Güncelleme Tarihi:
Türkiye Milletvekili İzleme Komiteleri (TÜMİKOM) ve Seçmen 2000 hareketi, işbirliği yaparak ‘‘21'inci Dönem Milletvekilleri İçin Siyasal Ahlak Kuralları Rehberi’’ hazırladı.
Muğla Milletvekili İzleme Komitesi'nin, 1997 yılında İngiliz Parlamentosu'nda yürürlüğe giren ‘‘Code of Conduct fo Members of Parliament’’ (Parlamento Üyeleri İçin Davranış Kuralları)ndan esinlenerek hazırladığı ve Türkiye şartlarına göre düzenlediği 20 maddelik kurallar listesine her seçmenin ve tabii ki her adayın göz atmasında fayda var. TÜMİKOM, bir kitapçık olarak yayınlanan kurallara uymayı kabul eden milletvekili adayları için bir de form hazırlandı.
Kurallara uymayı kabul eden milletvekili adayları şu metni imzalayarak TÜMİKOM- Seçmen 2000 Koordinasyon Kurulu İletişim Hattı'nın 0252-3137634 no'lu faksına yollayabilecekler:
‘‘20 maddelik 'Milletvekilleri İçin Siyasal Ahlak Kuralları' metnini okudum. Milletvekili seçilidğim takdirde 21. Dönem TBMM'de ve seçim çevremde tüm siyasi faaliyetlerimde siyasal ahlak kurallarına uyacağıma şimdiden seçmenlerime söz veriyorum.’’
KÜRSÜDE ETTİĞİNİZ YEMİNE SADIK KALIN
Milletvekili Genel Seçimleri'nden sonra TBMM'de yapılan ilk birleşimde, seçilen milletvekilleri tüm millet önünde 'Milletvekili Andı'nı kürsüden yüksek sesle okurlar. Milletvekillerinin bu anda uymaları beklenir.
Milletvekili seçimlerden önce kendi seçim bölgelerinde seçmene değişik konularda vaatlerde bulunur ve sözler verir. Milletvekillerinin seçildikten sonra seçmene verdikleri sözleri yerine getirme çabası içinde olmaları gerekir.
Milletvekili vatandaşa yerine getiremeyeceği konularda söz vermemeli, yapamayacağı konularda vaatlerde bulunmamalıdır.
Milletvekili kendi iradelesinin dışındaki nedenlerden dolayı vatandaşa verdiği sözleri yerine getiremiyorsa, bunun nedenlerini açıklamalıdır.
HALKA HİÇBİR ZAMAN YALAN SÖYLEMEYİN
Milletvekili, meclis içinde ve dışında yaptıkları tüm konuşmalarında doğruları söylemelidir. Gerçek olmayan,yalana dayanan, yanıltıcı söz ve beyanatta bulunmamalıdır.
KENDİ MENFAATİNİ DEĞİL HALKIN MENFAATİNİ DÜŞÜN
Milletvekili, TBMM'de Genel Kurul'da, komisyonlarda veya görev aldığı diğer kurullarda karar verirken, sadece kamu yararını gözetmelidir. Bu kararları; kişisel çıkarlarını, aile veya arkadaşlarını gözeterek almamalıdır.
KARARLARINDAN SEN SORUMLUSUN, UNUTMA
Milletvekili, verdiği kararlar ve tüm davranışlarından kişisel olarak sorumludur. Bu karar ve davranışlardan kaynaklanacak herhangi bir soruşturmaya açık olmalıdır.
NE PAHASINA OLURSA OLSUN DÜRÜST KALIN
Milletvekili, görevini yerine getirirken ortaya çıkabilecek herhangi bir çıkar çatışmasını kamu yararı doğrultusunda çözebilmelidir.
VERİLEN GİZLİ BİLGİLERİ ÇIKARLARIN İÇİN KULLANMA
Milletvekili, meclis araştırma veya soruşturma komisyonlarındaki görevi gibi, konumu itibarıyla gizlilik kuralları çerçevesinde elde ettiği bilgileri sadece görevlerle ilgili olarak kullanmalıdır. Bu tür bilgiler asla çıkar sağlamak amacıyla kullanılmamalıdır.
ATAMA VE İHALELERDE TORPİL YAPMA RÜŞVET ALMA
Milletvekili; atama, ihale veya kişileri değerlendirme gibi kamu görevlerinde bulunuyorsa, bu görevlerini yerine getirirken liyakat esasına göre hareket etmelidir.
