Mavi yüzgeçli orkinoslarda radyoaktif sızıntı izi

Balığın, okyanusun diğer ucuna yönelmeden önce Japon sularında yüzerken radyoaktif kirlenmeden etkilenmiş olabileceği belirtiliyor. Bilim adamları bu balıkların yenmesinin hiçbir şekilde sakıncalı olmadığında ısrar ediyor.

Bununla birlikte mavi yüzgeçli orkinosların olayı, göçmen deniz canlılarının denizlerdeki kirlenmeyi ne derece uzaklara dek taşıyabildiklerini gösteriyor.

New York'daki Stony Brook Üniversitesi Deniz Bilimi Profesörü Nicholas Fisher, BBC'ye yaptığı açıklamada, "Bu, binlerce mil uzakta bile olsa, dünyadaki çevresel değişikliklerin birbiriyle nasıl ilişkili olabildiği konusunda bize bir ders verdi" dedi.

Fisher ve ekibi, National Academy of Sciences dergisinde yayımlanan araştırma kapsamında, Fukuşima nükleer santralindeki kazadan birkaç ay sonra San Diego açıklarında yakalanan 15 mavi yüzgeçli orkinosun kas dokularını inceledi.

Bu balıklar, Japon sularındaki yumurtlama döneminden sonra, Büyük Okyanus'un doğusundaki beslenme bölgelerine ilerlemiş olabilir.

Profesör Nicholas Fisher, mavi yüzgeçli orkinos balıklarında radyoaktif izler bulunmasına çok şaşırdığını söylüyor.

Araştırma boyunca incelenen balıklarda, 134 ve 137 izotoplarının olduğu, ileri seviyede radyoaktif sezyum tespit edildi.

Sezyum 137, nükleer silah denemelerinin sonucu olarak deniz suyunda bulunurken, Sezyum-134'ün iki yıllık yarılanma süresi, kirliliği doğrudan Fukuşima'ya bağlayabilir. Bu tip izotopların varlığı için başka bir açıklama getirilemiyoır.

"DİĞER TÜRLER DE İNCELENSİN"

Ölçülen yoğunlaşma, kaza öncesi orkinoslarda ölçülen sezyum miktarından 10 kat daha fazla.

Ekip elde ettiği verileri denetlemek için, Büyük Okyanus'un doğusunda sıkça görülen sarı yüzgeçli orkinoslarda da inceleme yaptı. Bu balıklarda Fukuşima öncesi ve sonrasında herhangi bir fark görülmedi.

Her yıl binlercesi yakalanan orkinoslar çok değerli olduğundan, araştırma da dikkat çekiyor. Araştırma ekibi, tüketicilerin Kaliforniya'da geçen yıl yakalanan orkinos balıklarından endişe duymaması gerektiğini vurguladı.
 
Balıklardaki radyoaktivite seviyeleri izin veriler sınırlarda ve doğada kendiliğinden oluşan potasyum 40 gibi radyo izotoplardan düşük seviyede.

Fisher, "Potasyum, birleşik radyo sezyum seviyelerinden 30 kat daha yüksekti. Kaliforniya'da yakalanan mavi yüzgeçli orkinoslarda ne kadar ek radyoaktivite olduğunu hesaplarsanız, bu da yüzde 3 civarında çıkıyor" dedi.

Bilim adamları, balıkların Büyük Okyanus'u geçmeden önce de ne kadar radyoaktivite taşıdıklarını hesapladı ve önceki seviyelerine göre yüzde 50 fazla olabileceğini ortaya koydu. Bu rakam da, tüketim için öngörülen güvenli seviyeyi aşmadığını gösteriyor.

Önümüzdeki aylarda avlanacak orkinos balıkları da aynı testten geçirilecek. Araştırma ekibi, Japon sularında mevcut diğer türlerin de incelemeden geçirilmesinden yana.

Fukuşima, hayvanların hareket zamanlarını takip etmek için iyi bir araç. Sezyum 134 ve 137 oranı, göçün ne zaman ve nasıl yapıldığını anlamak için bir saat gibi kullanılabilir.

Fisher, "Bu bilgi, muhafaza çabaları veya balıkçılığın kontrolünde yararlı olabilir" diyor.