Milli Mücadele’de kalemiyle savaştı

MUSTAFA Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a ayak basması ile başlayan Milli Mücadele 30 Ağustos 1922 tarihinde zaferle sonuçlandı. O günlerde Anadolu’da Mustafa Kemal’i desteklemek, halkı aydınlatmak ve kamuoyu oluşturmak için harekete geçenlerden biri de gazeteci Hüsnü Açıksöz’dü. 15 Haziran 1919 tarihinde Kastamonu’da yayımladığı Açıksöz gazetesiyle o yıllarda zor olanı seçti, İstanbul hükümetine direndi, Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının yanında yer aldı. Ülkeyi farklı devletlerin gelip yönetmesi görüşünü savunan mandacılara karşı kaleme aldığı ‘Mandadan Evvel İstiklal’ başlıklı makalesinde, “Türk’ün kalbinde her muhabbetten üstün ve her medeniyetten ve her terakkiden daha cazibeli bir kelime var: İstiklal” diyordu. Milli Mücadele’ye katkı veren, 30 Ağustos 1922 tarihinde zafere giden yolu açan neferlerden Hüsnü Açıksöz’ü Kastamonulu hemşehrileri ölümünün 80’inci yıldönümü olan 27 Ağustos’ta unutmadı. Galatasaray ve Milli Takım’ın unutulmaz futbolcusu olan oğlu İsfendiyar Açıksöz ile koyun koyuna yattığı mezarı başında anıldı.

‘FİKRİMİZE SAHİP OLAN ENDERDİ’

İstanbul hükümetine karşı böylesine bir gazete çıkartmak o günün şartlarında çok güçtü. Hüsnü Açıksöz’de o zor şartları şöyle anlatıyordu: “Bütün kâinat bize düşmandı. Hele bizim fikrimize sahip olanlar pek enderdi. Gazete çıkaracağımız zaman mesnedimiz Allah’ın inayeti ve milletin ruhunda meknûz (saklı) olduğuna iman ettiğimiz büyük kudretle şereflendirmek üzere olan nurânî işaretti. Allah’ın samedâniyetine (kudretine) güvendik. Bize işaret eden nurânî elin izine uyduk.”

‘ATATÜRK DEDEMİ ÇOK SEVERMİŞ’

Hüsnü Açıksöz’ün 3 çocuğu oldu. İlk çocuğu 4 yaşında yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak hayatını kaybetti. Ondan sonra 2 erkek evladı dünyaya geldi. 1929’da dünyaya gelen oğlu daha sonra Galatasaray ve Milli Takım’ın değişmez sağ açığı olan İsfendiyar Açıksöz’dü. Diğer oğlu ise 1933’te dünyaya gelen Yaşar Açıksöz’dü. Hüsnü Açıksöz beyin tümöründen hayatını kaybettiğinde İsfendiyar 10, Yaşar ise 6 yaşındaydı. İsfendiyar hiç evlenmedi. Yaşar Açıksöz’ün ise evliliğinden Ayşen ve Nurberat isminde 2 çocuğu oldu. İsfendiyar Açıksöz 2006’da, Yaşar Açıksöz ise 2018’de hayata gözlerini yumdu. Yaşar Açıksöz de ağabeyi gibi futbol oynadı. Dönemin İstanbul liginin unutulmaz takımlarından Yeşildirek’in oyuncularından biriydi. Balık Yaşar lakabı ile anıldı.

Yaşar Açıksöz’ün kızı Nurberat Kayış, dedesi Hüsnü Açıksöz’ü babası ve aile büyüklerinden dinlediğini söyledi. 57 yaşındaki Nurberat Kayış, “Dedem Kırcaali’den Kastamonu’ya gelmiş. Atatürk’e inanmış. Milli Mücadele’de kalemi ile savaşmış. Dedem Atatürk’ü, Atatürk de dedemi çok sevmiş. Hatta Kastamonu’daki kılık kıyafet inkılabından sonra ilk şapka giyenlerden biri de Hüsnü Açıksöz’müş. Beyin tümörü teşhisi koyulduğunda tedavi için yurtdışına gitmeyi kabul etmemiş. Ülkesinin dışında ölmek bile onu endişelendiriyormuş. Bizlere çok büyük bir miras bıraktı. Bu miras, Cumhuriyet, İstiklal ve Mustafa Kemal’in değerleri. Gurur duyuyoruz.” dedi.

ONLAR DA GAZETEYE YAZDI

MİLLİ Mücadele yıllarında Ankara ile İstanbul arasındaki ulaşımın İnebolu üzerinden sağlanması Açıksöz gazetesinin adeta bir aydınlar karargâhına dönüşmesine neden oldu. Gazetede toplantılar, söyleşiler düzenlendi. Şehrin kalem erbabı kişileri ve lise öğrencileri de yazıları, şiirleri ile gazeteye destek verdi. Mehmet Behçet, İsmail Habib Sevük, İsmail Hakkı Uzunçarşılı, Enver Kemal, Ahmet Talat Onay, Orhan Şaik Gökyay, Arif Nihat Asya, Bahri Vedat daha sonraları ise Rıfat Ilgaz bunlardandı. 1920’de iki aydan fazla kalan Mehmet Akif de zamanının önemli bir kısmını Açıksöz gazetesinde geçirenlerden biriydi. Bazı şiirleri gazetede yayınlandı. İstiklal Marşı’nın Ankara dışında ilk kez yayımlandığı gazete 21 Şubat 1921’de Açıksöz gazetesi oldu. Milli Mücadele’nin ardından 1931’de Açıksöz gazetesini kapatan Hüsnü Açıksöz yayıncılığa 19 Mayıs 1937’de Doğrusöz gazetesiyle geri döndü. 1939’da milletvekili seçilen Hüsnü Açıksöz aynı yılın 27 Ağustos’unda hayatını kaybetti.

KASTAMONU UNUTMADI

- Hüsnü Açıksöz’ün 1933’te kaleme aldığı, ‘İstiklal Harbinde Kastamonu’ adlı eseri bu yıl Kastamonu Üniversitesi Eğitim Fakültesi öğretim üyelerinden tarihçi ve Kastamonu gazetesinin köşe yazarı Mustafa Eski’nin öncülüğünde Türk Ocağı Kastamonu Şubesi tarafından basıldı. Mustafa Eski, milli mücadeleye Anadolu’da kalemi ile destek veren, halkın Mustafa Kemal ve silah arkadaşlarının etrafında birleşmesi için mücadele eden Açıksöz’ü unutturmamak, nesillere aktarmak gayesinde olduklarını belirterek, “Hüsnü Açıksöz, milli mücadelenin doğru anlatılması ve halkın aydınlatılması için önemli mücadeleler vermiş bir isimdi. Kastamonu’daki küçük yerel bir gazeteyi adeta aydınlar karargahı haline getirmişti.
Onun ismini ve verdiği mücadeleyi unutturmamak adına bu yıl ‘İstiklal Harbinde Kastamonu’ adlı eserinin basılması için ön ayak olduk. Gelecek nesillere verilen mücadelenin aktarılmasını sağladık” dedi.