Ayhan CAN
Oluşturulma Tarihi: Haziran 04, 2014 10:30
Uzmanımız Ayhan Can sorularınızı cevaplamaya devam ediyor. İşte merak ettikleriniz...
TÜRKİYE’de hiç çalışmadım. Almanya’da 30 yıldır ikamet ediyor ve 25 yıldır sigortaya tabi çalışıyorum. Ancak beş yıl önce Türk vatandaşlığından çıkıp Alman vatandaşı oldum. Mavi Kart sahibi olarak Türkiye’den emekli olabilir miyim?
- Pembe veya mavi kart sahipleri, yasal olarak Türk vatandaşı sayılmadıkları için 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu kapsamında tanınan haklardan yararlanamaz. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu’nun vereceği ret cevabına karşı dava açabilirsiniz. Mahkeme, Almanya’da Türk vatandaşlığında geçen 20 yıllık çalışma sürenizin yurtdışı borçlanmasında dikkate alınması gerektiği yönünde karar verecektir. Bu konuda verilen sayısız örnek karar var. SGK, mahkemenin kararına itiraz e
dip Yargıtay’a gidecektir. Ancak Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin (2007/24646 Esas, 2008/17469 sayılı kararı) yanı sıra Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun da davacıların lehinde verdiği onlarca örnek kararı var. Bunlardan biri de 2010/10/21/, 2010/240 karar sayılı kararı’dır.
Dava yoluyla borçlanmayı hak kazanacağınız 20 yıllık süre, emekli olmaya yetmeyecektir. Eksik kalan 5 yılı da ileriki dönemde ikinci borçlanmayla tamamlayıp emeklilik hakkını kazanabilirsiniz.
ASKERLİK HİZMETLERİM YAŞ ŞARTINI ETKİLER Mİ
TÜRKİYE’de yaptığım askerlik hizmetimi borçlanabilir miyim? Askerliğin borçlanılması, yaş şartını etkiler mi?
- Türkiye’de yapılan askerlik hizmeti, tıpkı yurtdışı süreleri gibi borçlanılabilir. Ancak askerlik süresinin borçlanılması 3201 sayılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu çerçevesinde yapılmıyor. Bu konu, 5510 sayılı Sosyal Güvenlik ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 41’inci maddesinde düzenlenmiş ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde belirtilmiştir.
NASIL HESAPLANIYOR? Buna göre, er veya erbaş olarak silah altında veya yedek subay okulunda geçen süreler borçlanılabilir. Borçlanma miktarı, prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kişinin belirleyeceği günlük kazancın yüzde 32’si üzerinden hesaplanmaktadır. Asgari günlük kazanç miktarını tercih edenler, günlük 11.42 TL (aylık 346.60 TL) üzerinden askerlik sürelerini
borçlanabilirler.
Şunu da hemen belirtelim; dövizle askerlik kapsamında geçen askerlik hizmetleri, yurtdışı borçlanması olarak dikkate alınmaz. Bu süreleri 3201 yılı Yurtdışı Borçlanma Kanunu çerçevesinde yapacağınız borçlanma kapsamında saydırabilirsiniz.
Askerlik hizmeti, Türkiye’de ilk defa sigorta başlangıcından önceyse, o zaman bu sürenin borçlanılmasıyla, yaş şartı geriye çekilebilir ve emeklilik için gerekli olan prim ödeme gün sayısı azalabilir.
HANGİ KURUMA BAŞVURMALIYIM
ALMANYA’ya gelmeden önce Türkiye’de çiftçilik yaptım ve Bağ-Kur’a prim yatırdım. Yurtdışındaki sürelerimi nereye borçlanmam gerekiyor; SSK’ya mı yoksa Bağ-Kur’a mı?
- Türkiye’de sigortaya tabi hizmeti bulunanlar, yurtdışındaki çalışma sürelerini ve ev kadınlığında geçen sürelerini, Türkiye’de son olarak tabi oldukları sosyal güvenlik kurumuna borçlanmalı. 1 Ekim 2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı kanuna göre, Türkiye’de hizmeti olmayanların yurtdışı geçen çalışma süreleri eski adıyla Bağ-Kur olan 4-b sigortalısı olarak dikkate alınır.
Yurtdışı geçen sürelerinizin SSK’da, yani 4-a sigortalısı olarak dikkate alınmasını istiyorsanız, Türkiye’de sigortaya tabi bir iş kolunda işe başlayıp bir sigorta girişi yaptırmanız gerekiyor. Bu durumda, Türkiye’de son defa tabi olduğunuz sigorta SSK olacağı için, yurtdışındaki süreleriniz 4-a sigortalısı kapsamında dikkate alınacaktır.