MHP lideri Bahçeli'den önemli açıklamalar

HaberTürk TV’de gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Bahçeli, özetle şunları kaydetti:

TEDBİR ALINMALIYDI

“20 Temmuz’dan itibaren tırmanan bir terör var. Bu terör Türkiye’yi sarmıştır. Ankara’da bir katliamla karşı karşıya kalındı. Türkiye’de terörün tırmandığı bir ortamda, teröre lanet toplantıları yapılması önemlidir. Bunun bir kısmı da barış mitingleri şeklinde kendini göstermiştir. 10 Ekim günü DİSK, KESK gibi, birçok siyasi düşüncenin yan kuruluşu şeklinde çok eylem yapmış bir topluluğun, böyle önemli bir mitingi düzenlerken alması gereken çok sayıda tedbirin olması gerekirdi.

HÜKÜMET İSTİFA ETMELİ

İstifa kurumu önemli bir kurumdur, herkes tarafından da kullanılması zordur. İstifaya karşı olmak da doğru değildir. Ankara Emniyeti’ndeki 3 görevden alınma dahi toplumu rahatlatmıştır. Suruç Katliamı ile Ankara Katliamı’nı çok yakından ele alıp incelemek lazım. 20 Temmuz’dan bugüne kadar şehirler yaşanamaz hale gelmiştir. Böyle bir ortamda iki bakanın istifasının anlamı fazla yoktur. Esas istifa etmesi gereken bu hükümettir; ama şurada yaklaşık 15 gün kaldı. O bakımdan istifanın da fazla bir anlamı yoktur.

RAKKA’DAN ANKARA’YA

(Başbakan bu seçim hükümeti, AK Parti hükümeti değildi eleştirisi yaptı olayla ilgili) Başbakan çok yanlış ve olayları saptırarak konuşuyor. Gerçeklerin üstünü örterken, siyasi kurumları tahrip ediyor. Rakka’dan Ankara’ya kadar 935 kilometre yol katederek, bombalar Ankaraya taşınıyorsa, burada bir zafiyet var demektir veya bizim bilmediğimiz gerçekler vardır. Bir terör şûrası toplansın bu memlekette.

YASAK OLMALI AMA

(Yayın yasağını) Kanaatimce doğrudur yasak ama kapsamını iyi sınırlamak lazım. Ama olayın aydınlatılmasında basın görevi sınırlandırılmamalı, basının ciddi şekilde üzerine gitmesinde yarar var.

CİDDİYE ALMIYORUM

(Selahattin Demirtaş ‘Devlet içinde IŞİD’i tetikçi olarak kullanan bir anlayış var’ diyor) Bu konuları bu şekilde dile getiren, PKK’nın terör faaliyetlerinin arka kapısı olup, destekleyicisi özelliğinden vazgeçmesi lazım. PKK ile ilişkilerini kesmeden, bu siyasi partinin bütün söylemlerinin geçerliliği yoktur. Ciddiye almıyorum.”

HDP HARİCİNDE KOALİSYON KURARIZ

Türkiye’de seçim havası gözükmüyor seçimin güvenliği konusunda tartışmalı. 1 Kasım’dan sonra Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni senaryolarına mı kurban olacağız, yoksa Türkiye’yi kaostan kurtaracak bir yapıyı mı oluşturacağız. MHP, dört şartı kabul eden HDP haricinde kim varsa onunla koalisyon kurmaya hazırız. MHP’ye iktidar olmaktan kaçıyor diye kimseye söylettirmeyiz.

HANIMEFENDİ BİRAZ DİNLENECEKLERDİR

(Tuğrul Türkeş ve Meral Akşener) Tuğrul Türkeş Bey rahmetli Başbuğumuzdan emanettir. Her şart altında MHP’nin himayesi altındadır. Ama ayrılış sebebi bizden kaynaklanmıyor. Öbür hanımefendiden bahsedersek, İstanbul büyükşehir adayımız olmuş, milletvekilimiz, aynı zamanda meclis başkanvekilimiz, 1 Kasım için müracaat etti, listeye girmedi. Listeye almayan benim, sebepleri vardır, uluorta konuşulacak şey değildir. Değer vererek, her türlü konuma taşıdığınız insan sorgulanmıyor da MHP sorgulanıyor.

