Mutasyon nedir ve ne demek? Koronavirüs mutasyonu ile ilgili Sağlık Bakanlığı ve uzmanların görüşleri
Güncelleme Tarihi:
Koronavirüs mutasyonu dünyada olduğu gibi Türkiye'nin de gündeminde yer alıyor. İngiltere'de ortaya çıkan ve bulaşıcılığı daha yüksek olduğu belirtilen koronavirüs mutasyonu ile ilgili Sağlık Bakanı Koca açıklama yaptı. Bazı ülkelerde varyant görülmesinin ardından Türkiye'de de koronavirüs mutasyonu taşıyan 15 kişinin yurda giriş yaparken tespit edildiği bildirildi. Diğer yandan İngiltere'ye uçuşlar durduruldu. Daha önce yapılan araştırmalara göre mutasyona uğrayan virüsün, yaklaşık yüzde 70 daha fazla bulaşıcılık oluşturduğu açıklanmıştı. İşte, mutasyon virüs ile ilgili bilgiler.
Mutasyonun anlamı, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'dan gelen açıklama beraber yoğunlaşılan konulardan oldu. Koronavirüsün mutasyonunun Türkiye'de görülüp görülmediği ile ilgili Bakan Koca sosyal medya üzerinden yazılı açıklama yayınladı. Bakan Koca, İngiltere'den uçuşların durdurulduğunu ve 15 kişide mutasyon görüldüğünü bildirdi. Kalıtsal materyalin normal kombinasyonunu değiştirmeyen, kalıtsal yapıda meydana gelen bütün değişiklik anlamına gelen mutasyon, üçe ayrılıyor. Uzmanlar ise virüsteki antijenik yapı değişikliğinin aksine iyi yönde de olabileceğini söylüyor.
BAKAN KOCA'DAN MUTASYON AÇIKLAMASI
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiltere kaynaklı koronavirüs mutasyonu taşıyan 15 kişinin yurda giriş yaparken tespit edildiğini açıkladı.
Bakan Koca yaptığı açıklamada, "İngiltere kaynaklı mutasyon sebebiyle yapılan incelemelerde bu ülkeden yurda giriş yapan 15 kişide mutasyonlu virüs tespit edilmiş ve kontrol altına alınmıştır. İngiltere’den yurda girişler geçici olarak tamamen durdurulmuştur" dedi.
Sağlık Bakanlığı'nın yayımladığı COVID-19 Sözlüğü'nde yer alan bilgilere göre mutasyon;
Bir organizmanın veya virüsün genetik materyalinde meydana gelen kalıcı değişiklik.
RNA virüslerinde DNA virüslerine oranla çok daha fazla mutasyon meydana gelir. SARS-CoV-2 bir RNA virüsüdür.
Mutasyon ya da değişinim, bir canlının genomu içindeki DNA ya da RNA diziliminde meydana gelen kalıcı değişmelerdir. Mutasyona uğramış organizma ise mutant olarak adlandırılır. Mutasyonların genler üzerindeki zararlı etkileri nedeniyle, organizmalar mutasyonları gidermek için DNA onarımı gibi mekanizmalara sahiptir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Songül Özer, mutasyona ilişkin kafa karıştıran temel soruları Hürriyet Aile okurları için cevapladı.
MUTASYONA UĞRAYAN KORONAVİRÜS DAHA MI TEHLİKELİ?
Bütün virüslerde mutasyona uğrama yani ‘varyant değiştirme’ ihtimali var. Bazı virüslerde bu ihtimal daha yüksek oluyor. Influenza ve koronavirüste daha sık ve daha kısa sürede mutasyon gerçekleşebiliyor. Antijenik değişikliği her zaman kötü yönde değerlendirmemek gerekiyor. Virüs antijenik yapısını değiştirdi, yeni bir suç meydana getirdi, şimdi daha çok ölüm olacak veya daha çok yayılacak diye korkulmamalı. Bazen virüsteki antijenik yapı değişikliği aksine iyi yönde de olabiliyor.
Gerçekleştirilen çalışmalar doğrultusunda yapılan açıklamalarda, yeni saptanan virüsün bulaştırıcılığının daha yüksek olduğu ama hastalar arasında fatalite dediğimiz ölüme neden olma ya da ağır hastalık tabloları oluşma ihtimalinin daha az olduğu bilgisi veriliyor. Aslında bu iyi bir durum. Daha çok bulaşması demek onun daha kötü olduğu anlamına gelmiyor. Hastaların ağır geçirmesi ya da hastaların ölüme sebebiyet vermesi bizi ilgilendiriyor. Çok kişiye bulaşabilir ama hafif geçirebilirler. Toplumdaki bağışıklığın artmasını sağlayacağı için bir anlamda iyi bir durum bu. Hasta olup da atlatanların sayısı artınca doğal olarak aşılanmış gibi olurlar. Hastalığı geçirerek bağışık kazanırlar ki aktif bağışıklama dediğimiz bu tablo en çok istenen tablodur.
VÜCUT MUTASYONA FARKLI BİR TEPKİ VERİR Mİ?
Eğer varyantı hastalık yapma yeteneği düşük bir antijenik yapı değişikliği geçirdiyse vücut hastalık olarak tabii ki daha hafif karşılık verecektir. Örneğin 2020’deki virüs ile enfekte olduk ama 2020’nin sonlarında yeni bir antijenik yapıda virüs çıktı, onu da alabiliriz ve yeniden enfeksiyon geçirebiliriz. Yeniden hasta olabiliriz. Vücut ilkinde olduğu gibi de tepki verebilir. İşte o mutasyonun ne olduğu ile alakalıdır. Eğer virüs hastalık yapma yeteneği yüksek bir hale dönüştüyse tabii ki onu aldığımızda daha ağır geçiririz. Ama hastalık yapma yeteneği düşük bir hale dönüştüyse ikinci enfeksiyonumuzu ya da ilk kez geçiriyorsak daha hafif bir şekilde geçiririz. Virüsün ne tür bir mutasyon geçirdiği, hangi antijenik yapısını değiştirdiği önemli.
AŞILAR MUTASYONA UĞRAMIŞ VİRÜSE KARŞI DA ETKİLİ Mİ?
Bir aşı elde olan virüs suçları ile yapılır. Biz bildiğimiz, karşılaştığımız şeye karşı antikor üretebiliriz. Görmediğimiz bir şeye karşı aşı yapmamız mümkün değil. Amerika, İngiltere, Rusya, Almanya ve Çin’in aşı çalışmaları en çok öne çıktı. Bu ülkeler 2019 yılının Aralık ayından itibaren gördükleri virüse karşı aşı ürettiler. Onların geliştirdiği aşıları insanlara uygularsak o virüslere karşı bizi koruyacak. Almanların ve Çin’in ürettiği, bize de ulaşan üretim aşamasını bitirip dağıtım aşamasına geçen aşıların yeni çıkan virüse karşı etkili olması mümkün değil. O yüzden yeni bir virüse karşı korumayacaktır. Influenzada da bu durum aynı. Aşıyı her yıl insanlara yapmamızın nedeni antijenik yapısını değiştirmesidir. Bir önceki yılın aşısı bu yıl korumuyor. Muhtemelen aynı durum Covid-19 aşısı için de geçerli olacak.