Mısır Çarşısı'nda İmralı hatıraları

Eminönü Mısır Çarşısı'na, Sirkeci'ye yakın kapısından girdiğinizde sağlı sollu üçüncü dükkanların adı İmralı. Birkaç yıl öncesine kadar İmralı Cezaevi'ndeki mahkumların emeklerinin pazarlandığı bu iki dükkan bugün el değiştirmiş durumda. Ama hala mahkum işleri satılıyor...

Abdullah Öcalan'ın yakalanıp götürülmesiyle meşhur olan ada cezaevi İmralı, sadece koğuş ve hücrelerden ibaret değil. Adada, mahkumların, elişi, tarım ve hayvancılık gibi zaman geçirebilecekleri işler yapabilmeleri için yaratılan alanlar da var.

Öcalan'ın adaya getirilmesi nedeniyle başka cezaevlerine sevkedilmeden önce hayvancılıkla uğraşan mahkumlar, birkaç yıl öncesine kadar, yarı açık cezaevinde daha yoğun bir iş temposuyla çalışıyordu. Konserveler, mobilyalar, incik boncuk gibi küçük elişleri, süs eşyaları ve tavuk çiftliklerinden gelen yumurtalar, tavuklar, İmralı mahkumlarının meşgaleleriydi.

Cezaevi yönetimi de, mahkumların bu işlerini değerlendirip, cezaevi bütçesine ve mahkumlara katkı sağlamak için bütün bu ürünlerin halka satıldığı bir dükkan tuttu. Eminönü Mısır Çarşısı'nda İmralı adında karşılıklı iki dükkan bu iş için kiralandı.

Mahkumların el işleri ve diğer ürünleri ‘‘İmralı Gıda Pazarı’’ ve ‘‘İmralı Satış Mağazası’’ adındaki bu dükkanlarda satılarak mahkumlara cep harçlığı verilirken cezaevi bütçesine kaynak aktarıldı. Ancak 1987 yılında mahkumların çalışmasının dükkanları ayakta tutmaya yetmediği görüldü. Mısır Çarşısı'daki yerler Bayrampaşa Cezaevi Müdürlüğü'ne devredildi. İşletme de Bayrampaşa'ya geçti.

Her ne kadar artık İmralı Cezaevi ile ilgileri kalmasa da, bugün Mısır Çarşısı'ndaki dükkanların isimleri hala İmralı. İki dükkanda, Bayrampaşa Cezaevi'ne bağlı üç kişi çalışıyor.

Bugün dükkanlardan biri gıda pazarı olarak çalıştırılıyor. Mallar Bayrampaşa Cezaevi'ne yapılan teklif ile alınıyor. Ancak dışarından alınan mallarla şarküteri gibi donatılmış yerde hala mahkum geleneği sürüyor. İmralı Gıda Pazarı'nın bir köşesinde Ankara Kalecik Cezaevi'ndeki mahkumların yaptığı peynirler satılıyor. Dükkan çalışanları peynirlerin üzerine bir yazı da koymuş: ‘‘Kalecik Cezaevi peyniri bulunur.’’

İkinci İmralı ise yatak örtüleri, nevresimler ve süs eşyalarının satıldığı bir dükkana dönüştürülmüş. Buradaki yerde de malların çoğu teklif usülü alınıyor. Orada da Kütahya Cezaevi'ndeki mahkumların yaptıkları seramikler var.