Moda İskelesi 29 Ekim’de hazır
Güncelleme Tarihi:
Moda İskelesi tartışmasında yeni bir adım atıldı. Deniz Ticaret Odası'nın burayla ilgili projesini Koruma Kurulu nihayet onayladı. Oda, alt katı iskele, üst katı sosyal tesis olmak üzere projenin Cumhuriyet Bayramı'na yetiştirileceğini açıkladı.
Türkiye Denizcilik İşletmeleri tarafından Deniz Ticaret Odası'na kiralanan tarihi Moda İskelesi, restore edilecek. Aslına uygun olarak yenilenecek olan tarihi iskele 29 Ekim 2000'de hizmete açılacak.
Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Kaptanoğlu, restorasyonun başlaması dolayısıyla Moda İskelesi'nde düzenlediği basın toplantısında İstanbul ve Moda için tarihi bir değer taşıyan iskeleyi İstanbullular'ın arzuları doğrultusunda tamamlayıp herkesin kullanımına açacaklarını söyledi. Kaptanoğlu, 1992 yılında TDİ tarafından satışa çıkartılan iskeleye kumarhaneler kralı olarak bilinen Ömer Lütfi Topal'ın bile alıcı olduğunu, ancak dönemin Kadıköy Belediye Başkanı Cengiz Özyalçınlar'ın isteği üzerine kendilerinin devreye girdiğini belirterek şunları söyledi: ‘‘İskeleyi 1998 yılında kiraladık. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü'ne başvurduk. 25 ay süren mücadele sonrası restorasyon hakkını aldık. Burasını aslına uygun olarak restore ederek moda ve İstanbul halkına açacağız. Biz denizciler olarak Moda İskelesi'ne sahip çıktık ve 29 Ekim'de açacağız.’’
Trafiğin çözümü denizde
Kaptanoğlu İstanbul trafiğinin çözümünün deniz yolundan geçtiğini, bunun için kullanılmayan iskelelerin de hizmete açılması ve deniz otobüslerinin çoğalmasının gerektiğini belirterek, ‘‘Ancak bizde mazot çok pahalı. Yunanistan'da bizim yarı fiyatımıza ulaşım yapılıyor. Biz de kamu hizmeti yapan ulaşımda ucuz ve vergisiz mazot kullanırsak hem trafik rahatlar, hem de uzun yolda da kullanılacak deniz araçları ile özellikle Ege'de turizmi canlandırırız’’ dedi.
Basın toplantısına TDİ Daire Başkanı Burhan Külünk ve Moda Deniz Kulübü Başkanı Altan Ediz de katıldı. 15 yıldır kullanılmayan iskelenin restorasyon projesi Dr. Mimar Hamit Pilehvarian tarafından yapılacak. Restorasyonu 100 milyar lira, tefrişatı ve iskele düzenlemesi 150 milyar liraya malolacak. İskele 240 metrekare kapalı alana sahip olacak.
Alt kat iskele olacak
Kaptanoğlu şu bilgileri de verdi: Zaman içinde büyük tahribata uğrayan bu önemli yapının Modalılar'ın da yararlanabileceği bir Denizcilik Kültür ve Sanat Merkezi haline getirilmesi için Deniz Ticaret Odası, ilk olarak 1995 yılında mülk sahibi Türkiye Denizcilik İşletmeleri'ne müracaat etti. Kiralama talebi 1998 yılında taraflarca imzalanan bir protokolle uygun görüldü. İskelenin röleve ve restorasyon projeleri hazırlanarak, İstanbul 2 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu'na müracaat edildi. Kurul, 4 Mayıs 2000 tarih ve 5591 sayılı kararı ile projeyi kabul etti. Buna göre, alt kat iskele, üst kat ise sosyal tesis olarak düzenlenecek. Ayrıca alt kat, düzenlemeler tamamlanana kadar denizcilikle ilgili sergileme mekanı olarak kullanılacak.
Birkaç yıllık tartışma
MODA İskelesi ile ilgili bu yeni gelişmenin ardında birkaç yıldır süren bir tartışma var.
