Meteorda hayat aranıyor

Geçtiğimiz yıl Mars'tan koparak yeryüzüne düşmüş bir göktaşı üzerinde organik madde fosillerinin tespit edilmesi, bilim dünyasında ve kamuoyunda bomba etkisi yapmıştı. Hayatın dünyaya uzaydan geldiğini savunan bazı bilim adamlarının tezleri, bu nedenle yeniden sorgulanmaya başlandı. Önce Mars'a uzay araçları yollandı. Şimdi de göktaşları üzerinde hayat izlerinin olup olmadığı araştırılıyor.

TARİH 17 KASIM

17 Kasımda 55P/Tempel-Tuttle Kuyrukluyıldızı'nın milyonlarca kilometre uzunluğundaki kuyruk bölümü, dünyanın güneş çevresindeki yörüngesiyle kesişecek. Aslan Takımyıldızı'ndan koptuğu için ‘‘Leonid’’ de denen kuyrukluyıldızın kuyruk bölümünü oluşturan binlerce irili ufaklı meteor parçası, o gün dünya atmosferine girecek ve gökyüzünü doğal havaifişek gösterisiyle aydınlatacak.

Tarihte birçok kez tekrarlanan bu uzay olayının günümüzde bir farkı var. NASA, yeryüzündeki hayatın dünyaya çarpan gök cisimlerinin taşıdığı kimyasal yapı taşları sayesinde oluşup oluşmadığı sorusuna cevap arıyor. Bu nedenle NASA, 17 Kasımda meydana gelecek büyük meteor yağmurunu bulunmaz bir fırsat olarak değerlendiriyor.

YÜKSEK TEKNOLOJİ

Okinawa Adası'ndan kalkacak 2 özel donanımlı uçak, meteor yağmuru olan bölgeye uçacak. Meteorların fiziki ve kimyasal yapılarını incelemede kullanılacak en son teknoloji ürünü birçok kamera, radar ve benzeri cihaz taşıyacak olan uçaklarda ayrıca 40 uzman yer alacak.

Projede yer alacak uçaklara FISTA ve ELECTRA adları verildi. Yeryüzünden 7-10 km yüksekliğe çıkacak olan uçaklar, 100 km yükseklikte meydana gelen uzay şovunu 4 saat boyunca inceleyecekler. Uçaklar, emniyetli uçuş için birbirlerinden 75 km uzaklıkta seyredecekler. ELECTRA'nın, görevi özel bir ışık yayarak meteorların özgül ağırlıklarını, ısısını ve benzer fiziki özelliklerini belirlemek. FISTA ise kızıl ve morötesi cihazları içeren özel donanımıyla gök cisimlerinin kimyasal yapısını analiz edecek. Atmosfere çarpan meteorların yanmasıyla ortaya çıkacak toz kümesinin içinde hayatın yapı taşlarından organik materyaller ve aminoasit molekülü arayacak.

Böylelikle eğer söz konusu meteorların organik materyaller taşıdığı ortaya çıkarsa hayatın dünyaya uzaydan geldiği kanıtlanmış olacak. Bu da dünya dışında da akıllı varlıkların yaşaması ihtimalini oldukça güçlendirecek.

Yeryüzü değişik zamanlarda meteor yağmurlarına sahne oluyor. Bunların bazıları kuyrukluyıldız kaynaklı. Perseus Takımyıldızı'ndan kaynaklanan göktaşı yağmuruna ‘‘Perseidler’’ deniyor ve özellikle ağustos ayında görülüyor.

Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi NASA'da görevli bilim adamları, önümüzdeki 17 Kasım gününü büyük bir heyacan

içinde dört gözle bekliyor. Çünkü o gün belki de tarihin en büyük keşiflerinden biri gerçekleşecek. Bilim adamları, yeryüzüne hayatın uzaydan mı geldiği sorusunun kanıtlarından birini göktaşları üzerinde arayacaklar.

BİRLİKTE UÇACAKLAR

Leonid Kuyrukluyıldızı'nın kuyruk bölümü, 17 Kasımda dünyanın yörüngesinden geçecek ve meteor yağmuru başlayacak. NASA'ya ait 2 uçak meteor yağmurunun altında uçarak gözlemler yapacak. Araştırmanın amacı, atmosferde parçalanacak olan meteorların hayatın oluşmasını sağlayan organik bileşikler taşıyıp taşımadıklarını ortaya çıkarmak.

FISTA Uzayda organik materyaller arayacak olan Amerikan Hava Kuvvetleri'ne ait ‘‘Flying Infrared Signatures Technology Aircraft’’ FISTA uçağı, atmosfere giren meteorları çok geniş bir açıdan gözlemleyerek spektrografik analizini yapacak. Uçağın üzerine yerleştirelecek çok sayıda kamera, ikinci gözlem uçağı ELECTRA'dan gelen verilerin ışığında meteor yağmurunun üçboyutlu görüntüsünü çıkaracak.

ELECTRA Bu uçağın üzerine monte edilecek ve özel bir ışık yayan radar cihazı, meteorları hedef alacak. 2 teleskop ışığın yansımasından göktaşlarının dünyaya ve birbirlerine olan uzaklığını ölçecek. Ayrıca yoğunluk, ısı ve öteki fiziksel özellikleri belirlenecek. Çok hassas bir kamera, elde edilen bulguları anında yeryüzündeki istasyonlara aktaracak.