Medeni Kanun görüşmesinde kriz

Türk Medeni Kanun Tasarısı'nın bugünkü görüşmeleri, uzun tartışmalar ve ilginç diyaloglara sahne olurken, mal rejimini düzenleyen maddenin tasarıdaki şeklinden farklı olarak kabul edilmesi ''kriz''e neden oldu. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk, değişikliğe tepki göstererek "Bundan sonrasını yeni bir adalet bakanı takip eder" diyerek toplantıyı terk etti.

Emin Karaa başkanlığında Adalet Komisyonu'nun toplantısı, yaklaşık 3 saat sürdü. Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk ve tasarıyı hazırlayan hukukçular Prof.Dr. Turgut Akıntürk ve Prof.Dr. Ahmet Kılıçoğlu, milletvekilerine mal rejimi konusunda uzun ve ayrıntılı açıklamalarda bulunurken, soruları da yanıtladılar.

Prof.Dr. Akıntürk, tasarının 35 kişilik komisyonun uzun çalışması sonucu kabul edildiğini belirterek, mal rejimi konusunda halen yürürlükte olan kanundaki ''mal ayrılığı''nın mutlaka değiştirilmesi konusunda hemfikir olduklarını anlattı. Komisyonun, kadınların boşanma sonrasında uğradıkları mağduriyetin önlenmesi amacıyla ''paylaşmalı mal ayrılığı rejimi''ni kabul ettiğini anlattı.

''Paylaşmalı mal ayrılığı rejimi'' ile Hükümet tasarısındaki ''edinilmiş mallara katılma rejimi'' arasında büyük fark olmadığını belirten Akıntürk, sadece malların kapsamı konusunda fark bulunduğunu, bunun davalarda bazı sorunlar yaratabileceğini söyledi.

''Takdir Meclis'indir. En doğrusunu tartışarak, konuşarak bulabiliriz'' diyen Akıntürk, ''Ben iki rejime de çok iyi ya da çok kötü diyemem. Türkiye'de kadınların ve erkeklerin mallarını yarı yarıya paylaşabileceğine inanmadığımız için, yumuşak bir geçişin daha iyi olacağını düşündük. Bu madde, daha sonra Adalet Bakanlığı'nda değişti'' diye konuştu.

Akıntürk ve Kılıçoğılu, milletvekilerinin soruları doğrultusunda, örneklerle 2 mal rejimi arasındaki farklar hakkında da bilgi verdi.

''BOŞANMALARI AZALTACAK''

Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk de, 1926 yılında kabul edilen Türk Medeni Kanun'nun yaklaşık 50 yıldan beri değiştirilmeye çalışıldığını belirtti.

Uzmanlar komisyonunun kabul ettiği ''paylaşmalı mal ayrılığı rejimi''nin kadın kuruluşları ve bazı bakanlıklar tarafından eleştirildiğini anlatan Türk, İsviçre ve bazı ülkelerin medeni kanunlarını da gözönünde bulundurarak, ''edinilmiş mallara katılma rejimi''nin benimsendiğini kaydetti. Türk, ''Komisyondaki hukukçular, edinilmiş mallara katılma rejiminin TBMM'de kabulünün zor olacağından hareket ettiler. Bu bir siyasi tercihtir'' dedi.

Yeni düzenlemenin Türkiye için daha yararlı olacağını, kadınların mağduriyetlerini önleyeceğini savunan Türk, maddenin, Hükümet tasarısındaki şekliyle kabul edilmesini istedi. Türk, yeni düzenlemenin boşanmaları azaltacağını da savundu.

''KAFAMIZ KARIŞTI''

Komisyon'da görüşmelerin tamamlanması üzerine, önergelere geçilirken, DYP Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya, ''Kafamız çok karıştı. Nasıl olsa yarın toplanacağız. Oylama yarına kalsın'' dedi. Karaa, öneriye karşı çıkarak, madde hakkında verilen 6 önergeyi okuttu.

MHP Trabzon Milletvekili Orhan Bıçakçıoğlu, MHP Afyon Milletvekili Müjdat Kayayerli ve FP Van Milletvekili Fethullah Erbaş, ''edinilmiş malara katılma rejimi'' yerine, ''paylaşmalı mal ayrılığı rejimi''ni öngören ortak bir önerge verdi.

Adalet Bakanı Türk, önergeye katılmadığını bildirdi. Yapılan oylamada, komisyonun FP'li üyeleri Mehmet Ali Şahin, Ramazan Toprak, Fahrettin Kukaracı ve Fethullah Erbaş, MHP'li üyeler Orhan Bıçakçıoğlu, Müjdat Kayayerli, Edip Özbaş, Salih Erbeyin ve DSP'li Ali Günay, önergenin kabulü doğrultusunda oy kullandı.

