Midyat’ta Mıhellemi Kültürü konferansı
Güncelleme Tarihi:
Mehmet Halis İŞ/MİDYAT (Mardin), (DHA)
Oluşturulma Tarihi: Ağustos 05, 2008 12:35
MARDİN’in Midyat İlçesi’nde bir süre önce kurulan Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği ile Midyat Süryani Kültür Derneği işbirliğiyle uluslararası Mıhellemi Konferansı düzenlenecek.
İlk kez Midyat’ta gerçekleştirilecek olan konferansta, Mıhellemilerin tarihi, etnik kökeni, çok yönlü kültürü ve coğrafyası hakkında katılımcılar aydınlatılacak. Dünyadaki nüfusu 1.5 milyon olan Mıhellemilerin 500 bini Türkiye’de yaşıyor.
Midyat’taki Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği ile Süryani Kültür Derneği tarafından düzenlenecek olan konferans 10 Ağustos günü başlayacak ve etkinlik herkese açık olacak. Konferansa, İsveç’teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis ve Midyat Mıhellemi Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan konuşmacı olarak katılacaklar.
Midyat Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan, kamuoyunu Mıhellemiler hakkında aydınlatmak için böyle bir konferans düzenlediklerini söyledi. Aslan, şöyle konuştu:
“Bu güne kadar haklarında yazı, görsel, hemen hemen hiçbir bilgi yayınlanmayan böylesine kalabalık bir halk kitlesine dikkatleri çekerek, bu etnik gruba ait bireylerde merak duygusu uyandırarak farkındalık ilkesine işlevsellik kazandırmak istiyoruz. Türkiye haritasının coğrafyasında doğup büyümüş ve bugünlere ulaşmış bu kültürün kalıcılığını sağlamak için böyle bir organizasyon düzenliyoruz. Süryani Kültür Derneği’nde etkinliğimizi gerçekleştirmemiz ve aynı zamanda bir Süryani din liderinin konuşmacı olarak katılımının sağlanması Mıhellemi ve Süryanilerin hem kültürel, hem de etnik yönden sıkı akrabalık ilişkilerinin olması ve aynı kültür grubuna dahil olmalarından kaynaklanıyor.”
İsveç’teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis, Midyat’ın Bardakçı Köyü’nde doğduğunu söyledi. Mardin Deyrulzafaran Manastırı’nda dil, din ve tarih eğitimi aldığını belirten Abraham, “Gençlik yıllarımda Mıhellemiler dikkatimi çekmiş ve Süryani literatürünü taramaya başlamıştım. Mıhellemiler ile Süryanilerin tarih, coğrafya ve etnik açıdan birbirine çok yakın olduğunu tespit ettim. Bu ilgimin sonucunda Mıhellemiler ile ilgili çok sayıda makale yazdım ve çeşitli televizyon programlarına çıktım. Türkiye’de Mıhellemi derneğinin açıldığını duyunca da mutluluk duyarak heyecanla bu dernekle işbirliği yaparak İsveç’te Mıhellemi Derneği’ni açtık. Her iki derneğimizin üyeleri gezi ve konferansta karar kıldılar. Bizde Mıhellemiler’in dünyadaki ilk konferansını medeniyetler beşiği olan Midyat’ta yapıyoruz, ikincisini de Avrupa’da yapmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
Mıhellemiler Kimdir?
MIHELLEMİ Midyat ve çevresinde Turabdin diye anılan bölgede yaşayan halk topluluğu. Mıhellemi olarak anılan halk topluluğu gündelik yaşamlarında semitik bir dil ailesine mensup Arapçanın kıltu (Qultu) lehçesini konuşan inanç bakımından çoğunluk Sünni İslam ve Şafii mezhebindendirler. Ayrıca Hristiyan ve Musevi Mıhellemiler de bulunmaktadır.
