Güncelleme Tarihi:
Yağmurdan sonra mayıs papatyasının hafiften ezilmiş dantelimsi yaprakları ve papatyaya benzeyen küçük çiçekleri belirgin bir biçimde elma kokusu yayar. Bu özellik, bitkinin İspanyolcadaki adının “küçük elma” anlamına gelen manzanilla olmasını ve Orta Çağ’da evlerin içlerini havalandırmak için her tarafa mayıs papatyası sapı ve çiçeklerinin yayılmasını açıklar. Mayıs papatyasının akrabası olan iki tür bitkisel tıpta yer edinmiştir, Alman mayıs papatyası (Matricaria recutita) Roma ya da İngiliz mayıs papatyasıyla (Chamaemelum nobile) benzer özellikler gösterir ama aroması daha az belirgindir.
Bitkinin her iki çeşidi de yüzyıllar boyunca lezzetli bir çay olarak bebekler, çocuklar ve yetişkinlerde sinirsel gerginlik, kas krampları, deri hastalıkları ve sindirim sorunları için kullanılmıştır. Mayıs papatyası günümüzde bitkisel tıpta kullanılan bitkiler arasında en yaygın olan Avrupa kökenli bitkidir. Eski Mısırlılar mayıs papatyasını şifalı özellikleri nedeniyle güneş tanrısı Ra’dan gelen kutsal bir armağan olarak kutsamışlardır. Tıpta, kozmetikte ve mumyalama işlemlerinde kullanılmıştır. Yunan hekimler mayıs papatyasını yüksek ateş ve jinekolojik rahatsızlıklarda kullanırlardı. Mayıs papatyası Avrupa bitkisel tıbbındaki yerini M.S. 1. yüzyılda almıştır. Orta Çağ boyunca manastır bahçelerinde en çok ekilen bitkilerden biriydi. O zamanlar sindirim sorunları ve sinirsel gerginlik, uyku sorunları, böbrek taşları ve safra taşlarının atılmasında kullanıldı. 16. yüzyılda kolonilerdeki Avrupalılarca Kuzey Amerika’ya getirildi ve 1800’lü yıllarda sindirim sorunları ve deri rahatsızlıklarının tedavisinde kullanıldı. Mayıs papatyası o günden bugüne sindirim ve iltihap rahatsızlıkları için kullanılagelmiştir. Modern bitkisel tıpta hazımsızlık, mide ekşimesi, mide gazı, ishal, gastrit, bebeklerde ağrı (ç.n.: kolik), Crohn hastalığı ve huzursuz bağırsak sendromu için tavsiye edilir. Kas gerginliği ve anksiyetenin hafifletilmesinde de kullanılır. Harici olarak uygulandığında tahrip olmuş ya da iltihaplanmış deriye (egzama da dahil) iyi gelir. Gargara olarak kullanıldığında mayıs papatyası, kemoterapi ya da radyasyona bağlı ağız yaralarını engeller.
Ekim ve Hasat
Mayıs papatyası tohumla kolaylıkla çoğalır.Tohuma kaçabilirse sonraki ilkbaharda bahçenin kenarında kendi başına yetişir. Tohumdan çiçeklenmeye kadar mayıs papatyası kısa ömürlü yıllık bir bitkidir, ilkbaharın başında filizlenir ve yetişmesini Haziran’ın sonunda tamamlar. Alman mayıs papatyası güneşi sever ve çok fazla toprağa ihtiyaç duymaz. İyi drene edilmiş kumlu ve verimli toprakta daha iyi yetişir. Mayıs papatyası ilkbahar ve yazın başında yeşeren ve yaz sıcağında solan bir soğuk hava bitkisidir. Doğu Avrupa’da, özellikle Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Macaristan’da, ticari amaçlarla yetiştirilir. Arjantin ve Mısır da önemli mayıs papatyası üreticilerindendir. Sıralı ekimlerden elde edilen özelleştirilmiş birleşimler çiçeklerin hasadı için kullanılır.
Tedavi Amaçlı Kullanımı
✚ Sindirime yardımcı
✚ Kolik
✚ Ağız ülseri
✚ Egzama
Değer verilen bir şifalı bitki olan mayıs papatyası yüzyıllar boyunca sindirim sistemlerini yatıştırmış ve her yaştan insanı tedavi etmiştir. Ama 1970’li yıllara kadar bilim adamları, mayıs papatyasının sindirim sistemi mukozası (iç doku) üzerindeki şifalı ve koruyucu etkilerini belgeleyip onaylamamışlardı. Alman sağlık otoriteleri, dahili olarak alındığında mayıs papatyasının sindirim spazmları ve iltihaplarına olan etkisini tanımladılar. Mayıs papatyası yemekten sonra alındığında şişkinlik ve hazımsızlığa ve mide ekşimesine iyi gelir. Birçok bitki uzmanı çocuklardaki karın ağrısı ve yorucu bir günden sonra gerilen sinirler için mayıs papatyasının iyi bir ilaç olduğunu düşünür. Tavşan Peter’i hatırladınız mı? Haylazlık edip Bay McGregor’un bahçesindeki sebzeleri yedikten sonra karnı ağrıdığında annesi ona mayıs papatyası çayı içirirdi (“yatmadan önce bir yemek kaşığı”). Kolik ağrısı yaşayan bebeklerle yapılan bir çalışmada mayıs papatyasının diğer şifalı bitkilerle harmanlandığında ağlama süresini azalttığı görülmüştür. Mayıs papatyası ayrıca ağız ve derideki iltihabı azaltmak için de yaygın olarak kullanılır. Kronik ağız ülserinden muzdarip hastalarda yapılan bir araştırmada mayıs papatyası ekstresinin hastaların % 82’sinde acıyı dindirdiği görülmüştür. Mayıs papatyasının içeriğindeki bileşenlerin deri sağlığına iyi geldiği ve enfeksiyondan koruduğu kanıtlanmıştır. Lokal olarak uygulanan mayıs papatyası kreminin egzama tedavisinde reçetesiz bir ilaç olan hidrokortizon kadar etkili olduğu kanıtlanmıştır. Krem haline getirilmiş mayıs papatyasının pişik,
cilt tahrişi ve küçük çaplı yaralanmalara iyi geldiği görülmüştür. Alman Sağlık Komisyonu ayrıca harici olarak kullanılan mayıs papatyasının deri iltihabına, ağız ve dişeti de dahil olmak üzere mukoza zarına faydası olduğunu açıklamıştır.
Kullanım Şekli
ÇAY: 1 bardak kaynar suya 1 çay kaşığı mayıs papatyası koyun. 5-7 dakika demleyin. Ne kadar uzun süre demlenirse etkisi o kadar artar.
KAPSÜLLER: Günde 2 ya da 3 defa 500-1000 mg kurutulmuş mayıs papatyası çiçeği alınır.
TENTÜR: Günde 2 ya da 3 defa 3-5 ml alınır.
LOKAL (TOPİKAL): Kremler mevcuttur. Talimatlara göre kullanın.
Uyarılar
Mayıs papatyası çok güvenlidir. Nadiren kanaryaotuna
alerjisi olanlarda alerjik tepkilere neden olur.