Mevlana kimdir? İşte Mevlana sözleri
Güncelleme Tarihi:
Muhammed Celâleddîn-i Rumi, veya kısaca bilinen adıyla Mevlana, İslam dünyasının en büyük mutasavvıflarından biridir. Kaynaklarda 17 Aralık 1273’de hayatını kaybettiği belirtilen Mevlana’nın sözleri bugün hala çok sık kullanılmaktadır. İşte, Mevlana’nın hayatına ilişkin bilgiler ve sözlerinden derlemeler…
Mevlana 30 Eylül 1207 tarihinde bugün Afganistan sınırları içinde yer alan Horasan’da dünyaya geldi. Babası “Bilginlerin Sultanı” diye anılan Bahaeddin Veled, annesi ise Belh Emiri Rükneddin’in kızı Mümine Hatun’dur. Moğol istilası nedeniyle 1221 yılında Larende’ye (Karaman’a) göç etti. 1225 yılında Gevher Hatun ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten Sultan Veled ve Alaeddin Çelebi dünyaya geldi. 7 yıl kaldığı Larende’den Selçuklu hükümdarı Alâeddin Keykubad’ın daveti üzerine ailesiyle birlikte Konya’ya göç etti. Babasının vasiyeti, Selçuklu sultanının buyruğu ve Bahaeddin Veled'in müritlerinin ısrarlarıyla Celâleddîn babasının yerine geçti. Bir yıl süreyle ders, vaaz ve fetva verdi.
Sonra, babasının öğrencilerinden Tebrizli Seyyid Burhaneddin Muhakkik Şems-î Tebrizî ile buluştu. Celâleddîn 9 yıl boyunca Burhaneddin'e müritlik etti, seyr-û sülûk denen tarikât eğitiminden geçti. Halep ve Şam medreselerinde öğrenimini tamamladı, dönüşte Konya'da hocası Tebrizi'nin gözetiminde art arda üç kez çile çıkarttı, riyazete (her tür perhiz) başladı.
Hocası Celalettin'in arzusunun hilafına Konyayı terk ederek Kayseri'ye gitti ve 1241'de orada öldü. Celâleddîn, hocasını unutamadı. O'nun kitaplarını ve ders notlarını topladı. Ne varsa içindedir anlamına gelen Fihi-Ma Fihadlı yapıtında sık sık hocasından alıntılar yaptı. Beş yıl boyunca medresede fıkıh ve din bilimi okuttu, vaaz ve irşatlarını sürdürdü. Kendisinin etkisi yalnızca bir ulusla veya etnik kimlikle sınırlı kalmayarak pek çok farklı millete ulaştı; manevi mirası İranlılar, Tacikler, Türkler, Rumlar, Peştunlar, Orta Asyalı Müslümanlar ve Güney Asyalı Müslümanlar tarafından benimsenerek yedi yüzyılı aşkın bir süredir takdirle karşılandı. Şiirleri dünya çapında onlarca dile birçok kez çevrildi ve zaman zaman çeşitli farklı biçimlere dönüştürüldü. Kıtaları aşan etkisi sayesinde günümüzde ABD'de "en çok tanınan ve en çok satan şair" hâline geldi. Mevlânâ eserlerini çoğunlukla Farsça kaleme aldı ancak bunun yanı sıra nadiren Türkçe, Arapça ve Rumca kullanmayı da tercih etti.
Konya'da yazdığı Mesnevî, Fars diliyle yazılmış en büyük şiirlerden biri olarak kabul gördü. Eserleri yazıldığı orijinal hâliyle günümüzde hâlen Büyük İran'da ve Farsça konuşulan yerlerde okunmaktadır. Eserlerinin çevirileri ise özellikle Türkiye, Azerbaycan, ABD ve Güney Asya'da yaygın bir şekilde okunmaktadır.
"Dün zekiydim, dünyayı değiştirmek isterdim. Ama bugün akıllıyım, kendimi değiştiriyorum."
"Ya kırdığın gönlü Allah seviyorsa? Bilemezsin, bilseydin ödün kopardı; Dokunamazdın."
"Edepli edebinden susar, edepsiz de ben susturdum zanneder."
"Cahille oturup bal yiyeceğine, âlimle oturup kuru ekmek ye."
"Kolay değildir mum olmak! Işık saçmak için önce yanmak gerek."
"İnsanlar seni yanlış anladığında dert etme, duydukları senin sesin, fakat aklından geçirdikleri kendi düşünceleridir."
"İnsanoğlu, Yaradan'a dönerse kula benziyor; Yaradan'dan dönerse pula benziyor.."
"Güvendiğiniz dağlara karlar yağdığında en güzel çare, dağ ile karı baş başa bırakmak."
"İki gözüne karşılık dünyayı verseler kabul eder misin? Etmezsin. Peki gözü verene neden secde etmezsin?"
"Dibini görmediğin suya atlamadığın gibi, sonunu bilmediğin sevgiye teslim etme kendini."