Nüfuslarının büyük bir bölümünün Turabdin ve çevresinde olduğu Mıhellemiler hakkında ileri sürülen görüşlerden birisi Mıhellemilerin Beni Rebia’ya (büyük bir Arap kabilesi) bağlı kabilelerden oluştuğu görüşüdür. Bir başka görüşe göre ise Mıhellemilerin Aramilerin bir kolu olup MÖ. 1050 yıllarında Hititlerin gücünün zayıflamasıyla Arabistan çöllerinden Anadolu'ya gelmiş olduklarıdır. Sami ırkından geldikleri bilenen bu halkla ilgili I. Tiglat Plaser’in yazıtında Ahlami Armaye diye söz edilmektedir. Varolan görüşlerden bir tanesi ise Mıhellemilerin Tunus ve Cezayir’den Anadolu’ya göç eden Beni-hilal kabilesine mensup Araplardan müteşekkil olduğu ileri sürülüyor. Bunun yanında Mıhellemi kelimesinin XV. Yüzyılda adı geçen bir Kürt aşireti olan Maklemite’den kaynaklandığı dolayısıyla bu topluluğun aslında Kürt olduğu iddia edilmiştir. Aynı şekilde kimi Süryani kaynaklarınca bu topluluğun aslının Süryani ve Hristiyan olup 1600’lü yıllarda Müslümanlaştığına değinilmişse de 1525 yılındaki Osmanlı belgelerinde kendilerinden Müslüman mahalmi cemaati diye söz edilmektedir.
Mıhellemileri kültür ve yaşam tarzı olarak diğer komşu halklardan ayıran fazla olgu olmadığı ve sadece dil konusunda bir farklılık olduğu görülmektedir. Mıhellemilerin çoğu Türkçe ve Kürtçeyi iyi konuşurlar, buna ek olarak da bir istisna olarak Hapsınas (Mercimekli) köyü Süryaniceyi çok akıcı konuşabilmektedirler. Kırsal kesimdeki Mıhellemiler Süryani ve Kürt komşularıyla aynı ekonomik etkinlikleri paylaşırken şehir merkezindekiler ise küçük ve esnaflık ve ticaretle birlikte yoğun olarak resmi devlet işlerinde çalışmaktadırlar. Geniş aile yapısının ve akrabalık kurumunun yaygın olduğu Mıhellemiler de akraba ve grup içi evlilik tercih edilmekle beraber diğer Müslüman komşu halklarla evlilik ilişkileri ve diğer kan dışı akrabalıklar kurmaktadırlar.
Midyat’taki Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği ile Süryani Kültür Derneği tarafından düzenlenecek olan konferans 10 Ağustos günü başlayacak ve etkinlik herkese açık olacak. Konferansa, İsveç’teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis ve Midyat Mıhellemi Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan konuşmacı olarak katılacaklar.
Midyat Mıhellemi Dinler, Diller ve Medeniyetler Arası Diyalog Derneği Başkanı Mehmet Ali Aslan, kamuoyunu Mıhellemiler hakkında aydınlatmak için böyle bir konferans düzenlediklerini söyledi. Aslan, şöyle konuştu:
“Bu güne kadar haklarında yazı, görsel, hemen hemen hiçbir bilgi yayınlanmayan böylesine kalabalık bir halk kitlesine dikkatleri çekerek, bu etnik gruba ait bireylerde merak duygusu uyandırarak farkındalık ilkesine işlevsellik kazandırmak istiyoruz. Türkiye haritasının coğrafyasında doğup büyümüş ve bugünlere ulaşmış bu kültürün kalıcılığını sağlamak için böyle bir organizasyon düzenliyoruz. Süryani Kültür Derneği’nde etkinliğimizi gerçekleştirmemiz ve aynı zamanda bir Süryani din liderinin konuşmacı olarak katılımının sağlanması Mıhellemi ve Süryanilerin hem kültürel, hem de etnik yönden sıkı akrabalık ilişkilerinin olması ve aynı kültür grubuna dahil olmalarından kaynaklanıyor.”