BAKANLIK DAĞILIMI 6 MHP 15 AKP OLACAKTI

(2 saat 26 dakika görüştünüz Davutoğlu ile ne oldu orada?) ‘Dört şartı kabul ettiğiniz takdirde taşın altına elini değil gövdesini bırakır MHP’ dedik. Onun için çantamı açtım. Bazı dosyaları gösterdim. Açılım ve çözüm bloku başlıklı çalışmalarımız vardı. Biraz daha gelişme olsaydı, diğer dosyaya geçilecekti, koalisyon protokolü için önerilerimiz vardı. Üçüncü konu ise bakanlık dağılımıydı. Bakanlıkların dağılımında MHP 5.99 AKP 15.2 ile temsil ediliyor, 6 biz 15 onlardan olacaktı. Biz koalisyonu nasıl kuracağımızın hazırlığını yaparken, onlar tek başına iktidar olabilecek bir zemini hazırlamak için Meclisi erken seçime davet etmeyi düşünüyorlardı.

Bahçeli'nin açıklamalarının tümü şöyle:

ANKARA’DAKİ KATLİAM

Bu program milletçe çok acı bir dönemden geçtiğimiz zamanda yapılıyor. Ankara'da 99 vatandaşımızın hayatını kaybettiği, çok sayıda vatandaşımızın yaralandığı bir katliamla karşılaştık. Ankara'daki eylemi yapan DİSK, KESK, Türk Tabipler Birliği gibi tecrübeli, çok sayıda eylem yapmış grupların daha tedbirli olmaları gerekliydi. Emniyet güçleri ile koordineli çalışmaları gerekli idi. Terörün tırmandığı ortamda tertip heyeti hassas olmalıydı.

BAŞBAKAN'IN 28 MAYIS'TA 3 ÖRGÜTÜN ANLAŞTIĞINI SÖYLEMESİ

Sayın Başbakan, Mayıs ayında bu bilgiye ulaştıysa 4 ayda tedbir almama acziyetinde bulunmuştur. Sayın Başbakan'ın biraz az konuşmasında fayda vardır. Suçlamaları önlemek için istifaları önlemenin anlamı yoktur. Emniyet'tei 3 görevden alma toplumu rahatlatmıştır. Suruç ve Ankara katliamını yakından incelemekte fayda var. 20-25 gün kaldı seçime, Seçim hükümeti olduğundan dolay şu an istifaların da önemi yoktur.

"HÜKÜMET İSTİFA ETMELİDİR"

Erken tespitlere göre örgütü gizlemenin manası yok.
Suçlamaları ötelemek için istifaya karşı olmak doğru değil. Böyle bir ortamda bir-iki bakanın istifası önemli değil. Asıl istifa etmesi gereken hükümettir.

MHP'NİN SEÇİM HÜKÜMETİ'NDE YER ALMAMASI

Sayın Başbakan çok yanlış konuşuyor. Olayları saptırarak konuşuyor. Gerçeklerin üstünü örterken siyasi kurumları zedeliyor.

ANKARA PATLAMASINDA İSTİHBARAT ZAFİYETİ KONUSU

Terörle mücadelenin esası terörle mücadelede yüksek tecrübede bir kadroya ait olması ve önemli bir teknoloji ile desteklenmesidir. Esas önemli olan ise istihbarattır. Rakka’dan Ankara’ya kadar 935 km yol kat edilerek bombalar Ankara’ya taşınıyorsa burada bir zafiyet vardır ya da bizim bilmediğimiz bir şeyler vardır. Onun için iktidarın açıklamalarını sabırla beklemek gerekmektedir.

Bir terör şurası toplansın bu memlekette. Yoksa müesseseleri, şahısları suçlamak sadece terör örgütüne katkı sağlar.

DEMİRTAŞ’IN AÇIKLAMASI

(IŞİD’in Türkiye’de desteklenmesi iddiaları) Demirtaş’ın açıklamalarını çok ciddiye almıyorum. PKK’yı destekleyici özelliklerini bırakmaları lazım. Fazla ciddiye almıyorum.

DEVLET DENETLEME KURULU’NUN ÇALIŞTIRILMASI

Sayın Cumhurbaşkanı 10 Ağustostan bu güne kadar ilk defa bir anayasal görev üstlendi. Bu hayırlı bir adımdır. Devlet Denetleme Kurulu çok önemli bir kuruldur. Çalıştırıldığında Türkiye’de birçok şey ortaya çıkacaktır. Devlet Denetleme Kurulu gereğini yapmalıdır.

