Muhafazakarlar da parçalı

Ä°ran'daki tartışmalı seçimlerde zafer kazanan muhafazakarların, ÅŸimdi iktidarda aralarındaki çeliÅŸkileri çözme sorunuyla karşı karşıya oldukları belirtiliyor. Reuters'in haberine göre siyasi gözlemciler, 20 Åžubat'ta yapılan seçimlerde sandalyelerin çoÄŸunu elde eden muhafazakarların homojen biryapıda olmadıkları görüşünde birleÅŸiyor.  Muhafazakarlar basını susturmak, muhalifleri hapsetmek ve ÅŸeriat kanunlarını sıkı sıkıya uygulamak isteyen Batı karşıtlarından, ekonomi üzerinde yoÄŸunlaÅŸma, siyasi ve kiÅŸisel özgürlük taraftarı pragmatistlere kadar farklı uçtaki siyasetçilerden oluÅŸuyor.  Koyu dindarlık ve dini lider Ayetullah Ali Hamaney'e baÄŸlılık konusunda birleÅŸseler de, muhafazakarlar ABD ile iliÅŸkiler, ekonomi vesosyal politikalarda ayrılıyor. Bazıları Washington ile iliÅŸkileri düzeltmek ve Avrupa ile iliÅŸkileri geliÅŸtirmek isterken, bazıları ''Büyük Åžeytan'' ile her türlü teması reddediyor.  Dış politikada son sözü söyleyen Hamaney, Ä°ranlıları sandık başınaçekmek için Amerikan karşıtı söylem kullanmıştı. ÇeÅŸitli kaynaklara göre Hamaney, ülkesindeki sistemin daimi bir Amerikan düşmanlığına ihtiyacı bulunuyor.  Muhafazakarların bir bölümü büyümeyi ve istihdamı saÄŸlamak için ekonomiyi dışa açmayı isterken, diÄŸerleri Uluslararası Para Fonu ve Dünya Ticaret Örgütü'ne karşı çıkıyor. Aşırı muhafazakarlar ekonomide devlet kontrolünü ve zenginliÄŸin ''inançlı ezilmiÅŸlere'' dağıtılmasını isterken, ılımlılar özel sektörün desteklenmesi ve dini vakıfların elindeki sanayilerin özelleÅŸtirilmesi suretiyle ekonomik geliÅŸmenin saÄŸlanmasını istiyor. Sertlik yanlıları, iç sanayi üretiminin artırılmasından pek çıkarları olmayan ve ithalattan kar elde eden geleneksel tüccarlardan büyük destek alıyor.   Muhafazakarlar arasında çözüme varmayan bu mücadelenin, HaÅŸimi Rafsancani'nin 1989-1997 yılları arasındaki yönetimi boyunca ekonomik geliÅŸmenin önünde engel oluÅŸturduÄŸu belirtiliyor.  Toplumsal politika alanında da muhafazakarlar arasında çeliÅŸkiler sürüyor. Sertlik yanlıları, kadın ve erkeklerin beraber katıldıkları partiler ve pop müziÄŸe karşı sıkı önlemler alınmasında ve örtünme konusunda ödün verilmemesinde ısrarlı. Muhafazakar yorumcu ve üst düzey dini liderlerin danışmanı Amir Mohebiyan, Taliban'a atıfla, ''Yabancıların Ä°ran'a bakışı, burada reformcular ve gazeteleri kapatmak ve herkesi hapse göndermek isteyen Taliban olmak üzere sadece iki grup olduÄŸu yönünde. Oysa bu manzara Ä°ran için geçerli deÄŸil'' dedi.  Aşırılık yanlısı olmayan, pragmatik ve ılımlı muhafazakarların meclise girmesinin herkes için daha iyi olduÄŸunu belirten Mohebiyan, ''Bu ikinci aÅŸamada, özgürlük ve reform bayrağı, yeni akım muhafazakarların ellerinde olacak'' görüşünü savundu.  Mohebiyan, yeni oluÅŸan çoÄŸunluÄŸun Batı ile yumuÅŸama yanlısı bir dış politika izleyeceÄŸini ve belki de Devlet BaÅŸkanı Muhammed Hatemi'nin reformcularının yapabildiÄŸinden daha hızlı gidecekleri tahmininde bulundu.Â