Mükemmel anne-baba olabilirsiniz

İstediğiniz gibi çocuk yetiştirmeniz çocuğunuzla kurduğunuz ilişkiye bağlı. Bazı durumlarda çocuklara nasıl davranacağımızı bilemiyoruz ya da çocuklarla yaptığımız konuşma sırasında kullandığımız kelimeleri yanlış seçiyoruz.

Nisan Psikolojik Danışmanlık Merkezi sunduğu programlarla anne babaların çocuklarıyla etkili iletişim kurabilmelerini sağlıyor. Merkez'in kurucusu Şeyma Doğramacı ‘‘Etkili İletişim Becerileri’’ programının amacının problem çözücü şekilde konuşma ve dinleme becerisi kazandırma olduğunu belirtiyor. ‘‘Eğer karşınız-dakine ne demek istediğinizi ifade edebiliyor ve karşınızdakinin anlatmak istediğini anlayabiliyorsanız etkin iletişim kurmuş oluyorsunuz. Karşınızdakine nasıl davranırsanız karşınızdaki bir süre sonra benzer şekilde davranmaya başlıyor. Bu durum çocuklarda daha kısa sürede gerçekleşiyor. Eğitime katılan annelerden biri hayretler içinde gelerek 7 yaşındaki kızının kendisiyle aynı şekilde konuşmaya başladığını söyledi. Küçük kız, kardeşine 'Sen bunu böyle yaptın yoksa korkuyor musun?' şeklinde, duygusunu anlamaya yönelik bir soru sormuş. Bu bizim yapmak istediğimizi açıklamak açısından çok önemli. Etkin iletişim eğitiminde yapmak istediğimiz; kişilerin günlük yaşamda kullandıkları cümle kalıplarını değiştirdikleri zaman ilişkilerinde gerçekleşen değişikliğe dikkat çekmek.’’ Etkili İletişim Becerileri eğitim programı 8 kişiyle sınırlandırılmış bir grupla yapılıyor. Gruba katılanlar okullarda kullanılan yöntemlerden farklı bir öğrenme ortamında çevrelerindeki bireylerle etkili iletişim kurma becerilerini geliştirmeye çalışıyorlar. Grup içinde gözlem, rol yapma, dramatizasyon ve anıların paylaşılması yöntemleri kullanılıyor. 10 haftaya yayılan program haftanın bir günü 2 saat sürüyor. Toplantı sonunda gruba ödev veriliyor. Programı anne babalar çocuklarıyla iletişimlerine odaklayarak ya da iş ortamında çalıştıkları kişilerle iletişimlerini farklılaştırmak amacıyla alabiliyorlar. Program dört yıldır öğretmen, öğrenci, anne, baba, gibi çeşitli yaş gruplarına uygulanmış. Eğitim sonunda katılımcılara sertifika veriliyor.

10 haftalık programın içeriği:

1. hafta: Tanışma

Bu oturumda grup üyeleri liderleri ile tanışıyorlar. Neden etkili iletişim hayatınızda önemlidir, grup çalışması nedir, çalışmanın amacı nedir? sorularının cevapları tartışılıyor.

2. hafta: Sorun kimin?

Hangi davranışı kabul ediyorum, hangisini etmiyorum, çizgim nerede bitiyor, hoşgörüm nereye kadar? soruları tartışılıyor. Katılımcıların psikolojik haritaları çıkartılıyor.

3. hafta: Empati

Empatinin anlamı ve önemi tartışılıyor. 'Siz olsaydınız ne söylerdiniz?' ve 'duyguları anlama' çalışmaları yapılıyor.

4. hafta: İletişim engelleri

İletişim engellerinin etkileri nelerdir? sorularına cevap aranıyor.

5. hafta: Etkin dinleme

Çocuğumuzun bir sorunu varken onu nasıl dinliyoruz? Sorunu sorularla destekleyerek daha ayrıntılı öğrenebiliyor muyuz?