VATANDAŞA VE BASINA KARŞI HER ZAMAN ŞEFFAF OL
Milletvekili, verdiği tüm karar ve faaliyetleri hakkında olabildiğince açık ve şeffaf davranmalıdır. Kendinden faaliyetleri hakkında bilgi isteyen vatandaşa, sivil toplum örgütlerine, basın temsilcilerine ve Milletvekili İzleme Komiteleri'ne karşı açık olmalıdır.
HERKESE ÖRNEK İNSAN AHLAKLI BİR LİDER OL
Milletvekili, siyasal ahlak ilkelerini desteklemek ve güçlendirmek için iyi bir örnek oluşturmalı ve etkin liderlik özellikleri sergilemelidir.
YANLIŞ HAREKETLERLE MECLİSİN İTİBARI SARSMA
Milletvekili, her zaman Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin itibarını güçlendirecek şekilde hareket etmeli ve hiçbir zaman mecliste halkın temsilcisi konumundaki milletvekillerine duyulan inanç ve güveni sarsacak bir davranışta bulunmamalıdır.
ÇIKAR ÇEVRELERİNİN PARALI SAVUNUCUSU OLMA
Milletvekili, herhangi bir çıkar çevresinin paralı savunucusu veya savunucusu olamaz ve böyle algılanacak şekilde hareket edemez.
İŞİNİ DOĞRU YAPAN MEMURA BASKI YAPMA
Milletvekili, görevini yerine getirirken, herhangi bir çıkar veya kazanç unsurunu gözeterek hareket etmemeli ve bu doğrultuda bürokrasiye müdahalede bulunmamalıdır. Yürütme organının her kademesinde çalışan memur ve bürokrat üzerinde herhangi bir şekilde baskıya yol açacak söz ve davranışlardan kaçınmalıdır.
YARGIYA SAYGILI OL DAVALARI ETKİLEME
Milletvekili, devam eden herhangi bir davayı etkileyebilecek söz ve davranışlardan kaçınmalı, yargı bağımsızlığını zedeleyecek davranışlarda bulunmamalıdır.
ADAY BELİRLEMEDE BAKAN ATAMADA TARAFSIZ KAL
Milletvekili, her konuda demokrasi ilkelerine uygun hareket etmelidir. Kendi parti seçimlerinde adayların saptanması veya atama gibi görevleri yerine getirmesi esnasında tarafsız olmalı ve demokrasi ilkelerine göre davranmalıdır.
DOKUNULMAZLIK ZIRHINA SIĞINIP ADALETTEN KAÇMA
Milletvekili, tüm Türk vatandaşları için geçerli olan yasalara uymakla yükümlü olup, Anayasaca belirlenen dokunulmazlık haklarını kötüye kullanmamalıdır.
GÖREVİNİ ETKİLEYEBİLECEK KİŞİLERE BORÇLU KALMA
Milletvekili, görevlerini etkileyebilecek kişi ve kuruluşlara karşı mali veya diğer yükümlülükler üstlenmemelidir.
AYRICALIKLARINI BABANIN MALI GİBİ KULLANMA
Milletvekillerine kamuya hizmet amacıyla tahsis edilmiş ödenekler, lojmanlar ve ayrıcalıklar asla amaçları dışında kullanılmamalı ve bu türden ödenekler konusunda yürürlükteki yasa ve kurallara kesinlikle uyulmalıdır.
UNUTMA ORASI MECLİS GÜREŞ MİNDERİ DEĞİL
Milletvekilleri aralarında karşılıklı saygı ve güvene dayanan ilişkiler geliştirmelidir. Değişik partilerin milletvekilleri, meclis çatısı altında ve dışında birbirlerine hakaret etmemeli, kötü söz veya fiziki müdahalede bulunmamalıdır.
BAŞKAN KUKLASI DEĞİL HALKIN TEMSİLCİSİ OL
Milletvekilleri, TBMM'de kendi parti grupları veya genel başkanlarının sözlerine göre hareket etseler de kararlarında bağımsızdırlar. Genel Kurul veya komisyonlarda verecekleri oyların yönü için taahhütte bulunmamalıdırlar.
VERDİĞİN OYA KARŞILIK HİÇBİR HEDİYE KABUL ETME
Milletvekili, herhangi bir yasanın veya önergenin meclise sunulması, meclis komisyonlarında görüşülen herhangi bir teklifin desteklenmesi ya da buna muhalefet edilmesi karşılığında herhangi bir kişi ve kuruluştan verilen parasal değer, tazminat veya ödülü kabul etmemelidir.