Milli "İmece Uydusu"nun yetenekleri neler? TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal CNN Türk'te detayları anlattı

TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal ve TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Müdürü Doç. Dr. Mesut Gökten, CNN Türk ekranlarında İMECE uydusuna ilişkin detayları anlattı.

Fırlatmanın gurur verici olduğunu belirten TÜBİTAK Başkanı Mandal "Görüntü gerçekten bizler için sadece bizler için değil, ülkemiz için gerçekten gurur verici. Bu anı çok bekledik TÜBİTAK olarak, TÜBİTAK Uzay Araştırma Enstitüsü olarak. 6 yıldır yani 2017'nin sonunda projemiz imzalandı, 2018 yılının başında başladı. Arada unutmamamız gereken bir pandemi dönemi var. Buna rağmen arkadaşlarımız gerçekten yoğun bir şekilde çalıştılar. Pandeminin tüm zorlu koşullarına rağmen cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. yılına yetiştirme hedefi vardı. Çok şükür bunu yetiştirdik ve bugün de başarıyla fırlattık. Fırlatma esasında bizim için başka bir heyecanın başlangıcıydı. Ekranlarda muhteşem bir görüntü var ama sinyal alana kadar arkadaşlarımızın kalplerinin ne kadar arttığını tahmin edemezsiniz. Uzay teknolojisine yani birçok ülke uydu gönderebiliyor. Bunun bedelini ödersiniz, sizin de uydunuz olur ki Türkiye’nin geçmişte bu tipteki uyduları da oldu.

"YÜZDE 90'I YERLİ VE MİLLİ"

Özellikle bizim açımızdan 2011 yılı bir milat. İşte Rasat uydumuz. İlk kez TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirildi. Daha sonra 2012’deki Göktürk 2. Şu an hala aktif esasında. O da gittiğinde 5 yıl için gönderilmişti ama hala çalışıyor aktif bir şekilde. Rasat da geçtiğimiz yıl emekli oldu. O da 5 yıl için gönderilmişti. 5 yıl iyi bir nokta. Bu uydumuz da 10 yıla ulaşabilir. Tasarımı, geliştirilmesi, bileşenleri bize ait. Görmüş olduğunuz uydumuzun yüzde 90'ı yerli ve milli.

O AN NELER YAŞANDI?

Biz pazartesi akşamından beri teyakkuzdayız. Salı sabahı 03.00'te fırlatmanın olmayacağını öğrendik. Çarşamba günü için umutlarımız vardı. Cuma sabahı için büyük bir umudumuz vardı. Yüzde 30 rüzgar ihtimali var ama yönetilebilirdi. Tüm hazırlıklar yapıldı. 27 saniye kala bu iş bitti dedik. Ama aldığımız haber rüzgarın yoğun olduğu ve fırlatılamayacağıydı. Bu sabah için rüzgar yüzde 5'in altındaydı. Bizim için muhteşemdi.

İLK GÖRÜNTÜ NE ZAMAN ALINCAK? 

"İlk görüntü ne zaman alınacak?" sorusuna cevap veren TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Müdürü Doç. Dr. Mesut Gökten "İlk görüntüyü 1 hafta içerisinde almayı planlıyoruz. Tüm sistemlerin çalıştığını gördükten sonra görüntü alma aşamasına geçiyoruz. 4 sinyalimizi söyleyelim. Ankara'nın üzerinden, daha sonra iki kez Norveç'ten ve biraz önce de Şili'den sinyal aldık. 2'si için hedef koymuştuk ama 4 tane sinyal aldık. Uydumuz çalışıyoruz. Sinyalin alınması demek biz haberleşiyoruz demek. Biz şuan uydumuzla konuşuyoruz. Fırlatma biraz gecikti ama başarılı oldu" dedi.

AFET YÖNETİMİNDE KATKISI 

Uydunun afet yönetiminde önemine değinen Mandal "Gözlem uydular gözler ve görüntü alır. Ama çözünürlük önemli. Rasat uydumuzun çözünürlüğü 7,5 metreydi, Göktürk 2'nin 2,5 metreydi çözünürlüğü. Dünyada rekabet etmek için metrenin altına inmeniz lazım. Bu uydumuz metrenin altında. 99 cm şuan. Bir defada bir tarafta bin kilometrelik şerit alanı, 16 kilometrelik genişlikte alanı fotoğraflayabiliyor. Bu görüntüleri satın alıyorduk önceden. Şimdi ise kendimiz üretiyoruz. Satabilecek noktasına da geleceğiz. Enkaz noktasında doğru tespitler, kaçak yapılar var mı yok mu tespit edilebilir" diye konuştu.

Gökten ise afet yönetimine dair "Bu büyük bir kamera. Dünyanın her hangi bir tarafını sınırlama olmadan çekebiliyor. Böyle bir fotoğraflama yaptığınızda çok farklı alanlarda hizmet verebiliyorsunuz. Tarım alanında rekolte tahmini yapabilirsiniz. Hangi alanda hangi ürünün ekildiğini tespit etmek mümkün. İnsan gözünün ayırt edemeyeceği şeyleri ayırt etme özelliği var. Bu uyduların güvenlik anlamında kullanıldığı düşünülür ama dünyada genelde sivil uygulamalarda kullanılıyor. Bu oran yüzde 90" dedi.

'EN KRİTİK BİLEŞENİ BU ELEKTRO OPTİK KAMERA'

Kameranın arka tarafta olduğunu belirten Mandal "Uydumuzun en kritik bileşeni bu elektro optik kamera. Bu kamerayı kendiniz yapmıyorsanız tedarik ediyorsunuz demektir. Ama biz bunu yapabilen bir noktaya geldik. Bu önemli bir yetenek. İlk sinyalleri es bantlar üzerinden aldık. Hareketli iki anten de yüksek hızlı veri transferini sağlıyor. Elde edilen görüntüler saniyenin altında bize ulaşıyor" ifadelerini kullandı.