YAYIN YASAĞI KONUSU

Kanaatimde doğru bir karardır. Basının da konunun üstüne gitmesine fırsat sağlanmalıdır. Doğru bilgiyi hükümet vermeli, basın da aktarmalıdır.

DAVUTOĞLU İLE NEDEN GÖRÜŞMEDİ?

Sayın Davutoğlu gelişen olaylar karşısında özellikle terör faaliyetlerindeki sonuç alamamanın sıkıntısıyla tüm siyasi partileri ortak deklarasyon yayınlamaya çalışıyor. Davutoğlu başarısızlığını diğer partilerle paylaşmak istiyor. Bu doğru bir yaklaşım değil. MİT kendisine bağlı. Terörle mücadele eden kurumlar kendisinde. Deklarasyon yayınlamanın ne anlamı var. Biz kendilerine samimi düşüncelerimizi söyledik, uygulamamanın ne anlamı var. Biz başarı gördüğümüzde gerekli desteği her aşamada veririz. Nitekim kendilerine de zaman zaman bu destek verildiği ifade edilmiştir. İcraat yapsın daha doğru olur.

Terörle mücadeledeki kararlılığı çok yanlış. Türkiye’de yıllardır terör faaliyeti ile karşı karşıyayız. Son yıllarda da Orta Doğu’da bunu yaşıyoruz. Yıllardan bu yana var olan uzmanlar, özellikle Emniyet’te, MİT’te TSK’da çok yetişmiş insanlar var. Bunlara gerekli talimatlar verildiğinde terörden iz kalmaz.

IŞİD’İN TÜRKİYE’DE YER ALMAMASI VE DİYANET’İN ROLÜ

IŞİD, İslamiyet’i çok yanlış yorumlayan ve canilik üzerinde faaliyet gösteren bir örgüt. Bu örgütü yok etmek lazımdır. Bu konuda da kamuoyuna iyi anlatmak için Diyanet’in yanı sıra ilahiyat fakültelerine görev düşmektedir.
Türkiye’de IŞİD operasyonları yapılıyor. Demek ki bunların varlığı biliniyor ama zamanlama yanlış. Olay bittikten sonra operasyon yapılıyor. Gecenin saat 3’ünde bilmem ne sokağında evlere girebiliyorsunuz. Madem bunları biliyorsunuz neden zamanında gerekli tedbirleri almıyorsunuz. Devlet şimdi konunun üzerinde olmalı ve gereğini yapmalıdır.

Diyanet yeni yeni gayret gösteriyor. İlahiyat fakültelerinde çok önemli isimler var. Bu şahsiyetleri televizyonlarda ‘IŞİD örgütü nedir, nasıl türemiştir’ açıklamalarını yapan çok yetersiz. Camilerdeki faaliyetler daha çok siyasi amaçla yapıldığına dair bir düşünce var.
Camiler hemen hemen siyasallaştı.

KILIÇDAROĞLU İLE NEDEN GÖRÜŞMEDİ?

Kılıçdaroğlu Başbakan'dan görüşme talebi almıştır ve gitmiştir. Sayın Kılıçdaroğlu toplantıdan sonra toplantının detaylarını paylaşmıştır. MHP zamanlama açsısından bunun doğru olmadığını söylemiştir. Toplumda iktidar partisinin teklifine reddederek, muhalefetin teklifini kabul etmemek yanlış algıya sebep olabilir. Muhalefet olarak görüştük, dertleştik ne olacak? Faydası olsa Fizan'da da olsa giderim.

BAHÇELİ HER ŞEYE HAYIR DİYOR DÜŞÜNCESİ

AK Parti ve sözcüleri ile televizyondaki temsilcileri MHP’ye neden hayır diyor diye düşünmüyorlar. MHP her şeye hayır diyor düşüncesi kamuoyunda da var.
MHP’yi suçlayan kardeşlerim var. Bunlarla karşılaştığınızda onlar da ‘Neden hayır diyorsunuz’ diye soruyorlar. Milletvekili adayı kardeşimiz bu sorunun cevabını bulamıyorsa 1 puan kaybediyorlar.