Yeterli yolcu olmadığı gerekçesiyle 1985 yılında vapur seferleri kaldırılan tarihi Moda İskelesi için Modalılar seferber olmuştu. 1986 yılında Denizcilik İşletmeleri tarafından satışa çıkarılan fakat satılamayan iskele, Deniz Ticaret Odası'na kiralanmıştı.
Koruma Kurulu, ilk restorasyon projesini onaylamadı. İskele kendi kaderine terkedildi ve zamanla mezbelelik haline geldi.
Modalılar, iskelenin hem bu durumdan kurtarılmasını, hem de bir iskele olarak varlığını sürdürmesini istiyorlardı. Bu nedenle Modalılar bir imza kampanyası düzenledi. İmza kampanyasını Caferağa Muhtarı Oğuz Sarıcaoğlu organize etti.
Koruma Kurulu da buranın iskele olarak muhafazasından yana bir karar aldı.
Moda İskelesi'nin yeniden eski işlevine dönme umudu var mı? Denizcilik İşletmeleri Basın Müşaviri Cezmi Zafer, bir süre önce şunları söylemişti:
‘‘Bölgede karayolu akışını değiştirdiler. İskeleye giriş çıkış kesildi. Sonuçta geldiğimiz nokta tek yolcuya vapur kaldırmak olduğu için seferleri kaldırdık. Çünkü maliyetini karşılamıyor.’’
Moda Gönüllüleri Grubu adına konuşan Deprem Komitesi Başkanı Çiğdem Özkan ise buranın ne pahasına olursa olsun iskele olarak muhafazasından yana olduklarını belirtmişti:
‘‘Bu iskelenin tarihi özelliğine karşın bugünkü mezbelelik durumunun yanısıra önemli bir özelliği de olası bir deprem anında Moda Yarımadası'nın tek tahliye yolu. Modalılar bu yüzden de iskelelerine sahip çıkıyor. O yüzden 15 günde binin üzerinde imza toplandı.’’
Kadıköy Belediyesi talipti
Moda İskelesi'nin talipleri arasında Kadıköy Belediyesi de vardı. Kadıköy Belediye Başkanı Selami Öztürk ise iskelenin yeniden aktif hale getirilmesi için belediye olarak bütün masrafları karşılamaya hazır olduklarını birkaç kez açıklamıştı.
Öztürk, gerekirse motor seferi başlatılarak Moda İskelesi'nin eski işlevine döndürülebileceğini söylemişti.
Ancak şimdi Deniz Ticaret Odası, kendi projesini hayata geçirecek.
Çinileriyle Ünlüydü
MODA İskelesi’ni Vedat Tek yapmıştı. 1916 yılında yapılan iskele tek katlıydı, bir de teras katı vardı. Yapının beyaz mermerden olan kitabesinde Arap harfleriyle ‘‘Moda 1335’’ yazılıydı ve usta bir hattatın elinden çıkmıştı. İskelenin bir başka özelliği de, Çinili Köşk, Haydarpaşa İskelesi, Büyük Postane ve benzeri yapılarda görülen çini kaplamalarıydı.
Tuzla'da piknik alanına saldırı
TUZLA Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü'nün Tuzla sahilinde 1994'te yaptığı Şeyh Şamil Parkı ve İstasyon Mahallesi'ndeki Tuzla Deresi piknik alanı kimliği belirsiz kişilerce tahrip edildi. Olaydan sonra açıklama yapan Belediye Başkanı İdris Güllüce, ‘‘Bunu yapanlar insan olamaz. Bu yerler kimsenin şahsi malı değil. Bizzat halkımızın malı. İnsanlarımızın rahatça dinlenebileceği, piknik yapabileceği yerlere zarar verenleri kınıyorum’’ dedi. Güllüce'nin halk düşmanı olarak nitelendirdiği kişiler, oturma gruplarını, çatıları ve gölgelendinme yerlerini tahrip etti. Tuzla İlçe Emniyet Müdürlüğü ise, olayla ilgili soruşturma başlattı.