Müze dolusu haşerat
Güncelleme Tarihi:
Savaş ÖZBEY
Oluşturulma Tarihi: Mart 02, 2003 00:39
Kaç çeşit böcek sayabilirsiniz? Sümüklü böcek, uğur böceği, karafatma, Ağustos böceği, eğer tarımla uğraşıyorsanız süne, kımıl, danaburnu. Peki Türkiye'de beş milyon böcekle bir arada yaşadığımızı biliyor musunuz? Üstelik artık müzeleri de var.
Ege Üniversitesi'nde 1970'lerde oluşturulmaya başlanan böcek kolleksiyonu bugün içinde 5 milyon böcek bulunan dev bir müzeye dönüştü.
Havalar soğuduğundan beri ortalıkta yoklar. Ama sakın ola böceksavarları, tabletleri, kovucu spreyleri bulunamayacak bir yerlere kaldırmayın. Çünkü bir iki ay içinde kabus yeniden başlayacak. Baharla birlikte sümüklüsü, sümüksüzü, uğurlusu, cırcırlısı envai çeşit haşerat Microkosmos filminin 400 milyonuncu gösterimi için sahne alacak.
Türkiye'de zehirli böcek yok. Ama Anadolu böcek çeşitliliği bakımından üç kıtanın da türlerinin bulunduğu zengin bir coğrafya. Sadece Türkiye'de yaşayan (endemik) 100'ün üstünde tür var. İşte bütün bu böcekler 1970'li yıllardan itibaren Ege Üniversitesi tarafından toplanıyor, üniversitenin Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nde oluşturulan müzede yaklaşık 10 bin türe ait 5 milyon böcek bulunuyor.
İnsektofoblar Güneydoğu'ya
Sadece akademik araştırmalar için kullanılan müze Türkiye'nin genel böcek envanterini oluşturuyor. Yabancı bilimadamları da araştırmaları için müzeden faydalanıyor. Yani İzmir'deki bu müze böcekbilimi (entomoloji) açısından dünya çapında bir kaynak. Burada süne, kımıl, dana burnu, salkım güvesi gibi zararlı ve ipek böceği, gelin böceği, bal arısı gibi yararlı milyonlarca böcek var ama akrep ve örümcek yok. Bölüm Başkanı Prof. Dr. Esat Pehlivan akreplerle örümceklerin fazladan ikişer bacağı olduğu için onların böcekten sayılmadığını söylüyor. Böceklerin en fazla üçer çift ayak hakkı var. Müzedeki böceklerin çoğu Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinden gelme. Buraların bitki örtüsü zengin olduğu için barındırdığı türler de daha çok. İnsektofoblar (böcekten korkanlar) içinse Güneydoğu tam bir cennet. Güneydoğu Anadolu böcek bakımından en fakir bölge.
Ezdiğin şeyi böcek deyip geçme
Bilinen hayvan türlerinin dörtte üçü böceklerdir.
Tam 400 milyon yıldır, kazıyor, yürüyor, uçuyor ve zıplıyorlar.
Hepsinin bedenleri üç boğumludur, 6 bacakları vardır.
En eski böcek fosili 396 milyon yaşında: Rhyniella praecursor.
Hamam böceği tam 350 milyon yıldır tipini hiç değiştirmedi.
Uçmak için iki, havada sabit kalabilmek için dört kanada ihtiyaçları var.
Havalar soğuduğundan beri ortalıkta yoklar. Ama sakın ola böceksavarları, tabletleri, kovucu spreyleri bulunamayacak bir yerlere kaldırmayın. Çünkü bir iki ay içinde kabus yeniden başlayacak. Baharla birlikte sümüklüsü, sümüksüzü, uğurlusu, cırcırlısı envai çeşit haşerat Microkosmos filminin 400 milyonuncu gösterimi için sahne alacak.
Türkiye'de zehirli böcek yok. Ama Anadolu böcek çeşitliliği bakımından üç kıtanın da türlerinin bulunduğu zengin bir coğrafya. Sadece Türkiye'de yaşayan (endemik) 100'ün üstünde tür var. İşte bütün bu böcekler 1970'li yıllardan itibaren Ege Üniversitesi tarafından toplanıyor, üniversitenin Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü'nde oluşturulan müzede yaklaşık 10 bin türe ait 5 milyon böcek bulunuyor.
İnsektofoblar Güneydoğu'ya
Sadece akademik araştırmalar için kullanılan müze Türkiye'nin genel böcek envanterini oluşturuyor. Yabancı bilimadamları da araştırmaları için müzeden faydalanıyor. Yani İzmir'deki bu müze böcekbilimi (entomoloji) açısından dünya çapında bir kaynak. Burada süne, kımıl, dana burnu, salkım güvesi gibi zararlı ve ipek böceği, gelin böceği, bal arısı gibi yararlı milyonlarca böcek var ama akrep ve örümcek yok. Bölüm Başkanı Prof. Dr. Esat Pehlivan akreplerle örümceklerin fazladan ikişer bacağı olduğu için onların böcekten sayılmadığını söylüyor. Böceklerin en fazla üçer çift ayak hakkı var. Müzedeki böceklerin çoğu Ege, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinden gelme. Buraların bitki örtüsü zengin olduğu için barındırdığı türler de daha çok. İnsektofoblar (böcekten korkanlar) içinse Güneydoğu tam bir cennet. Güneydoğu Anadolu böcek bakımından en fakir bölge.
Ezdiğin şeyi böcek deyip geçme
Bilinen hayvan türlerinin dörtte üçü böceklerdir.
Tam 400 milyon yıldır, kazıyor, yürüyor, uçuyor ve zıplıyorlar.
Hepsinin bedenleri üç boğumludur, 6 bacakları vardır.
En eski böcek fosili 396 milyon yaşında: Rhyniella praecursor.
Hamam böceği tam 350 milyon yıldır tipini hiç değiştirmedi.
Uçmak için iki, havada sabit kalabilmek için dört kanada ihtiyaçları var.