Mucize ilaç geliyor

İktidarsızlığa çözüm bulan ‘‘Viagra’’ adlı ilaç, 2 hafta içinde ABD'de piyasaya çıkıyor. İlaç, Sağlık Bakanlığı'nın incelemesi biter bitmez, Türkiye'de de piyasaya sunulacak. Son yıllarda eczacılık alanındaki gelişmeler başdöndürücü. İnsanlığın başına dert olan şişmanlıktan şizofreniye, yüksek tansiyondan kalp ve damar hastalıklarına, alzheimerden migrene kadar, nice çaresiz hastalığı, yan etkisiz tedavi edecek 11 ilaç üretilmiş durumda.

İngiltere'de 44 yıl önce, Pfizer ilaç şirketince Sandwich bölgesinde kurulan ve bugün 3500 kişinin çalıştığı Sandwich Araştırma Merkezi, iktidarsızlık ilacı ‘‘Viagra’’nın (Sildenafil citrate) yanı sıra, daha pek çok ilacı piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Firma, bu yıldan başlayarak söz konusu ilaçları 2002 yılına kadar bütün dünyada piyasaya çıkaracak. 2 hafta sonra ABD' de piyasaya çıkacak olan ve şu sıralarda da Sağlık Bakanlığımız tarafından incelenen ‘‘Viagra’’ adlı ilaç, uygun görürse ruhsatlanıp Türkiye'de de piyasaya çıkarılacak.

Londra'ya 2 saat uzaklıktaki Sandwich Araştırma Merkezi'nin İlaç Araştırma ve Geliştirme Direktörü Dr. Gill Samuels ‘‘Şimdiye kadar 50'den fazla ilaç geliştirdik, 200 ilaç da proje aşamasında’’ diye konuştu. Dr. Samuels'in açıklamasına göre, iktidarsızlık ilacı Viagra'dan sonra, kolestrol ve kan yağlarını düşüren Atorvastatin, Alzheimeri tedavi eden Donepezil, şizofreni ilacı Ziprasidane bu yıl insanların hizmetine sunulacak. Antiaritmik kalp ilacı Dofetilide gelecek yıl piyasaya verilecek. Migrene iyi gelen Eletriptan, 2000 yılında, mantar enfeksiyonlarını ortadan kaldıran Variconazde ile osteoporozu tedavi edecek Droloxifere 2001 yılında piyasada olacak. Kalp yetmezliğini giderecek Candoxatril ile koliti geçirecek Darifenacun da 2002 yılında eczanelerde satılacak. Bütün bu orijinal ilaçlar, yan etki yaratmadan hastalıkları tedavi edecek. Pfizer firmasının bu iş için 1997 yılında ayırdığı bütçe 2 milyar dolara (480 trilyon lira) ulaşıyor.

ARAŞTIRMA MERKEZİ

Son 10 yılda gerçekleştirdiği atılımlarla dünya çıpında üne kavuşan, araştırmadan üretime kadar Pfizer'in tüm dünyadaki faaliyetlerinde etkin rol oynayan Sandwich Araştırma Merkezi, dünyanın en önemli araştırma merkezlerinden biri olarak başa güreşiyor. Çok geniş bir alanda kurulu olan merkezde, dünya ilaç sanayiinde olduğu gibi, büyük bir hızla ''yaşam kalitesini yükseltecek ilaçların üretilmesi'' dönemine girilmiş. En gelişmiş teknolojilerle donatılmış dev merkezde, insan bünyesinde yaşam kalitesini bozan unsurlar için savaşılıyor. Birçok ölümcül hastalığa neden olan şişmanlık, şeker, kolestrol, damar sertliği gibi oluşumlar, bu savaşın ilk hedefleri arasında yer alıyor. Dr. Gill Samuels, çalışmalar hakkında açıklamada bulunurken ‘‘Şişmanlık yenilince, şeker, kolestrol de kontrol altına alınacaktır’’ diye konuştu.

Araştırma ve üretim faaliyetlerinin aynı çatı altında gerçekleştirildiği Sandwich Araştırma Merkezi'nde, ilacın tedavi edici gücü kadar, hastalanmayı önleyici etkisi üzerinde de duruluyor. Çalışmalarda, gen teknolojisinden de yararlanılarak insan genleri üzerindeki sır perdesi de kaldırılıyor. Bu sayede belli hastalıklarda etkili olan genler saptanıp izole ediliyor. Örneğin, virüs, mantar ile genlerin ilişkileri araştırılıyor. Bu konuda sonuç alınınca, tedavide de yol alınacak. Araştırmalarda AIDS ve kanser üzerinde de duruluyor.

YÜKSEK TEKNOLOJİ

Yeni ilaç üretiminde güvenlik ve yararlandıkları yüksek teknoloji önemli rol oynuyor. Dr. Samuels'in belirttiğine göre bir ilacın keşfi için, büyük zaman, emek ve para gerekiyor. Bir ilacın geliştirilmesi fikrinden, ürün haline getirilmesine kadar, en az 20 yıl geçiyor. Bazı ilaçların geliştirilmesi 15 yıl, adayın ortaya çıkması da 6 yıl sürüyor. Böylece 100 bin değişik molekülden bir molekül elde edilip ürüne ulaşılıyor. Bunun için 3 bin test yapılıyor. Bir ilacın keşif maliyeti 400-500 milyon dolara (96-110 trilyon lira) ulaşıyor. Dr. Samuels, uzay merkezini andıran Sandwich Araştırma Merkezi'ndeki gezi sırasında ‘‘İlaç araştırmalarına harcadığımız parayı tüm insanlığın geleceğine yönelik bir yatırım olarak kabul ediyor ve bunun için çok mutlu oluyoruz. Şimdiye kadar 50 den fazla ilaç geliştirdik, 200 ilaç da proje aşamasında‘‘ diye konuştu.