'Molla Ömer'le görüşmeden Taliban'ı bitiremezsiniz'

Birleşmiş Milletler (BM) Afganistan özel temsilcisi Kai Eide, sekiz yıllık savaşın sonunda siyasi bir çözüme varılması için Molla Ömer liderliğindeki Taliban kurmaylarıyla müzakerelere başlanması gerektiğini savundu.

Daily Telegraph için özel olarak kaleme aldığı yorumda Eide“Afganistan’da 2002 yılından bu yana düzenlenen en büyük askeri operasyon sürüyor ancak ülkedeki sorunun askeri yollardan çözülmesinin mümkün olmadığı konusunda da fikir birliğine varıldı” dedi.                      �

Ocak ayında Londra’da düzenlenen Afganistan Konferansı’nda, 70’ten fazla ülkenin onayıyla “Taliban militanlarını topluma yeniden kazandırma fonu” oluşturulmuştu. Ancak bu fonun nasıl işleyeceği ve militanlara teşviklerin ne şekilde sunulacağının detayları henüz belirlenmedi.

Eide, örgütün kurmaylarıyla siyasi müzakerelere girilmedikçe mali teşviklerin işe yaramayacağını savundu. ABD Başkanı Barack Obama’nın, Taliban militanlarına Molla Ömer’den uzaklaşmaları için iş, eğitim, konut ve koruma sağlanması yönündeki “havuç ve sopa” stratejilerinin tek başına işe yaramayacağını belirten BM Özel Temsilcisi, bu stratejinin ülkede isyancıların güçlenmesiyle sonuçlanma riskini taşıdığını ifade etti.

RÜŞVET GERİ TEPEBİLİR

Batı’da Taliban üyelerinin büyük bir çoğunluğunun para için örgüte katıldıklarına dair yaygın bir görüş bulunuyor. Batılı liderler de bu doğrultuda Taliban militanlarına para önererek sorunun çözülebileceğini düşünüyor.

Ancak Eide, gerçekten inanarak Taliban’a katılan üyelerin sayısının Batı’da öngörülenden çok daha fazla olduğunu vurgulayarak, basit bir rüşvetle kandırma politikasının geri tepebileceği yönünde uyarı yaptı.

Eide, “Böyle hamleler genellikle Afgan hükümetinin yolsuzluğa batmış durumda olduğu ve ülkede asayişi sağlamaya gücünün yetmediği inancından kaynaklanıyor. Bunun yanı sıra bir de yerel halkta yabancıların ülkeyi işgal ettiği duygusu yaygınlaşıyor. Bu işgal duygusu sadece yabancı askerlerin ülkede bulunmasıyla ilgili değil. Afgan halkı kültürüne, değerlerine ve dinine saygısızlık yapıldığını düşünüyor” dedi.

ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Topluma yeniden kazandırma fonunun tek başına oyunun kurallarını değiştirmeye yetmeyeceğinin altını çizen Eide, ideolojik görüşlerinden ötürü örgüte katılan Taliban militanlarının ve örgütün siyasi kadrolarının sürece dâhil edilmesiyle sonuca gidilebileceğini belirtti ve ekledi: “Eğer sürdürülebilir çözümler istiyorsanız, konuyla ilgili yetkili kişilerle uygun bir biçimde masaya oturmanız gerek.”

Eide, Batılı liderler için bir dizi çözüm önerisi de sundu. Buna göre, Molla Ömer’in liderliğindeki Taliban’a okullara ve hastanelere saldırmaması için teklif götürmek, Bagram’daki ABD’ye ait gözaltı merkezinde tutuklu bulunan Taliban yetkililerinin bazılarını serbest bırakmak ve Taliban liderlerini BM yaptırım listesinden çıkarmak gerekiyor.

Eide’nin ABD’nin Afganistan stratejisine yönelik eleştirileri geçtiğimiz iki hafta içinde Pakistan’da yaşanan önemli gelişmelerin ardından geldi. Taliban’ın askeri lideri Molla Abdülgani Baradar ve diğer dört örgüt kurmayı, Karaçi’de tutuklanmıştı. Bu tutuklamalarla Washington ve Taliban’ın İslamabad’daki eski müttefikleri arasındaki işbirliğinde yeni bir döneme girilmişti.