Müziğin yeni halleri Bir şarkının sözleri, "bilimsel değil" diye değiştirildi!
Güncelleme Tarihi:
Edip Emil Öymen eeoymen@hurriyet.com.tr
Oluşturulma Tarihi: Mart 09, 2007 00:00
Katie Melua adlı Gürcü kökenli (süper lirik güzel) İngiliz şarkıcının meşhur ettiği "Nine Million Bicyles" (9 Milyon Bisiklet), milyonları mest etti. CD’si 2006’da 6 milyon sattı. Türkiye henüz bu sesi tanımıyor. Çünkü müziği dünyaya pazarlayan şirket Türkiye’de temsil edilmiyor.
Lakin Katie Melua’nın mükemmel sözleri ve müziğine İngiliz bilgi toplumunun bir üyesinden itiraz geldi: Big Bang" (Evrendeki Büyük Patlama) eserinin yazarı, karmaşık bilimsel konuları basit dille anlatmasıyla ünlü Simon Singh. Yazar, şarkıdaki "Sanırım evrenin kenarına uzaklık 12 milyar ışık yılıdır. Kimse bunun doğru olduğunu bilemez. Ama bildiğim bir şey var: Ben hep seninle birlikte olacağım," mısrasına takıldı.
Buradaki bilimsel bilgi yanlıştı, düzeltilmesi gerekirdi! Uzaklığın 12 değil, 13.7 milyar ışık yılı olması gerekiyordu. Parçada böyle yer almalıydı!
Yazar Singh, "Binlerce yıl üzerinde uğraştıktan sonra insanlık, evrenin kenarını, bugünkü bilgimize göre 13.7 milyar ışık olarak saptamış bulunuyor. Bu bilgi göz ardı edilemez," diyor.
Haklı... Ama şu sorular da haklı:
- Egzantrik ve takıntılı bir popüler bilim yazarı, reklamını mı yapmaya çalışıyor?
- Kendini gösterme sevdasında mı?
- Rastgele ve yarı cahil lafların bilimsel bilgiymiş gibi algılanmasından rahatsız olan bir bilgi toplumu savunucusu mu?
- Bilgi toplumu niteliği kazanmış bir ülkede şairlik ve müzik sözü yazarlığı, bilgi toplumu niteliğine uymak zorunda mı?
- "Evrenin kenarı sanırım 12 milyar ışık yılı uzaktır" demekle, "13.7 milyar ışık yılıdır" demek arasında somut bir fark evet var, ama sanat açısından bunun anlamı nedir?
- Sanat, bu tür somut bilgilere itibar etmeli mi? Yoksa, içinden geleni mi ifade etmeli?
- Bunun sınırı nereye kadar?
Melua, Singh’in şarkısı hakkındaki şikayetini, hem de Times gazetesinde bir makaleyle kamuoyuna açıklamasından sonra şaşkına döndü.
Bu, bugüne kadar görülmemiş bir eleştiriydi. Ve Melua, hiç yapılmamış bir şey yaptı: Mısraları yeniden yazmayı kabul etti. Şarkının düzeltilen yeni bölümü şöyle:
"Biz, görebildiğimiz evrenin kenarına 13.7 milyar ışık yılı uzaktayız. Bu iyi bir tahmin. Elbette ölçme kusuru olabilir. Ben de zaten şimdiki tahminime göre seninle her zaman birlikte olacağımı sanıyorum."
Şarkının yeni biçimi, gerçekten yeni bilgi içeriyor. Hem evrenin boyutu konusunda, hem de insan-insan ilişkisinin sürekliliği konusunda.
Melua şarkının ilk halinde "Hep yanında olacağım" derken, yeni halinde , "Şimdiki tahminime göre" diyor. Haklı da... Çünkü bilgi sürekli değişir, eskir, yenilenir. İlişkiler de...
Evet bunlar doğru, ama acaba Melua’nın şiiri, şiirlikten çıkmadı mı?
Bu sorunun yanıtı yok. Zaten Einstein bile, "Evren konusunda anlaşılması en zor konu, evrenin anlaşılabilir olmasıdır" diyerek siyasetçi gibi konuşmamış mı?
Buradaki bilimsel bilgi yanlıştı, düzeltilmesi gerekirdi! Uzaklığın 12 değil, 13.7 milyar ışık yılı olması gerekiyordu. Parçada böyle yer almalıydı!
Yazar Singh, "Binlerce yıl üzerinde uğraştıktan sonra insanlık, evrenin kenarını, bugünkü bilgimize göre 13.7 milyar ışık olarak saptamış bulunuyor. Bu bilgi göz ardı edilemez," diyor.
Haklı... Ama şu sorular da haklı:
- Egzantrik ve takıntılı bir popüler bilim yazarı, reklamını mı yapmaya çalışıyor?
- Kendini gösterme sevdasında mı?
- Rastgele ve yarı cahil lafların bilimsel bilgiymiş gibi algılanmasından rahatsız olan bir bilgi toplumu savunucusu mu?
- Bilgi toplumu niteliği kazanmış bir ülkede şairlik ve müzik sözü yazarlığı, bilgi toplumu niteliğine uymak zorunda mı?
- "Evrenin kenarı sanırım 12 milyar ışık yılı uzaktır" demekle, "13.7 milyar ışık yılıdır" demek arasında somut bir fark evet var, ama sanat açısından bunun anlamı nedir?
- Sanat, bu tür somut bilgilere itibar etmeli mi? Yoksa, içinden geleni mi ifade etmeli?
- Bunun sınırı nereye kadar?
Melua, Singh’in şarkısı hakkındaki şikayetini, hem de Times gazetesinde bir makaleyle kamuoyuna açıklamasından sonra şaşkına döndü.
Bu, bugüne kadar görülmemiş bir eleştiriydi. Ve Melua, hiç yapılmamış bir şey yaptı: Mısraları yeniden yazmayı kabul etti. Şarkının düzeltilen yeni bölümü şöyle:
"Biz, görebildiğimiz evrenin kenarına 13.7 milyar ışık yılı uzaktayız. Bu iyi bir tahmin. Elbette ölçme kusuru olabilir. Ben de zaten şimdiki tahminime göre seninle her zaman birlikte olacağımı sanıyorum."
Şarkının yeni biçimi, gerçekten yeni bilgi içeriyor. Hem evrenin boyutu konusunda, hem de insan-insan ilişkisinin sürekliliği konusunda.
Melua şarkının ilk halinde "Hep yanında olacağım" derken, yeni halinde , "Şimdiki tahminime göre" diyor. Haklı da... Çünkü bilgi sürekli değişir, eskir, yenilenir. İlişkiler de...
Evet bunlar doğru, ama acaba Melua’nın şiiri, şiirlikten çıkmadı mı?
Bu sorunun yanıtı yok. Zaten Einstein bile, "Evren konusunda anlaşılması en zor konu, evrenin anlaşılabilir olmasıdır" diyerek siyasetçi gibi konuşmamış mı?