6. hafta: Kızgınlık

Nelere kızıyoruz? Kızınca nasıl davranışlar gösteriyoruz?

7. hafta: Sen dili-ben dili

Konuşurken yargılayıcı 'sen' dilini mi, 'ben' dilini mi kullanıyoruz?

8. hafta: Güç

Kadın-erkek, anne-baba olarak güce nasıl bakıyoruz, güç otorite ve baskı anlamına mı geliyor?

9. hafta: Değerler

Ailemiz mi, kişisel gelişimimiz mi yoksa mesleki gelişimimiz mi bizim için ön planda?

10. hafta: Değerlendirme

Programda önerilen referans kitaplar:

İçimizdeki çocuk/ Doğan Cüceloğlu

İnsan insana/Doğan Cüceloğlu

İyi düşün doğru karar ve Doğan Cüceloğlu

Yetişkin çocuklar Doğan Cüceloğlu

Etkili aile iletişimi ‘‘E.A.E’’ Thomas Gordon

Biz bir aileyiz/Don Dinkneyer

Yaşamak, sevmek ve öğrenmek/Leo Buscaglia

Beni duyuyor musun? Leyla Navaro

İletişim çatışmaları ve empati/Üstün Dökmen

Dans eden benlikler Harriet Lemer

Değişen toplumda aile ve çocuk/Atalay Yörükoğlu

Ben değeri tiryakiliğiKadir Özer

Haydi babalar eğitime

Babalar kendilerini çocukların eğitiminden sorumlu hissetmiyorlar

Her çocuğun potansiyelinin en üst sınırına kadar gelişmeye hakkı var. Ayrıca bilimsel çalışmalar erken yaşlarda gösterilecek ilginin kalıcı etkileri olabileceğini gösteriyor. Fizyoloji, beslenme ve psikoloji bilimleri; zeka, kişilik ve sosyal davranışın biçimlenmesinde ilk yılların kritik olduğunu kanıtlıyor. Sorumluluk sadece annenin omuzlarında değil. Türkiye'deki erkek egemen aile yapısı nedeniyle çocuğun bakım ve gelişiminden birinci derecede anne sorumlu tutuluyor. Babalar evde olduklarında da kendilerini çocuklarının gelişimi ve eğitiminden sorumlu hissetmiyor, hissetseler bile ne yapacaklarını bilemiyorlar. Yaygın olarak kabul edilen tek babalık rolü ailenin maddi geçiminin sağlanması. Sonuçta, aile geçindirme güçlüklerinin, yorgunluğun ve ne yapacağını bilememenin stresi ile toplumda erkekler çocuklarıyla çoğunlukla olumsuz ilişkiler içine giriyorlar. Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) 1993'ten bu yana erken çocukluk eğitimi alanında faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşu. AÇEV'in kapsamlı araştırmalara dayanan eğitim programlarından biri de Baba Destek Programı (BADEP). Grup toplantısı formatında uygulanan destek programının amacı Türkiye'de erkeklerin çocuklarının gelişiminde daha etkin ve olumlu bir rol oynamalarını sağlamak. Ayrıca çocuk gelişimiyle ilgili bilgi düzeylerini artırarak iletişim becerileri kazandırmak. Program Koordinatörü Erçin Kimmet babaların da çocuk eğitiminde desteğe ihtiyaç duyduklarını ama dünyada ve Türkiye'de bu tür programların yok denecek kadar az olduğunu belirtiyor. BADEP bugüne kadar farklı sosyal ve ekonomik seviyelerden katılımcılarla İstanbul'da beş ayrı bölgede, işverenlerle yapılan anlaşmalar çerçevesinde bu kuruluşların bünyesinde ve ilköğretim kurumlarında pilot çalışmalar yapmış. En son Mercedes Benz ile işbirliğiyle Hoşdere Fabrikası'nda uygulanan programa 3-9 yaşlarında çocuğu olan, okuma yazma bilen tüm babalar katılabiliyorlar.

AÇEV Tel: (0212) 234 02 00