Komisyon Başkanı Emin Karaa, DSP'li Yekta Açıkgöz, Erol Al ve Hayri Diri, MHP'li Kemal Pak, DYP'li Sevgi Esen, ANAP'lı Sühan Özkan ise önerge aleyhinde oy kullandı. Maddenin de önerge doğrultusunda kabul edilmesi, komisyonun bir anda karışmasına neden oldu.

Komisyon görüşmelerini başından beri izleyen DSP'li Gönül Saray Alphan'ın, tutanaklara geçmesi için konuşmak istediğini bildirmesine Komisyon Başkanı Karaa ve FP'li Şahin tepki gösterdi. Şahin, ''Başka komisyonlarda görevli milletvekilleri, burada baskıda bulunamaz'' dedi.

Adalet Bakanı Türk de, maddenin kabulü üzerine, tasarının en önemli bölümünü oluşturan mal rejiminin değiştirilmesine tepki göstererek, ''Bu tasarının bundan sonraki görüşmelerine katılmayacağım'' diyerek, ayağa kalktı. Karaa'nın müdahalesine rağmen salonda kalmayan Türk, çıkarken gazetecilerin soruları üzerine, ''Bu şekliyle kabul edemem'' dedi.

Gazetecilerin ''bundan sonra ne olacak'' sorusuna karşılık, ''Kaç saatten beri anlatmaya çalışıyorum, anlaşılmamışsa yapacak bir şeyim yok. Bundan sonrasını yeni bir adalet bakanı takip eder'' dedi.

Türk'ün, TBMM koridorunda DSP İzmir Milletvekili Hayri Diri'ye ''İstifa edeceğim'' dediği duyuldu. Türk, ısrarlı sorular üzerine, daha sonra bir açıklama yapacağını söyleyerek TBMM'den ayrıldı.

İLGİNÇ DİYALOGLAR

Komisyon görüşmeleri sırasında ilginç diyaloglar da yaşandı.

FP'li Kukaracı: Kadın mağdur oluyor diye mal rejimi değiştirilmek isteniyor. Vur deyince öldürmek bu... Amaç kadının mağduriyetini önlemek mi, servet sahibi yapmak mı? Bu, kadınların ekonomik bağımsızlığını sağlayamaz.

DSP'li Al: Evlilik bir şirket gibi görülüyor. Bu yanlış.

MHP'li Özbaş: Salt eşitlik için reform yapılabilir mi?

DSP'li Alphan: Bu değişiklik bir devrimdir.

Prof.Dr. Akıntürk: Bu tam olarak bizim de içimize sinmedi. Türkiye'de kadın ve erkek malını bölüşür mü? Buna olumlu yanıt verseydik, sonuç farklı olurdu.

MHP'li Bıçakçıoğlu: Adam müteahhit, 100 milyar maaş alıyor. Karısı öğretmen ve 220 milyon lira maaş alıyor. Bunlar bir ev alıyorlar. Ev kimin?

Prof.Dr. Akıntürk: Böyle bakarsanız, gidip bir müteahhit kızıyla evlenmesi gerekir. Bıçakçıoğlu: İsabet olur.

Prof.Dr. Akıntürk: Kadın çalışmasa, ev kadını bile olsa katkısı gözardı edilemez.

FP'li Toprak: Sizi yılın erkeği seçecekler hocam.

FP'li Erbaş: Diyelim ki, ben 60 yaşındayım, 20 yaşında bir kadınla evleniyorum. Kadın, 10 yıl sonra beni terk ediyor. Ne olacak benim halim? Yaşlılar, büyük zarar görecek.

DSP'li Günay: Türkiye, boşanmanın en az olduğu bir ülke. Üstelik mal ayrılığı rejimine rağmen... Boşanmalar artarsa, bunun vebali çekilir. Bunu kabul etmek onuruma dokunuyor.

KRİZİN SİNYALİ

Görüşmeler sürerken Adalet Bakanı Türk ile yanına gelen MHP'li Orhan Bıçakçıoğlu arasında şu diyalog yaşandı:

Türk: Bu maddede desteğinizi bekliyorum.

Bıçakçıoğlu: Hayır sayın bakanım, paylaşmalı mal ayrılığını kabul edeceğiz.

Türk: Ama geçen gün bir gazetede çıkan haberde, senin farklı görüşte olduğun yazıyordu.

Bıçakçıoğlu: Hangi haber? Ben böyle birşey söylemedim. Nerede o haber?

Türk, gazete haberini çıkararak Bıçakçıoğlu'na gösterdi.

Bıçakçıoğlu: Hayır bu doğru değil. (Ankara/aa)