(Davutoğlu ile) 2 saat 26 dakika görüştük.Bunları dürüst anlatmak gerekir. Yalan temaslarla bulunmamak gerekir.

7 Haziran durumu karşısında Türk milletinin karşısında bazı alternatifler bulunmaktaydı. Azınlık hükümeti kurulabilir, 18 vekil eksikliğiyle. Bir hükümet olabilirdi, toplam 276’yı bulabilirdi. Bunun etik olmayacağını söyledik. Alternatifler üzerinde durduk. Sayın Cumhurbaşkanı hükümetin kurulmasını 21 gün geciktirdi ve Davutoğlu’na görev vermiştir. Davutoğlu görevi aldıktan sonra CHP ile görüştü. Doğrudur. İlk görüşmeyi onlarla yapması lazımdır.

MHP de 80 vekili ve almış olduğu oydan dolayı bizi düşünmüştür. Bize geldiklerinde bizden de onlardan da 5 kişi vardı. MHP grup odasında görüşüldü. Uzun bir görüşme oldu. Orada Davutoğlu bazı faaliyetlerden bilgi verdi. Sonrasında MHP ne düşünüyor diyerek geleneksel bir ziyaret yapmıştır.

MHP o gün çok şeyi net olarak ifade etti. 7 Haziran’da saat 01.10’daki düşüncelerini tüm düşüncelerini Başbakan’a tekrarlamıştır. 3 partili ya da 2 partili koalisyon kurabilirsiniz, bunu gerçekleştirdiğinizde MHP ana muhalefet görevini üstlenecektir düşüncesini söyledik.

32 gün sonra birbirlerini keşfetme süresi, istikşafi, görüşmeleri sürdü. 45 günün dolmasına az bir süre kala 17 Temmuz 2015’te tekrar bize geldiler.

Bu kez heyetler yerine Davutoğlu, bir Bakan ile bize geldi. Biz de Semih Yalçın ile beraber görüşmeye başladık. Bu görüşmelerde Türkiye’nin genel durumu hakkında bilgilendirmeler ile beraber 32 günlük özetlemeleri yaptı.

Hayır'da hayır vardır. Biz neye hayır demişiz? Azınlık hükümetine hayır demişiz. Erken seçime hayır demişiz. Seçim hükümetinde görev almaya hayır demişiz. HDP ile bir araya gelmektense hayır demeyi uygun gördük.

*MHP lideri Devlet Bahçeli'nin Başbakan Davutoğlu ile yaptığı görüşme sırasında yanında bulunan çantası dikkat çekmişti

BAHÇELİ ÇANTASINI CANLI YAYINDA AÇTI

Başbakan’ın MHP’ye yaptığı ikinci ziyarette çok sıcak ve samimi bir ortamda görüştük. Başbakan çeşitli bilgilendirmelerde ve CHP-AKP görüşmelerini aktardı. Bu konuda bizim düşüncelerimizi almaya geldiklerini ifade ettiler. Biz de samimi olarak, 14 Temmuz’da söylediklerimizi tekrarladık. MHP’nin gelişmeler doğrultusunda nelere ‘hayır’ dediklerini teker teker saydık. Bunların ilki erken seçimdi. İkincisi seçim hükümetine katılmamaya, üçüncüsü ise azınlık hükümetidir.

Bunları çok net olarak kendisine ifade ettim. Şunun gibi bir notum vardı (Bir not kağıdını gösteriyor)

Birincisi anayasanın ilk 4 maddesinde içten bağlılık ve saygının şartı esasımızdır.

İkincisi çözüm sürecinin tümüyle tasfiyesi beklentimizdir. Çözüm buzdolabında ise fişinin çekilerek bozulmaya terkedilmesi.

Üçüncüsü rüşvet ve yolsuzluk vakalarının 17-25 Aralık vakasında ucu kime dayanırsa dayansın üzerine gidilmesi isteğimizdir.

Dördüncüsü hiçbir kural ve ilke tanımayan Cumhurbaşkanı’nın meşru ve hukuki görevinin yanında istikrarlı bir koalisyon arayışındayız. Kendisine bunları cebimden çıkarıp teker teker okudum.

