Midye haram mı helal mi? Midye yemek günah mı? Diyanet midye cevabı

Mezheplere göre farklılık gösteren bu konu, farklı yorumlara açıktır.

Midye; Haram mı, Helal mi?

Bu konuda, Hanifi mezhebi; midyeyi haram olarak kabul etmektedir. Çünkü midye, balık suretinde değildir ve de o sınıfına girmez. Dolayısıyla balık suretinde olmayan bir deniz hayvanının etini yemek, caiz olmamaktadır. Suda yaşayan ve suda barınan hayvanlardan, her tür balığın eti ise yenilebilir.

Kimi din alimleri; denizden çıkan ve denizden çıktıktan sonra ölen her çeşit mahlukatı, balık türüne benzetirler. Bazıları ise, kabuklu olanları; balıktan saymazlar. Buna, midye de dahildir. Midyeyi, balıktan saymayanlardan birisi de; Hanefilerdir.

Hanefi mezhebi, balığın yenmesi helaldir diyor. Fakat midye, ıstakoz, yengeç vb. gibi hayvanları ise; caiz görmemektedir. İmam-ı Şafii ise; denizden çıkan bütün mahlukatı, eğer ki sağlığımıza aykırı değilse ve de haram bir görüntü içinde değilse; yenilmesi caizdir diyor.

Kabukluları mekruh olarak gören vardır, haram olarak gören vardır; fakat balık türünden olan hepsi helaldir. Bunların haram olması ise, Kur'an'da açıkça ilan edilmiş bulunan domuzun haram olması gibi değildir. Domuz eti yemek, haramdır diye; açıkça yazılmıştır. Midye vb. gibi kabuklular ile ilgili ise, bu konu hassas bir konudur. Bundan dolayı; alimlerin bir kısmı caizdir demiş, bir kısmı ise caiz değildir demiştir.

Midyenin Yenmesi, Günah Sayılır mı?

Âyet-i kerimelerde, Cenab-ı Hak; belli bir kısmını haramlaştırmadan, yahut başka hayvanlar gibi boğazlanma şartı koşmadan, tüm deniz hayvanlarının helâl olduğunu bildirmektedir. Dolayısıyla da, kullarına kolaylığı ve de genişliği temin etmektedir. Hattâ hayvana eziyet vermekten kaçınılması kaydı ile onları yakalamak için her şeyi kullanabilme müsaadesini de; insana vermektedir.

Bu esaslara göre, midye gibi deniz hayvanları; Hanbeli, Şâfiî ve Mâlikî mezheplerine göre yenebiliyorken; Hanefî mezhebine göreyse, yenilmemektedir.

Hanefî mezhebine göre, daima suda yaşayan ve suda barınan hayvanlardan ise; her çeşit balıketi yenilebilir. Kalkan balığı, yunus balığı, sazan balığı, yılan balığı vb. balıklar da buna dahildir. Fakat, sadece diğer su hayvanları; caiz değildir. Hanefî mezhebinin midyeyi haram saymasının sebebiyse, bu çeşit hayvanların gerek görünüşü, gerekse yenilen kısımları itibariyle hoş olmaması ve pis sayılmasıdır.

Diyanet İşleri Başkanlığı'nın Midye Konusundaki Görüşü

Diyanet İşleri Başkanlığı; "Yengeç, kalamar, ıstakoz, karides, midye, kurbağa vb. gibi deniz ürünleri yenilebilir mi?" sorusunu cevaplandırmıştır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın bu konudaki görüşleri ise, şu şekilde olmuştur:

Kur’an-ı Kerim’de, denizden elde edilecek yiyeceklerin helal olduğu bildirildi. (Mâide, 5/96; Fâtır, 35/12). Hz. Peygamber de (s.a.s.), “Denizin suyu temiz, ölüsü helaldir.” (Ebû Dâvud, Tahâret 41) buyurdu. Hanefi mezhebi, zikredilen naslarda helal olduğu belirtilen “deniz hayvanları” ifadesi ile balık türünün kastedildiği, dolayısıyla balık sınıfına girmeyecek midye, karides, kalamar, yengeç, ıstakoz gibi deniz hayvanlarının helal olmadığı görüşünü benimsemiştir (Kâsânî, Bedâi’, V, 35). Şafii mezhebinde, konu ile ilgili şöyle bir ayrım yapılmıştır: Deniz canlıları sadece suda yaşayabiliyor veya sudan çıktığında boğazlanmış hayvan gibi kısa sürede ölüyorsa, şekline ve de ölüm durumuna bakılmaksızın yenmesi helaldir. Ancak aslen suda yaşayan fakat karada yaşayabilme özelliğine de sahip olan hayvanlara gelince bunlardan eti yenilen kara hayvanlarına benzeyenlerin yenmesi, boğazlanması şartı ile helal, eti yenmeyenlere benzeyenlerin yenmesi ise haramdır. Buna göre kurbağa, yengeç, kaplumbağa veya su yılanının yenmesi helal değildir (Remlî Nihayetu’l-Muhtac, VIII, 113,150-152.).