencinin dikkatini toplamasına, verimliliÄŸinin ve baÅŸarısının artmasına etkili destek saÄŸlayabildiÄŸini anlatan Bademci, şöyle devam etti:   ''ÖrneÄŸin, Mozart'ın Türkiye'de 'daha dün annemizin' diye baÅŸlayan ve çok bilinen Twinkle, Twinkle Little Star (Parılda, Parılda Küçük Yıldız) çeÅŸitlemeleri, çocukların alfabeyi çok çabuk öğrenmelerine yardımcı olur. Zira, müzik duyguları, duygular da öğrenmeyi etkiler. Müzik, okulda veya sınıflarda olumlu ve rahatlatıcı bir atmosfer yamak, uzun süreli bellek için gerekli olan duyusal bütünleÅŸmeye olanak tanımak, çeÅŸitli ÅŸekillerde oluÅŸan aşırı heyecan ve kaygıyı azaltmak, sınavlardan önceki stresi azaltmak, bir konuyu pekiÅŸtirmek için de kullanılabilir.   Müzik, öğrenme, bellek, baÅŸarı ve zeka üzerinde olumlu bir etkiye sahiptir ve okullarda ve de sınıflarda dikkatli, özenli, bilgili ve bilinçli bir ÅŸekilde kullanılmalıdır. DoÄŸrudan öğretim yapılıyorken müzik çalınması tavsiye edilir bir husus deÄŸildir. Zira bu durum, zihni veya ilgiyi baÅŸka bir tarafa çekebilir, dikkati dağıtabilir. Ayrıca, sabah, öğle, akÅŸam, dersin başı, dersin sonu, grup çalışmaları veya öğle yemeÄŸi için uygun müzikler seçilmelidir.   EÄŸitimde toplam kalite yönetiminin, beyin temelli öğrenmenin veya çok boyutlu zekanın bir bileÅŸeni olarak gördüğüm müzik ve müzik eÄŸitimi konusunda, anaokulundan yüksek öğretime kadar tüm öğretmenler bilgilenmeli, kültürlenmeli, bunu öğrenci ve velilere aktarmalı veya onlarla paylaÅŸmalı, kendilerini yenilemeli, geliÅŸtirmelilerdir.''       BAROK MÃœZÄ°K, FAYDALI MÃœZÄ°KLER ARASINDA YER ALIYOR     Yrd. Doç. Dr. Vahit Bademci, ''hangi müzikler daha faydalıdır?'' sorusunun cevabının ise literatürde Barok müzik ÅŸeklinde verildiÄŸini vurguladı. J.S. Bach, Vivaldi, Telemann, Corelli, Handel gibi bestecilerin eserlerinin Barok müzik içerisinde yer aldığına dikkati çeken Bademci, sözlerini şöyle sürdürdü:   ''Barok müzikte temponun hızı genellikle Ä°talyanca verilir, Andante, Largo gibi. Largo dakikada 40-60 vuruÅŸlu, Larghetto dakikada 60-66 vuruÅŸlu, Adagio dakikada 66-76 vuruÅŸlu, Andante dakikada 76-108 vuruÅŸlu, Allegro dakikada 120-168 vuruÅŸlu tempoyu belirler ve Largo, Larghetto, Adagio tempo hızlarında parçalar seçilmesi ve dinlenilmesi tavsiye edilir.   Yine Mozart'ın piyano konçertoları, Yeni ÇaÄŸ (New Age) tarzı müzikten seçilmiÅŸ ağır tempolu parçaların seçilmesi ve dinlenilmesi deönerilir.   Yeni ÇaÄŸ müzik türü içerisinde dünya genelinde Vangelis, Yanni, Kitaro, Secret Garden, Enya gibi müzisyenlerin ağır tempolu parçaları seçilebilir.   Fahir AtakoÄŸlu, Göksel Baktagir, Hasan Cihat Örter, Mazlum Çimen, Omar Faruk Tekbilek gibi müzisyenlerin besteledikleri ya da yorumladıkları çoÄŸu parçaları da, yine Yeni ÇaÄŸ müzik türü içerisinde gösterilebilir ve kullanılabilir.   Vivaldi'nin Four Seasons, Bach'ın Brandenburg Concertos, Handel'in Water Music gibi eserleri, bireysel müzik eÄŸitiminin baÅŸlangıç eserleri olarak müzikten etkin yararlanmak isteyen herkese önerilir.''Â