BAHÇELİ'NİN DAVUTOĞLU İLE YAPTIĞI GÖRÜŞMEDE AÇIKLAMADIĞI MADDE

17-25 Aralık meselesini iktidara karşılık bir darbe olarak gördüklerini söyledi. Bu gelişmeler sırasında bir şey daha söylediler. İfade ettikleri konular, dediler ki, 'Bu düşüncelerin burada kalmasını rica ederim.' Ben de 'Bu konuşmalar MHP’nin emanetindedir, merak etmeyin.' dedim. O günden bu güne kadar bunların hiçbirisini kamuoyu ile paylaşmama kararı aldım. Bu görüşlerimi kamuoyuyla paylaşmıyorum. Bu bilgileri Semih Bey de anlatamaz. Faruk Çelik ya da Başbakan anlatmalı bu konuları kamuoyuna. Birinci madde dışında bir madde. Bazı özel düşüncelerinden bahsettiler. Biz de hiçbir şey söylemedik bu konuda.

Tekrar hatırlattığım bir konu oldu. 'Sayın Başbakan, CHP ile 32 gün görüştünüz ama sonuç alınamadı. Bugünkü şartlar altında CHP ile görüşmenizde fayda var. Biz ana muhalefet olarak kalmak istiyoruz.' dedim.

BAHÇELİ’NİN ÇANTASINDA NELER VARDI?

Çözüm süreci aldatmacasının sona erdirilmesi

- PKK'ya işlem neden yapılamıyor?

- Açılım ve çözüm bloku

- Kolalisyon protokolü için önerilemiz, yani iki partiyle koalisyon nasıl olur

- Bakanlık dağılımı, mevcut bakanlıklar ve kurumlar

- MHP-AKP koalisyonunda bakanlık dağılımı

Çantama uzandım. Çantamı açtım. Böyle bir durum karşısında bu '4 şart kabul edilmiş olsaydı bu dosyayı size verebilirdim.' dedim. 'Bu şartlar altında görüşmeler devam edebilirdir.' Kendilerinde de benimki kadar olmayan bir çanta vardır. O da onu açtı. Kendileri de kendisinin yakın arkadaşlarıyla hazırladığı notları gösterdiler.

O çantada şunlar vardı:

-Çözüm süreci aldatmasının sona erdirilmesi.
-PKK’nın siyasi uzantıları hakkında neden siyasi işlem yapılmamaktadır?
-Diğer dosyalar içerisinde vekillerin Anayasa’nın 14. Maddeye aykırı kapsamında yapılması gereken dosyaları vardır.
-Koalisyonu olgunlaştırma aşamasında oturup konuşulacak şeylerdir bunlar.
-Açılım ve çözüm adı altında yapılan düzenlemeler neler olmuştur, bunların nesini kabul edebilir, nesi düzenlenebilir, nesi reddedilebilir bunlar vardı.
-Çözüm süreci-barış sürecinde ne dediniz, ne yaptınız, hangi konuşmayı nerede yaptınız bu dosyada var.
-Açılım ve çözüm bloku diğer dosya. AKP-HDP, AKP-CHP koalisyonu beraber kurmalıdır.

-Koalisyon protokolü için önerilerimiz. Bunlar 57. Hükümette koalisyon olmanın tecrübesiyle hazırlanmış dosyalardır. İki parti ile koalisyon böyle olur.
- Hükümet kurma çalışmaları kapsamında MHP’nin koalisyona bakışı, ilke ve öncelikleri.
- Bir diğer dosya bakanlık dağılımı, mevcut bakanlıklar ve kurumları. Bu bakanlıklar neyin nesidir.

4 şartı kabul ettiklerinde ‘bize müsaade edin’ demiyoruz. MHP’nin bir sorumluğu varsa, 4 ilke kabul edildiğinde elimizi değil gövdemizi koruz.

4 ŞARTI KABUL ETMEDİLER

Bu dosyaları vermedim. "4 şartın kabul edilemeyeceğini ifade ederek" bu koalisyonun olmayacağını söylediler. Meclis'i erken seçime davet etmeyi düşünüyorlardı. 4 ilkemizi göz önünde bulundurarak buna destek vermeyeceğimiz nedeniyle görevi iade edip seçim hükümetini kurma yoluna gitmeyi tercih ettiler. Bir açıklama yapma gereğini ifade ettiler. "Buyrun zat-ı aliniz ifade etsin" dedik. Odalarına gittiler ve 1 saat sonra her şeye "hayır" dediğimizi söylediler. Algı yönetimi böyle başladı.

