Mayısta gökyüzünde ÅŸenlik var

Merkür'ün mayıs geçiÅŸi 33 yıl aradan sonra 7 Mayıs'ta gerçekleÅŸecek. 16 Mayıs'ta ise ay tutulması baÅŸlangıcı izlenebilecek.Türkiye, Mayıs ayında üç önemli gökyüzü olayına tanıklık edecek.  Merkür'ün Mayıs geçiÅŸi 33 yıl aradan sonra 7 Mayıs 2003'te gerçekleÅŸecek. 16 Mayıs 2003'te yaÅŸanacak tam Ay tutulmasının baÅŸlangıcı, 31 Mayıs'ta izlenebilecek Halkalı GüneÅŸ tutulması ise parçalı tutulma ÅŸeklinde gözlemlenebilecek.  Mayıs ayı gökyüzü olaylarının ilki Merkür'ün Mayıs ayı geçiÅŸi (7 mayıs 2003) ile yaÅŸanacak. Merkür'ün Mayıs geçiÅŸleri, 13 veya 33 yıllık aralıklarla gerçekleÅŸiyor. En son Merkür'ün Mayıs ayı geçiÅŸi 9 Mayıs 1970 tarihinde gerçekleÅŸmiÅŸti.  Merkür, 1999 yılında yaptığı Kasım geçicinin ardından ilk kez 7 Mayıs'ta güneÅŸin önünden geçecek. Mayıs geçiÅŸi, Türkiye'nin de bulunduÄŸu Avrupa, Afrika, ve Asya'dan görülebilecek. Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda'dan geçiÅŸin baÅŸlangıcı, Batı Afrika, Kuzey ve Güney Amerika'nın doÄŸusunda ise geçiÅŸin sonu izlenebilecek. Merkür'ün geçiÅŸi TSÄ° ile 08.12'den baÅŸlayacak ve 13.32'ye kadar sürecek.  Merkür geçiÅŸinde GüneÅŸ'in aşırı parlaklığı nedeniyle olay çıplak gözle izlenemeyecek. Bu nedenle gözlemciler GüneÅŸ'in zararlı ışınlarını geçirmeyen bir güneÅŸ filtresi ve ayrıca bir teleskop kullanılarak izleyebilecekler. Uzmanlar GüneÅŸ'e uzun süre bakmak acı hissi uyandırmaksızın kalıcı göz hasarı, hatta körlüğüne neden olur uyarısında bulunuyorlar. Merkür'ün bundan sonraki geçiÅŸi 9 Mayıs 2016'da olacak.      TAM AY TUTULMASI 15 Mayıs'ı 16 Mayıs'ı baÄŸlayan gece de tam Ay tutulması meydana gelecek. Tutulmanın tamamı Güney Amerika ve Kuzey Amerika'nın doÄŸusundan izlenecek. Tutulmanın baÅŸlangıcı Türkiye ile birlikte Avrupa ve Afrika'dan Ay batarken izlenecek.  16 Mayıs sabaha karşı tam Ay tutulması için uygun koÅŸullar oluÅŸurken, Ay, TSÄ° 05:03'te Dünya'nın yarı gölgenin içine girmesiyle baÅŸlayacak. Saat 06.14'te baÅŸlayacak tam tutulma ise 52 dakika boyunca, yani saat 07.06'ya kadar sürecek. Bu süre içinde üzerine doÄŸrudan GüneÅŸ ışığı düşmeyeceÄŸi için Ay kırmızımsı bir renk alacak. Ay TSÄ° 08.17'de tam gölgeden çıktığında tutulma sona erecek.  Tam Ay tutulması Türkiye'den parçalı olarak gözlenebilecek. 16 Mayıs Cuma sabahı batan Ay'ın sol kenarından ''bir ısırık alınmış gibi'' görünecek. Bu ısırık batıda daha derin görülecek. Samsun-Åžanlıurfa hattının doÄŸusunda ise yalnızca yarı gölgeli tutulma izlenebilecek. Bu bölgeden yalnızca Ay'ın sol kenarında hafif bir kararma görülebilecek.  Hava açık olursa izlenmesi için baÅŸka hiç bir donanım gerektirmeyen bu ilginç doÄŸa olayını herkes Ay'ın görülebildiÄŸi açık bir yerden izleyebilir.      HALKALI GÃœNEÅž TUTULMASI Halkalı GüneÅŸ Tutulması ise 31 Mayıs 2003'te gerçekleÅŸecek ve tutulma sadece Grönland, Ä°zlanda ve Ä°skoçya'nın kuzey bölümünden izlenebilecek. Halkalı GüneÅŸ tutulmasının en uzun süreceÄŸi yer Reykjavik (Ä°zlanda) yakınlarında olacak.   Bu ilginç geometri nedeniyle halkalı tutulmanın meydana geleceÄŸi bölge yaklaşık 1200 km geniÅŸliÄŸinde olacak. TSÄ° 07.08'de gerçekleÅŸecek bu tutulma 3 dakika 37 saniye sürecek. Türkiye'den izlenemeyecek olan bu evre sırasında GüneÅŸ halkalı olarak tutulacak.      TÃœRKÄ°YE'DEN PARÇALI TUTULMA Ä°ZLENEBÄ°LECEK Halkalı GüneÅŸ tutulması geniÅŸ bir bölgeden de ''parçalı tutulma'' biçiminde izlenecek. Bu tutulma Ä°spanya, Portekiz Güney Fransa dışındatüm Avrupa'da ve OrtadoÄŸu'da gündoÄŸumunda gözlemlenebilecek. Tutulma Türkiye'nin de her yerinde GüneÅŸ doÄŸarken izlenecek.   Parçalı tutulma doÄŸu illerimizde GüneÅŸ doÄŸduktan hemen sonra baÅŸlarken, batı illerimizde GüneÅŸ parçalı tutulmuÅŸ olarak doÄŸacak. Parçalı tutulmanın izlenebileceÄŸi bazı iller ve saatleri ise şöyle:      Ä°LLER       GÃœNDOÄžUMU       EN BÃœYÃœK TUTULMA -----                 ---------                    ---------------- ADANA               05.21                      05.54 ANKARA            05.23                      05.59 ANTALYA          05.40                      05.56 BURSA                05.37                      06.02 DÄ°YARBAKIR     04.59                      05.53 EDÄ°RNE               05.42                      06.05 ERZURUM           04.49                      05.56      GAZÄ°ANTEP        05.13                     05.53   Ä°STANBUL           05.35                     06.03 Ä°ZMÄ°R                   05.50                     06.00   KONYA               05.30                     05.56 SAMSUN             05.05                     06.00    Uzmanlar, bu tutulmanın kesinlikle GüneÅŸ'in ışınlarını geçirmeyen bir güneÅŸ filtresi kullanılarak gözlemlenmesi gerektiÄŸini ''doÄŸarken bile GüneÅŸ'e uzun süre bakmak göz saÄŸlığı için tehlikelidir'' sözleriyle bildirdiler.  Bundan sonra Türkiye'den görülebilecek ilk parçalı GüneÅŸ tutulması 3 Ekim 2005. Ä°lk tam güneÅŸ tutulması ise 29 mart 2007'de gerçekleÅŸecek.Â