İsveç’teki Mıhellemi Derneği Başkan Yardımcısı Süryani Papaz Khuryo Abraham Garis, Midyat’ın Bardakçı Köyü’nde doğduğunu söyledi. Mardin Deyrulzafaran Manastırı’nda dil, din ve tarih eğitimi aldığını belirten Abraham, “Gençlik yıllarımda Mıhellemiler dikkatimi çekmiş ve Süryani literatürünü taramaya başlamıştım. Mıhellemiler ile Süryanilerin tarih, coğrafya ve etnik açıdan birbirine çok yakın olduğunu tespit ettim. Bu ilgimin sonucunda Mıhellemiler ile ilgili çok sayıda makale yazdım ve çeşitli televizyon programlarına çıktım. Türkiye’de Mıhellemi derneğinin açıldığını duyunca da mutluluk duyarak heyecanla bu dernekle işbirliği yaparak İsveç’te Mıhellemi Derneği’ni açtık. Her iki derneğimizin üyeleri gezi ve konferansta karar kıldılar. Bizde Mıhellemiler’in dünyadaki ilk konferansını medeniyetler beşiği olan Midyat’ta yapıyoruz, ikincisini de Avrupa’da yapmayı düşünüyoruz” diye konuştu.
Mıhellemiler Kimdir?
MIHELLEMİ Midyat ve çevresinde Turabdin diye anılan bölgede yaşayan halk topluluğu. Mıhellemi olarak anılan halk topluluğu gündelik yaşamlarında semitik bir dil ailesine mensup Arapçanın kıltu (Qultu) lehçesini konuşan inanç bakımından çoğunluk Sünni İslam ve Şafii mezhebindendirler. Ayrıca Hristiyan ve Musevi Mıhellemiler de bulunmaktadır.
Nüfuslarının büyük bir bölümünün Turabdin ve çevresinde olduğu Mıhellemiler hakkında ileri sürülen görüşlerden birisi Mıhellemilerin Beni Rebia’ya (büyük bir Arap kabilesi) bağlı kabilelerden oluştuğu görüşüdür. Bir başka görüşe göre ise Mıhellemilerin Aramilerin bir kolu olup MÖ. 1050 yıllarında Hititlerin gücünün zayıflamasıyla Arabistan çöllerinden Anadolu'ya gelmiş olduklarıdır. Sami ırkından geldikleri bilenen bu halkla ilgili I. Tiglat Plaser’in yazıtında Ahlami Armaye diye söz edilmektedir. Varolan görüşlerden bir tanesi ise Mıhellemilerin Tunus ve Cezayir’den Anadolu’ya göç eden Beni-hilal kabilesine mensup Araplardan müteşekkil olduğu ileri sürülüyor. Bunun yanında Mıhellemi kelimesinin XV. Yüzyılda adı geçen bir Kürt aşireti olan Maklemite’den kaynaklandığı dolayısıyla bu topluluğun aslında Kürt olduğu iddia edilmiştir. Aynı şekilde kimi Süryani kaynaklarınca bu topluluğun aslının Süryani ve Hristiyan olup 1600’lü yıllarda Müslümanlaştığına değinilmişse de 1525 yılındaki Osmanlı belgelerinde kendilerinden Müslüman mahalmi cemaati diye söz edilmektedir.
Mıhellemileri kültür ve yaşam tarzı olarak diğer komşu halklardan ayıran fazla olgu olmadığı ve sadece dil konusunda bir farklılık olduğu görülmektedir. Mıhellemilerin çoğu Türkçe ve Kürtçeyi iyi konuşurlar, buna ek olarak da bir istisna olarak Hapsınas (Mercimekli) köyü Süryaniceyi çok akıcı konuşabilmektedirler. Kırsal kesimdeki Mıhellemiler Süryani ve Kürt komşularıyla aynı ekonomik etkinlikleri paylaşırken şehir merkezindekiler ise küçük ve esnaflık ve ticaretle birlikte yoğun olarak resmi devlet işlerinde çalışmaktadırlar. Geniş aile yapısının ve akrabalık kurumunun yaygın olduğu Mıhellemiler de akraba ve grup içi evlilik tercih edilmekle beraber diğer Müslüman komşu halklarla evlilik ilişkileri ve diğer kan dışı akrabalıklar kurmaktadırlar.