1 KASIM SEÇİMLERİ

Biz kamuoyu araştırması yaptırmıyoruz. Televizyonlarda aynı 5 kamuoyu araştırma şirketi çıkıyor. Nereye bakarsanız bunlar. Biz de bunları takip ediyoruz. Diyorlar ki "7 Haziran'daki sonuçlardan bir farklılık olmayacak". Böyle bir sonuç çıkarsa Recep Tayyip Erdoğan'ın yeni senaryolarıyla mı karşılaşacağız yoksa Türkiye'yi bu bataktan çıkaracak yeni bir yapı mı kuracağız. Biz HDP hariç 4 maddemiz çerçevesinde herkesle koalisyon kurmaya hazırız. Çok benzeşen partiler bir araya gelip hükümet kurabilirler. Dolmabahçe'de 10 maddeyi kabul ediyorsunuz da bizim 4 maddeye niye hayır diyorsunuz. HDP'den 57 vekilin kaymasıyla tek başına iktidara uğraşıyorlar. 1 Kasım seçimlerinde MHP'ye kayış olacağı kanaatindeyim. Kim hangi araştırmayı yapıyorsa yapsın. Millet son sözü söylemedi, dilerim sokakta değil sandıkta olur.

"20 TANE ALAN HAKİMEYETİNİN SAĞLANDIĞI YERDE TÜRKİYE CUMHURİYETİ DEVLETİ YOK"

Bahçeli, "20 tane alan hâkimiyetinin sağlandığı yerde Türkiye Cumhuriyeti devleti yok. Vali makamından çıkamıyor. Kimse kimseyi kandırmasın. Şimdi de bir ayaklanma ile Bağımsız Kürdistan'a doğru giden bir kanalı açılmaya çalışılıyor. Mehmetçiğimiz, polisimiz şehit oluyor" dedi.

"BİR ÜLKÜCÜYÜ RECEP TAYYİP ERDOĞAN'IN KANDIRACAĞINA İHTİMAL VERMİYORUM"

Bahçeli, "Bir ülkücüyü Recep Tayyip Erdoğan'ın kandıracağına ihtimal vermiyorum. Kanıyorsa zaten ülkücü değildir" dedi.

"TUĞRUL TÜRKEŞ'İN AYRILMASI BİZDEN KAYNAKLI DEĞİL AKŞENER'İ LİSTEYE ALMAYAN BENİM"

Bahçeli, "Tuğrul Türkeş'in ayrılması bizden kaynaklı değil. Gündemimiz de yok. Akşener'i listeye almayan benim. Nedeni ulu orta konuşulacak şeyler değil. Hanımefendi biraz dinleneceklerdir. Öteki Sinan Oğan, zaten başvuru yapmamıştır. Partimizden ihraç edilmiştir" diye konuştu.

"HDP'YE BAKIŞIMIZ FLU KARARLARIMIZ DEĞİŞMEZ"

"Halkın Demokrasi Partisi hariç herkesle koalisyon kurarım" sözlerini yenileyen Bahçeli, "HDP'ye bakışımız fludur. Kararlarımız değişmez. AKP'yle yarış dururken neden HDP'yle yarışalım. 4 madde çerçevesinde Halkın Demokrasi Partisi hariç herkesle koalisyon kurarım" dedi.

SURİYE POLİTİKASI

Bugüne kadarki Suriye politikası yanlıştır. Gelişmeleri takip etdmek lazım, küresel güçleri farketmek gerekmektedir. Suriye politikası tamamen değiştirilmelidir. Başarılı politikalar izlenmeli başarısız uygulamalarda da ısrarcı olunmamalıdır. Türkmenleri de Türkiye Cumhuriyeti Devleti sahiplenmelidir.

'BAZI DİZİLERİ TAKİP EDİYORUM'

Dizi izliyorum, bazı dizileri takip ediyorum. Sosyal medyaya genellikle çarşamba günü vakit ayırıyorum. Ağlamaz diye de kimse yok ağlarım, ama zor ağlarım.

Başbakan Mayıs ayında bu bilgiye ulaştıysa 4 ayda tedbir almama acziyetinde bulunmuştur